Hamakaze (1940)

Hamakaze (濱風)
Ilustracja
Historia
Stocznia

Uraga, Tokio Japonia

Położenie stępki

20 listopada 1939

Wodowanie

25 listopada 1940

 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Wejście do służby

30 czerwca 1941

Los okrętu

zatopiony przez lotnictwo 7 kwietnia 1945

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa - 2077 ton,
pełna - 2490 ton

Długość

118,5 m

Szerokość

10,8 m

Zanurzenie

3,8 m

Napęd
2 turbiny parowe o mocy łącznej 52 000 KM, 3 kotły parowe, 2 śruby
Prędkość

35 węzłów

Zasięg

5000 mil morskich przy prędkości 18 w.

Uzbrojenie
6 dział 127 mm (3xII),
4 działka 25 mm plot (2xII)
8 wt 610 mm (2xIV), 16 torped, 2 mbg, 16 bg
- stan początkowy
Załoga

240

Hamakaze (jap. 濱風 , はまかぜ , ハマカゼ pol. "plażowy wiatr")[a]niszczyciel japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej typu Kagerō z okresu II wojny światowej. Brał udział w działaniach od początku wojny na Pacyfiku, zatopiony 7 kwietnia 1945 roku przez samoloty amerykańskie podczas rajdu z pancernikiem "Yamato" w kierunku Okinawy (operacja Ten-gō).

Historia

"Hamakaze" był trzynastym okrętem z typu dużych japońskich niszczycieli typu Kagerō (numer budowy 29). Był drugim okrętem o tej nazwie, oznaczającej "wiatr na brzegu", po niszczycielu z 1917 (typu Isokaze).

Stępkę pod budowę okrętu położono 20 listopada 1939 w stoczni Uraga w Tokio, kadłub wodowano 25 listopada 1940, a wszedł do służby 30 czerwca 1941[1].

Służba

Po wejściu do służby "Hamakaze" został przydzielony do 17 Dywizjonu (Kuchikutai) 1 Eskadry Niszczycieli (Suirai Sentai) 1 Floty – wraz z "Urakaze", „Isokaze” i „Tanikaze”. Pierwszym dowódcą był kmdr por. Tsuneo Orita[2].

Skrót służby podczas II wojny światowej

Osłona lotniskowców dokonujących atak na Pearl Harbor (7 grudnia 1941), ataki lotnicze w południowo-wschodniej Azji, atak na Darwin (19 lutego 1942), rajd japoński na Ocean Indyjski (kwiecień 1942). Osłona lotniskowców w bitwie pod Midway (4-5 czerwca 1942). Działania w rejonie Wysp Salomona od sierpnia 1942 do lutego 1943: rejsy transportowe na Guadalcanal i inne wyspy, zadania eskortowe, osłona lotniskowców w bitwie koło wysp Santa Cruz (26 października 1942). 8 lutego uszkodzony przez lotnictwo, od marca do czerwca remontowany w Japonii. Działania w rejonie Nowej Georgii: rejsy transportowe, bitwa w zatoce Kula (5-6 lipca 1943), bitwa pod Kolombangarą (12 lipca) – udział w zatopieniu i uszkodzeniu amerykańskich okrętów, bitwa pod Horaniu (17-18 sierpnia). Uszkodzenie przez lotnictwo 26 sierpnia 1943 - remont i przezbrojenie w Japonii od września do października. Zadania eskortowe w rejonie Truk - Palau. Osłona lotniskowców w bitwie na Morzu Filipińskim (czerwiec 1944), osłona zespołu adm. Kurity w bitwie w zatoce Leyte (październik 1944), potem operacje w rejonie Filipin. Uszkodzenie w kolizji 8 stycznia 1945, remont. Udział w operacji Ten-gō - zatopiony 7 kwietnia 1945 przez amerykańskie lotnictwo na południe od Nagasaki.

