Hammadi al-Dżibali

Hammadi al-Dżibali
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1949
Susa

Premier Tunezji
Okres

od 24 grudnia 2011
do 14 marca 2013

Przynależność polityczna

Partia Odrodzenia

Poprzednik

Bedżi Caid Essebsi

Następca

Ali Larajedh

Sekretarz Generalny Partii Odrodzenia
Okres

od 6 czerwca 1981
do 22 lutego 2013

Poprzednik

urząd utworzony

Następca

Ali Larajedh

Hammadi al-Dżibali, także Hamadi Dżebali (ur. 12 stycznia 1949 w Susie), tunezyjski polityk i dziennikarz, w latach 1991–2006 więziony za działalność polityczną. Sekretarz generalny Partii Odrodzenia w latach 1981–2013. Premier Tunezji od 24 grudnia 2011 do 14 marca 2013.

Życiorys

Hammadi al-Dżibali urodził się w 1949 w Susie. Zdobył tytuł licencjata inżynierii mechanicznej na Uniwersytecie w Tunisie, a następnie tytuł magistra w dziedzinie fotowoltaiki na Uniwersytecie Paryskim[1][2].

Na początku lat 80. zaangażował się w działalność polityczną i przystąpił do powstałej Partii Odrodzenia, działającej w czasach rządów prezydentów Habiba Burgiby i Ben Alego nielegalnie oraz będącej przedmiotem inwigilacji i represji. Został wówczas członkiem Rady Wykonawczej partii oraz redaktorem naczelnym jej tygodnika, „Al-Fadżr” (Świt)[1][2].

Na początku lat 90. tunezyjskie władze oskarżyły go o naruszenie etyki zawodowej w trzech odrębnych przypadkach, wszystkich związanych z wolnością słowa i wypowiedzi. W październiku 1990 został skazany na 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu i karę w wysokości 1,5 tys. dinarów za „zachęcanie do naruszenia prawa” i „nawoływanie do powstania” po tym, jak opublikował krytyczny wobec władz wywiad z przewodniczącym Partii Odrodzenia, Raszidem Ghannuszim. W listopadzie tego samego roku został aresztowany i oskarżony o zniesławienie instytucji sądowych po publikacji artykułu wzywającego do likwidacji sądów wojskowych w Tunezji i rozstrzygania przez nie w sprawach cywilnych. W styczniu 1991 sąd wojskowy skazał go na karę roku pozbawienia wolności. Wyrok ten potwierdził w marcu 1991 sąd kasacyjny[1].

W maju 1991, w trakcie odbywania kary, razem ze 170 innymi członkami Partii Odrodzenia, został oskarżony o współudział w próbie zamachu stanu przeciwko prezydentowi Ben Alemu. W sierpniu 1992 sąd wojskowy wymierzył mu karę 16 lat pozbawienia wolności pod zarzutem „przynależności do nielegalnej organizacji” oraz „próby zmiany ustroju państwowego”. We wrześniu 1992 wyrok ten potwierdził sąd kasacyjny. Obserwatorzy z Amnesty International i Human Rights Watch uznali cały proces za niespełniający standardy międzynarodowe, w tym te określone w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, którego stroną była również Tunezja. Amnesty International uznała Dżibalego za więźnia sumienia[1].

W czasie odbywania kary, według organizacji broniących praw człowieka, przetrzymywany był w surowych warunkach, wielokrotnie przebywając w izolatce i będąc pozbawionym należytej opieki zdrowotnej. W tym czasie kilkukrotnie podejmował strajki głodowej, z których dwa trwały po 36 dni. Po 15 latach pozbawienia wolności, 25 lutego 2006 został zwolniony z więzienia na mocy amnestii generalnej udzielonej przez prezydenta Ben Alego 1600 skazanym z okazji 50. rocznicy uzyskania niepodległości przez kraj[1][2].

Po wyjściu na wolność ponownie zaangażował się w podziemną działalność Partii Odrodzenia. Objął w niej stanowisko sekretarza generalnego, a także rzecznika prasowego[2].

Premier Tunezji

Po jaśminowej rewolucji w styczniu 2011 i zwycięstwie Partii Odrodzenia w wyborach do Zgromadzenia Konstytucyjnego w październiku 2011, został ogłoszony kandydatem partii na urząd szefa rządu przejściowego[3][4][5].

