Halacha

XIX w. wydanie książki Szulchan Aruch autorstwa Józefa Karo, z glossami Mojżesza ben Israel Isserles i innymi klasycznymi komentarzami halachicznymi.

Halacha (hebr. ‏הלכה‎ „droga, zachowanie”) – w judaizmie autentyczna i autorytatywna wykładnia Prawa Mojżeszowego (Tory), ukazująca jak stosować Prawo do konkretnych sytuacji życiowych. Tą nazwą określa się cały zbiór przykazań religijnych stanowiący jedną z trzech głównych gałęzi żydowskiej ustnej tradycji – dawniej używano do niego liczby mnogiej halachot^[1] – bądź poszczególną wybraną interpretację lub opinię któregoś z rabinów, uznaną za obowiązującą dla danej praktyki. W Talmudzie można spotkać wyrażenie, że halachą jest opinia rabina N., co znaczy, że opinia tego rabina na dany temat jest rozstrzygająca^[2]. Halacha jest formą midraszu. Podstawowym zbiorem halachicznych rozstrzygnięć prawnych jest Miszna, istniejąca w formie pisanej od II w. n.e. Znajdujemy je także w Tosefcie – w części zawierającej midrasze halachiczne – oraz w Talmudzie.

Tradycja halachiczna jest w religijnej społeczności judaizmu stale tworzona^[3]. Późniejsze kodyfikacje można znaleźć m.in. w Szulchan Aruch i responsach rabinicznych oraz w lokalnych tradycjach.

Halacha dotyczy przepisów kultowo-liturgicznych, pokarmowych dotyczącej koszerności (kaszrut) i różnych aspektów życia codziennego, obowiązujących Żydów ortodoksyjnych. Tradycyjnie mówi się o 613 przykazaniach (micwot), na które składa się 248 nakazów i 365 zakazów.

Judaizm reformowany i judaizm humanistyczny traktują halachę jako bardzo ważny element swych tradycji. Jednocześnie jednak poddają ją współczesnej krytyce. Traktują ją raczej jako wskazówkę, a nie ostateczny autorytet. Dotyczy to przepisów koszerności, etyki seksualnej itd.

Przypisy

Bibliografia

• Halakah. W: The Jewish Encyclopedia [on-line]. 1906 r.. [dostęp 2013-05-30].
• Halakot. W: The Jewish Encyclopedia [on-line]. 1906 r.. [dostęp 2013-05-30].
• Rosik, Mariusz ks., Rapoport, Icchak rabin: Wprowadzenie do literatury i egzegezy żydowskiej okresu biblijnego i rabinicznego. Wrocław: Tum Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 2009, s. 318, seria: Bibliotheca Biblica.
• R. Rubinkiewicz: Halacha. W: Encyklopedia Katolicka. T. 6. Lublin: TN KUL, 1993, s. kol. 500–501.