Działania lotniczo-morskie pierwszej fazy wojny, 1941-1942

W pierwszym okresie II wojny światowej na Pacyfiku, "Hamakaze" osłaniał lotniskowce japońskiego Zespołu Uderzeniowego adm. Chūichi Nagumo, począwszy od ataku na Pearl Harbor 7 grudnia 1941. Osłaniał następnie lotniskowce podczas ataków na Rabaul i Kavieng (20-23 stycznia 1942), ataku na Darwin (19 lutego), Zatokę Staring na Celebes (21 lutego), Cilacap (5 marca) i rajdu na Ocean Indyjski (27 marca-kwiecień 1942). W międzyczasie, 7 marca osłaniał pancerniki "Kongō" i "Haruna" bombardujące Wyspę Bożego Narodzenia[2].

10 kwietnia 1942 17. Dywizjon został przydzielony do 10. Eskadry Niszczycieli 1. Floty Powietrznej. Na przełomie kwietnia i maja "Hamakaze" był dokowany w Kure. W składzie 17. Dywizjonu brał udział w osłonie lotniskowców podczas bitwy pod Midway 4-5 czerwca 1942. Wraz z „Isokaze” ratował rozbitków z tonącego lotniskowca „Sōryū[2].

Rejon działań 1942-1943

Działania w rejonie Wysp Salomona, 1942-1943

14 lipca 1942 10. Eskadra Niszczycieli została podporządkowana 3. Flocie. 20 lipca nowym dowódcą okrętu został kmdr ppor. Hiroshi Uwai (kmdr por. Orita został dowódcą „Teruzuki”). W sierpniu okręt został skierowany na obszar walk toczonych wokół Guadalcanalu w archipelagu Wysp Salomona, rozpoczynając służbę tam rejsem zaopatrzeniowym z Truk na Guadalcanal 16-18 sierpnia. Następnie głównie bazował w Rabaulu. 25 sierpnia osłaniał siły inwazyjne dokonujące desantu w Zatoce Milne na wschodzie Nowej Gwinei, następnie osłaniał dowiezienie tam posiłków i ostatecznie ewakuację desantu 5-7 września. 16 i 18 września uczestniczył w nocnych misjach wsparcia ogniowego na Guadalcanal, a 21 września w rejsie zaopatrzeniowym na tę wyspę. Wypełniał też w tym okresie zadania eskortowe. Brał udział w składzie osłony lotniskowców w bitwie koło wysp Santa Cruz 26 października 1942.

Pomiędzy 2-7 listopada eskortował lotniskowiec "Zuihō" i krążownik "Kumano" z Truk do Japonii, po czym został tam dokowany w celu remontu. Prawdopodobnie wyposażono go wówczas w radar Typ 22, jako pierwszy japoński niszczyciel[3]. Już 5 grudnia przybył z powrotem do bazy Truk (eskortując krążowniki „Haguro” i "Myōkō" dostarczające żołnierzy na Truk i do Rabaulu). Pełnił następnie zadania eskortowe, po czym 14 stycznia 1943 odbył kolejny rejs zaopatrzeniowy na Guadalcanal, w czasie którego został lekko uszkodzony bliskimi trafieniami podczas ataku lotniczego 15 stycznia. Uszkodzenia usunięto w Rabaulu, po czym 1 i 4 lutego 1943 brał udział w rejsach ewakuacyjnych z Guadalcanalu[2].

8 lutego, podczas rejsu ewakuacyjnego z Wysp Russella został uszkodzony przez lotnictwo - trafiona bombą została wieża dziobowa. W dniach 6-16 marca 1943 odholował uszkodzony niszczyciel "Michishio" z Truk do Japonii, po czym był dokowany i remontowany w Kure. W czerwcu eskortował zespół floty z Yokosuki do Truk, po czym wypełniał zadania eskortowe w tamtym rejonie[2].