21 listopada 2011 Partia Odrodzenia, Kongres Republiki (CPR) i Demokratyczne Forum na rzecz Pracy i Wolności (Ettakatol) zawarły porozumienie koalicyjne, zgodnie z którym lider CPR Moncef Marzouki miał objąć stanowisko prezydenta, lider Ettakatol Mustafa Ben Dżafar stanowisko przewodniczącego Zgromadzenia Konstytucyjnego, a Hammadi al-Dżibali urząd premiera[6]. 14 grudnia 2011 nowo wybrany prezydent Marzouki powierzył mu misję utworzenia rządu[7].

22 grudnia 2011 al-Dżibali przedstawił skład gabinetu[8]. Następnego dnia jego rząd został uzyskał akceptację ze strony Zgromadzenia Konstytucyjnego[9]. 24 grudnia 2011 został oficjalnie zaprzysiężony przez prezydenta[10].

W lutym 2013 podał się do dymisji w następstwie kryzysu politycznego, jaki wybuchł po zabójstwie Szokriego Belaida. Belaid, lider lewicowej i opozycyjnej partii Ruch Demokratycznych Patriotów, został 6 lutego 2013 zastrzelony przed swoim domem w czasie drogi do pracy przez nieznanego sprawcę, który uciekł z miejsca zbrodni na motorze. Było to pierwsze zabójstwo polityczne w Tunezji od czasu jaśminowej rewolucji i wywołało oskarżenia opozycji i związków zawodowych pod adresem rządzącej Partii Odrodzenia o islamizację kraju i odpowiedzialność za śmierć. W Tunisie i innych miastach kraju doszło do masowych antyrządowych protestów społecznych, w których zginął funkcjonariusz policji, a w dzień pogrzebu 8 lutego 2013 odbył się dodatkowo strajk generalny. Premier al-Dżibali już w dzień zabójstwa zapowiedział utworzenie nowego rządu złożonego z bezpartyjnych i rządu technokratycznych członków. Decyzja premiera, podjęta bez wcześniejszej konsultacji, spotkała się jednakże ze sprzeciwem ze strony władz Partii Odrodzenia[11][12].

Pomimo dezaprobaty ze strony własnego zaplecza politycznego al-Dżibali podjął się rozmów na rzecz utworzenia bezpartyjnego rządu, które jednak nie przyniosły rezultatu. W tej sytuacji 19 lutego 2013 podał się do dymisji[13]. 22 lutego 2012 prezydent Marzouki misję sformowania nowego gabinetu powierzył ministrowi spraw wewnętrznych Alemu Larajedhowi[14].

14 marca 2013 Ali Larajedh zastąpił al-Dżibaliego na stanowisku szefa rządu.

Przypisy

  1. a b c d e Case Information: Hamadi Jebali. nationalacademies.org. [dostęp 2011-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-07)]. (ang.).
  2. a b c d Hamadi Jebali. tunisia-live.net, 25 października 2011. [dostęp 2011-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-29)]. (ang.).
  3. Tunisian Islamists to propose their man for PM's job. Reuters, 26 października 2011. [dostęp 2011-10-26]. (ang.).
  4. Tunisia's victorious Islamists vow to uphold country's liberal laws. telegraph.co.uk, 26 października 2011. [dostęp 2011-10-26]. (ang.).
  5. Tunezja: Dżebali z Partii Odrodzenia kandydatem na szefa rządu. gazetaprawna.pl, 26 października 2011. [dostęp 2011-10-26]. (pol.).
  6. Tunisia coalition agrees top government posts. BBC News, 21 listopada 2011. [dostęp 2011-12-12]. (ang.).
  7. Tunisia president appoints Islamist PM. news24, 14 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)]. (ang.).
  8. Islamists take Tunisia's foreign, justice top jobs. Reuters, 22 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
  9. Tunisian constituent assembly approves new cabinet. BBC News, 23 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
  10. Tunisian government sworn in. rnw.nl, 24 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-31)]. (ang.).
  11. Tunisia political crisis deepens after assassination. BBC News, 7 lutego 2013. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).
  12. Tunisia mourns murdered politician Chokri Belaid. BBC News, 8 lutego 2013. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).
  13. Tunisia Prime Minister Hamadi Jebali resigns. BBC News, 19 lutego 2013. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).
  14. Tunisia: Ali Larayedh named new prime minister. BBC News, 22 lutego 2013. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Tunisia.svg
Autor: FXXX, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Coat of Arms of Tunisia
Hamadi Jebali - World Economic Forum Annual Meeting 2012-2.jpg
Autor: World Economic Forum, Licencja: CC BY-SA 2.0
Hamadi Jebali, Prime Minister of Tunisia speaks during the session 'The Future of Tunisia' at the Annual Meeting 2012 of the World Economic Forum at the congress centre in Davos, Switzerland
Copyright by World Economic Forum
swiss-image.ch/Photo by Michael Wuertenberg