Hala Izerska

Hala Izerska, w oddali schronisko
Hala Izerska zimą – polski biegun zimna
Grób Paula Hirta i Chatka Górzystów

Hala Izerska (Izerska Łąka, niem. Grosse Iserwiese, cz. Velká Jizerská louka) – górska łąka położona na wysokości 840–880 m n.p.m. w dolinie Izery w Górach Izerskich w Sudetach[1].

Obszar ten jest nazwany Halą Izerską m.in. w państwowym rejestrze nazw geograficznych[2]. Wprowadzenie tej nazwy przypisuje się Tadeuszowi Steciowi (lata 50. XX wieku), mimo że tradycja językowa preferuje w Sudetach nazwę „łąka” zamiast „hala”[1][3].

Klimat

Warunki klimatyczne panujące na Hali izerskiej są zbliżone do położonego o 600 m wyżej subalpejskiego piętra Karkonoszy, co spowodowane jest napływem chłodnego i wilgotnego powietrza atlantyckiego[1]. Latem notowane bywają na niej ujemne temperatury powietrza: −5,5 °C (20 lipca 1996), −1,7 °C (14 sierpnia 2012). 29 grudnia 1996 zanotowano −36,6 °C[4], a 3 lutego 2012 −36 °C. W każdym miesiącu notuje się temperatury ujemne[5], a śnieg zalega do maja[6]. Ze względu na najniższe średnie temperatury roczne Hala Izerska uważana jest za polski biegun zimna (konkurując z Puścizną Rękowiańską[7]). Rekordowo niskie temperatury na Hali Izerskiej są efektem nocnej inwersji temperatury, powstającej, kiedy ze zboczy gór schodzi chłodne powietrze w kierunku szczelnej kotliny[4]. Roczna suma opadów wynosi 1500 mm, w przybliżeniu tyle, ile w Karkonoszach i Tatrach[4].

Przyroda

Na Hali Izerskiej rosną charakterystyczne dla torfowisk okazy bażyny czarnej, turzycy skąpokwiatowej i bagiennej, wełnianki pochwowatej i wąskolistnej czy rosiczki okrągłolistnej. Jest tam najniższe stanowisko kosodrzewiny, jedno z dwóch pozakarkonoskich w Sudetach,. Częściowo obejmuje rezerwat przyrody Torfowiska Doliny Izery[6], wchodząc w skład obszaru Ramsar o tej samej nazwie pod numerem 2319[8].

Turystyka

Schronisko Chatka Górzystów jest jedynym obiektem ocalałym ze zniszczonej w latach 50. XX wieku wioski Gross-Iser[9]. Prowadzą do niego wygodne, utwardzone drogi rowerowe i piesze, m.in. ze Świeradowa-Zdroju oraz piesze szlaki turystyczne i narciarskie.

Szlaki turystyczne

Przez Halę przebiegają następujące szlaki[10]:

Przypisy

  1. a b c Hala Izerska. Dziennik leśny. [dostęp 2020-09-20].
  2. Warstwa PRNG:Fizjografia, Geoportal krajowy.
  3. Jerzy K. Bieńkowski Piękne i dziwne nazwy Gór Izerskich.
  4. a b c Izerski biegun zimna. Świeradów.pl. [dostęp 2020-09-20].
  5. Łukasz Zalesiński: Gross Iser, czyli tajemnica małej Syberii. Podróże onet, 2019-12-28. [dostęp 2020-09-20].
  6. a b Michał Woźniak: Klejnot Gór Izerskich – Hala Izerska. Nasze Miasto Dolnośląskie, 2003-06-18. [dostęp 2020-09-20].
  7. Kamil Rakosza, Prawdziwy „biegun zimna” w Polsce. To nie Suwałki, rekord mrozu padł gdzie indziej, 28 lutego 2018.
  8. Peatland of the Izera River Valley, Ramsar Sites Information Service (ang.).
  9. Schronisko Chatka Górzystów. [dostęp 2020-09-20].
  10. Mapa turystyczna. [dostęp 2020-09-20].

Media użyte na tej stronie

POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
Großen Iserwiese.JPG
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY 3.0
Großen Iserwiese - glade in Jizera Mountains
Hala Izerska 01.jpg
Autor: Paweł Kuźniar (Jojo_1, Jojo), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Hala Izerska in Izery Mountains. In the background you can see Hatka Górzystów (Mountaineers Hut.)
Hala Izerska - Grób Paula Hirta i Schronisko "Chatka Górzystów".jpg
Autor: Szydzio, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hala Izerska lato 2016 - na pierwszym planie grób Paula Hirta, w tle Schronisko "Chatka Górzystów"