5-6 lipca transportował żołnierzy na Kolombangarę, podczas której operacji doszło do bitwy w zatoce Kula. "Hamakaze" nie brał udziału w bitwie, wchodząc w skład zespołu transportowego. 9 lipca brał udział w kolejnej misji transportowej na Kolombangarę, tym razem w zespole osłony, podobnie 12 lipca, kiedy doszło do bitwy pod Kolombangarą. W jej toku "Hamakaze" z innymi niszczycielami wystrzelił salwę torpedową, która zatopiła amerykański niszczyciel USS "Gwin" i uszkodziła krążowniki USS "Honolulu" (CL-48) i USS "St. Louis" (CL- 49)[2]. 19 i 23 lipca ponownie brał udział w rejsach zaopatrzeniowych na Kolombangarę. Po przerwie spowodowanej innymi zadaniami eskortowymi, 17-18 sierpnia wziął udział w osłonie desantu w Horaniu na północy wyspy Vella Lavella, podczas którego doszło do starcia z amerykańskimi niszczycielami pod Horaniu (mimo niewielkich strat japońskich, akcja zakończyła się pomyślnie)[2].

26 sierpnia 1943 uczestniczył w rejsie ewakuacyjnym z Rekaty i został uszkodzony w ataku lotniczym (36 ofiar, ograniczenie prędkości do 20 węzłów). 12-18 września eskortował stawiacz min "Tsugaru" i okręt zaopatrzeniowy "Irako" z Truk do Yokosuki w Japonii, po czym był remontowany w Kure (prawdopodobnie wówczas wieża nr 2 dział 127 mm została zamieniona przez 2 potrójne stanowiska działek plot 25 mm)[2]. Około połowy 1943 roku na niszczycielach tego typu zamieniano też dwa dotychczasowe podwójnie sprzężone działka 25 mm na śródokręciu na potrójnie sprzężone oraz dodawano jedno podwójne stanowisko przed mostkiem[4].

20 września dowódcą został kmdr por. Kazue Maekawa (kmdr por. Uwai przeszedł na dowódcę "Shimakaze"). W dniach 3-8 listopada powrócił do Truk, eskortując krążownik "Kumano". W dniach 24 listopada-5 grudnia 1943 działał w składzie floty w rejonie Wysp Marshalla w związku z amerykańskim desantem na Tarawę, po czym powrócił do Truk. 21 grudnia ratował rozbitków ze storpedowanego tankowca "Terukawa Maru". Zajmował się następnie zadaniami eskortowania sił floty i konwojów, głównie w rejonie Truk - Palau[2].

Działania lotniczo-morskie późnej fazy wojny, 1944-1945

W dniach 19-20 czerwca 1944 brał udział w bitwie na Morzu Filipińskim, w eskorcie Zespołu B admirała Joshimy. Wraz z "Shigure" ratował rozbitków ze storpedowanego lekkiego lotniskowca "Hiyō". Od lipca do października głównie eskortował japońskie pancerniki pomiędzy Japonią, Kure i Lingga Roads[2].

W dniach 23-25 października 1944 wziął udział w bitwie w zatoce Leyte, eskortując 1 Uderzeniowy Zespół Dywersyjny adm. Kurity. 24 października odniósł niewielkie uszkodzenia przy atakach lotniczych. Pomagał następnie niszczycielowi "Kiyoshimo" ratować rozbitków z pancernika "Musashi"[2]. Operował następnie w rejonie Filipin i Brunei. 9-12 listopada eskortował z Brunei siły floty osłaniające operację transportową na Leyte. 15 listopada 17 Dywizjon został przydzielony do 2 Eskadry Niszczycieli 2 Floty. Eskortując następnie siły floty z Brunei do Kure, 21 listopada uratował 146 rozbitków z tonącego pancernika "Kongō". 28-29 listopada eskortował lotniskowiec „Shinano” z Yokosuki, po czym po jego storpedowaniu pomagał ratować rozbitków. Eskortując od 31 grudnia z Moji konwój HI-87 na Formozę został 8 stycznia 1945 lekko uszkodzony w kolizji ze statkiem "Kaiho Maru" w Shinchiku na Formozie. Naprawiany w Mako na Peskadorach, po czym powrócił do Kure[2].

