Hal Hartley

Hal Hartley
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1959
Lindenhurst

Zawód

reżyser
scenarzysta
producent filmowz
kompozytor

Współmałżonek

Miho Nikaido
(od 1996)

Lata aktywności

od 1984

Hal Hartley (ur. 3 listopada 1959 w Lindenhurst, w stanie Nowy Jork) – amerykański reżyser, scenarzysta i kompozytor[1]. Pionier amerykańskiego kina niezależnego.

Życiorys

Wychował się w katolickiej irlandzkiej dzielnicy na Long Island (nazywany jest „Godardem Long Island”). Jego ojciec był jednym z najlepszych brygadzistów wznoszących drapacze chmur na Manhattanie. Młody Hal Hartley poszedł w ślady ojca – został robotnikiem wysokościowym i dołączył wraz z bratem do brygady ojca. W 1977 wyjechał jednak na studia artystyczne do Bostonu (do Massachusetts College of Art). Chciał być malarzem, w trakcie studiów odkrył jednak, że jego prawdziwym marzeniem jest film.

W 1984 ukończył (z wyróżnieniem) wydział filmowy na Uniwersytecie Stanowym w Purchase, Nowy Jork. Początkowo pracował dorywczo jako asystent przy produkcji filmów, między innymi przy projekcie Laurie Anderson, Home of the Brave. Wkrótce jednak znalazł stałą pracę w firmie Action Productions, realizującej reklamy i filmy na zamówienie. Zdobył sympatię jej szefa – Jerome Brownsteina. Dzięki jego przychylności, Hartley w godzinach pracy mógł pisać scenariusze i realizować filmy krótkometrażowe.

W 1987 wziął kredyt na zakup komputera i namówił do tego samego swoich kuzynów. Za te pieniądze oraz dzięki finansowej pomocy Brownsteina, zrealizował w 1989 (za 75.000 USD) swój pierwszy film – „Niezwykła prawda”. Realizacja filmu trwała 11 dni, większość scen była kręcona w domach bliskich i znajomych Hartleya. Film przyniósł Hartleyowi rozgłos, otrzymał nagrodę na festiwalu filmowym w Toronto (w 1989). Kolejny film reżysera, Trust, potwierdził jego reżyserskie umiejętności.

Hal Hartley w swoich filmach nie stroni od eksperymentów i bawi się różnymi gatunkami filmowymi. W jego twórczości można znaleźć i film gangsterski (Amator, 1994), i biblijne science fiction (Księga życia, 1998) czy polityczny antykapitalistyczny pamflet (Dziewczyna z planety Poniedziałek, 2005), a nawet dramat psychologiczny (Henry Fool, 1997). Jego filmy charakteryzują nieruchome, pedantycznie skomponowane kadry, ekscentryczne postacie recytujące krótkie, ale koronkowo i humorystycznie skonstruowane teksty, monotonne podmiejskie pejzaże, emocje ukryte w beznamiętnym stylu narracji i manifestacyjny brak zainteresowania dla filmowego "dziania się". Bohaterami jego filmów są ekscentryczne, dziwaczne postacie (posępni amanci, ekstrawaganckie femme fatale, zakonnice, które piszą powieści pornograficzne i deklarują się jako wybredne nimfomanki-dziewice, profesorowie, którzy cały semestr poświęcają jednemu akapitowi twórczości Dostojewskiego).

Hal Hartley często sam komponuje i wykonuje muzykę do swoich filmów pod pseudonimem Ned Rifle. Jest również autorem wielu filmów krótkometrażowych, których przykładem są zrealizowane w 1991 Teoria sukcesu (Theory of Achievement) i Ambicja (Ambition) oraz filmów reklamowych.

Życie prywatne

Hal Hartley obecnie mieszka w Berlinie. Jego żoną od 1996 jest japońska aktorka Miho Nikaido.

Wybrana filmografia

  • Kid, 1984
  • The Cartographer's Girlfriend, 1987
  • Dogs, 1988
  • Niezwykła prawda (The Unbelievable Truth, 1989)
  • Zaufanie (Trust, 1990)
  • Przeżyć pożądanie (Surviving Desire, 1991)
  • Ambition (II), 1991
  • Theory of Achievement, 1991
  • Prości faceci (Simple Men, 1992)
  • Amator (Amateur, 1994)
  • NYC 3/94, 1994
  • Opera No. 1, 1994
  • Iris, 1994
  • Flirt (Flirt, 1995)
  • Henry Fool (Henry Fool, 1997)
  • Księga życia (The Book of Life, 1998)
  • The New Math(s), 2000
  • Kimono, 2000
  • Nie ma takiej rzeczy (No Such Thing, 2001)
  • The Sisters of Mercy, 2004
  • Dziewczyna z planety Poniedziałek (The Girl from Monday, 2005)
  • Strach (Fay Grim, 2006)
  • Meanwhile, 2011
  • My America, 2014
  • Ned Rifle, 2014

Nagrody

  • 2015 – Nagroda Jury Ekumenicznego w sekcji Panorama za film Ned Rifle na 65. MFF w Berlinie
  • 2007 – nagroda publiczności dla Fay Grim na MFF RiverRun
  • 1998 – nagroda za najlepszy scenariusz za film Henry Fool na 51. MFF w Cannes
  • 1994 – Silver Award na MFF Tokio za Amateur
  • 1991 – nagroda publiczności dla Trust na Deauville Film Festival
  • 1991 – nagroda Waldo Salt Screenwriting Award dla Trust na Sundance Film Festival
  • 1991 – Grand Prize dla Trust na MFF w Houston
  • 1991 – nagroda publiczności dla Trust na MFF w São Paulo

Bibliografia

  • Kenneth Kaleta, Hal Hartley, Kino prawdziwej fikcji i filmy potencjalne (wywiad z reżyserem), przeł. Ewa Penksyk-Kluczkowska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007, ISBN 978-83-7453-761-2
  • Alicja Helman, Andrzej Pitrus, Maciej Chiżyński, Gesty-osoby-teksty: kino Hala Hartleya, Kraków: Wydawnictwo Rabid, 2007, ISBN 978-83-60236-20-8, OCLC 749147146.

Przypisy

  1. Hal Hartley Biography (1959–). Film Reference. [dostęp 2019-09-29]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Halhartley.jpg
Autor: Missy from Brooklyn, New York City, Licencja: CC BY 2.0
Hal Hartley