Hagada

Hagada na Pesach manuskrypt z XIV wieku

Hagada, haggada (hebr. הגדה haggadà) – opowiadanie wchodzące w skład rabinicznej egzegezy Biblii i Talmudu, rodzaj midraszu.

Hagady są opowiadaniami zbudowanymi na podstawie historii biblijnych zawierającymi komentarze i szczegóły uzupełniające fabułę. Ponieważ w judaizmie zabronione jest portretowanie ludzi, to hagady pełnią rolę ilustracyjną – opisywano między innymi urodę i cnoty żon patriarchów. W hagadach dotyczących potopu znajdują się opisy zachowania Noego, który miał wzywać do nawrócenia, oraz komentarze, że długi czas budowania arki był szansą na to nawrócenie[1].

W przeciwieństwie do halachy nie wyjaśnia reguł postępowania[1].

Najbardziej znaną hagadą jest Hagada Paschalna, czyli opowiadanie ułożone na pamiątkę wyjścia ludu izraelskiego z Egiptu[1]. Utwór ten składa się z fragmentów biblijnych, komentarzy i modlitw.

Spisana została między II a IV wiekiem n.e.

Czytana jest w jesziwie oraz podczas obrzędów ślubnych i pogrzebowych. Opowieść o wyjściu Żydów z Egiptu czyta się podczas wieczerzy sederowej w święto Pesach.

Hagada na święto Pesach opowiada i przypomina o Wyjściu Izraelitów z Egiptu i plagach, jakie spadły na Egipcjan. Opisuje powinności mieszkańców żydowskiego domu w dniu święta, wymienia obowiązkowe potrawy na sederowym stole oraz symboliczne znaczenie każdej z nich. Hagada podaje niezbędne do uczczenia święta modlitwy, ale także teksty wierszyków i wyliczanek dla dzieci.

Hagada na święto Pesach jest żydowską książką mającą najwięcej wydań w historii (ponad 3500). W Polsce, po II wojnie światowej, opublikowane zostały jej trzy edycje: reprint wiedeńskiego wydania Hagady z roku 1927 (1991), Hagada na Pesach i Pieśń nad Pieśniami z obszernymi komentarzami pod redakcją Sachy Pecarica (2002) i Hagada na Pesach Stowarzyszenia 614. Przykazania (2007).

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. a b c Ku starożytnej żydowskiej egzegezie biblijnej. W: Waldemar Chrostowski: Bóg, Biblia, mesjasz. Grzegorz Góny, Rafał Tichy (rozmówcy). Warszawa: Fronda, 2006, s. 260-288. ISBN 83-60335-65-6.

Media użyte na tej stronie

Haggadah 15th cent.jpg
An early 15th century manuscript copied around 1430 in square Ashkenazic script. Its decorations contain initial word panels, a few fully framed borders, and two full-page miniatures. The full-page miniature is the adaptation of medieval Christian iconography for the purposes of illustrating the importance of study and discussion in the celebration of the Passover Seder. Every figure (men and women) is holding a book, presumably a Haggadah, and is involved in discussing the Exodus from Egypt. The text on this page begins Psalm 79 verse 6. Original: Darmstadt, Hessische Landes-und Hochschulbibliotek
Star of David.svg
Gwiazda Dawida, symbol żydowskiego narodu i wiary.