Zatopiony 7 kwietnia 1945 roku przez samoloty z lotniskowców zespołu Task Force 58 podczas rajdu eskadry wiceadmirała Seiichi Itō z pancernikiem "Yamato" w kierunku Okinawy (Operacja Ten-gō). Trafiony jedną bombą i jedną torpedą, zatonął 150 mil na południe od Nagasaki, w rejonie pozycji 30°47′N 128°08′E/30,783333 128,133333[5][2]. Straty wyniosły 100 zabitych i 45 rannych. 257 rozbitków wraz z dowódcą uratował niszczyciel "Hatsushimo". 10 czerwca 1945 został oficjalnie skreślony z listy floty[2].

Dowódcy:

  • kmdr por. Tsuneo Orita (30 czerwca 1941 - 20 lipca 1942)
  • kmdr ppor. /kmdr por. Hiroshi Uwai (20 lipca 1942 - 20 września 1943) (awansowany 1 listopada 1942)
  • kmdr por. Kazue Maekawa (20 września 1943 - 7 kwietnia 1945)

Dane techniczne

Opis konstrukcji i szczegółowe dane - w artykule niszczyciele typu Kagerō. Poniżej dane ogólne dla niszczycieli tego typu[4].

  • wyporność:
    • standardowa: 2033 t
    • pełna: ok. 2600 t
  • wymiary:
    • długość całkowita: 118,5 m
    • długość na linii wodnej: 116,2 m
    • szerokość: 10,8 m
    • zanurzenie: 3,8 m
  • napęd: 2 turbiny parowe o mocy łącznej 52 000 KM, 3 kotły parowe (ciśnienie pary 30 at), 2 śruby
  • prędkość maksymalna: 35 w.
  • zasięg: 5000 mil morskich przy prędkości 18 w.
  • zapas paliwa: 500 t.
  • załoga: 240

Uzbrojenie i wyposażenie:

  • od końca 1943:
    • 4 działa 127 mm (2xII)
    • 14-28 działek przeciwlotniczych 25 mm Typ 96 (4xIII, 1xII, 0-14xI, ilość zwiększana podczas wojny)
    • 4 wkm plot 13,2 mm
    • 8 wyrzutni torpedowych 610 mm (2xIV)
    • 4 miotacze bomb głębinowych (36 bomb głębinowych)
    • radar Typ 22 (od listopada 1942)[3]

Uwagi

  1. Podstawowym sposobem zapisu nazwy w tym okresie był zapis od prawej do lewej: ゼカマハ alfabetem katakana na burcie i ぜかまは alfabetem hiragana na rufie. Obecnie znaki zapisywane są od lewej do prawej: はまかぜ , ハマカゼ , taki zapis też spotykany był na lewej burcie. Nazwa w alfabecie kanji: 濱風

Przypisy

  1. Hiroshi Nishida: Kagero class 1st class destroyers w serwisie Imperial Japanese Navy [dostęp 28-3-2011]
  2. a b c d e f g h i j k l m n Allyn D. Nevitt: IJN Hamakaze: Tabular Record of Movement
  3. a b Według Allyn D. Nevitt. Hansgeorg Jentschura op. cit potwierdza informację o zamontowaniu na nim jako pierwszym radaru, nie podając typu, lecz w innym miejscu w serwisie Imperial Japanese Navy jest informacja, że "Hamakaze" otrzymał radar Typ 22 już w czerwcu 1942, ale "Kazegumo" i "Makigumo" w marcu 1942
  4. a b W. Daszjan, Korabli...
  5. Hansgeorg Jentschura, Dieter Jung, Peter Mickel, Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869-1945, Annapolis: Naval Institute Press, 1977, s. 149, ISBN 0-87021-893-X, OCLC 3273325.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

HamakazeII.jpg
Imperial Japanese Navy destroyer Hamakaze, the second Japanese destroyer to bear that name.
Guadalcanal11m.png
Rejon archipelagów Wysp Salomona i Archipelagu Bismarcka, z miejscami związanymi z działaniami II wojny światowej na Pacyfiku