Hancha

Hancha
ilustracja
Nazwa koreańska
Hangul

한자

Hancha

漢字

Transkrypcja poprawiona

hanja

Transkrypcja MCR

hancha

Wymowa (IPA)

hɐːn.t͈͡ɕɐ

Hancha, hanja (한자, 漢字; dosł. „znaki Han”) lub Hanmun (한문; 漢文), czasami tłumaczone jako „znaki sinokoreańskie” – koreańska nazwa dla znaków chińskich. Dokładnie rzecz biorąc, nazwa ta tyczy się tylko tych znaków, które zostały zapożyczone do języka koreańskiego, a ich wymowa dopasowana do wymowy koreańskiej. W przeciwieństwie do japońskich kanji, znaki hancha nie były modyfikowane i zachowały wygląd podobny do tradycyjnych znaków chińskich.

Historia

Hancha zyskała wielką popularność w Korei dzięki szybko rozprzestrzeniającemu się buddyzmowi. Jednakże to nie teksty religijne były głównym źródłem wiedzy o znakach, ale Cheonjamun (Księga tysiąca znaków). Hancha była jedynym systemem pisma aż do czasu, kiedy król Sejong Wielki wprowadził w XV wieku hangul. Jednakże wraz z wprowadzeniem hangula nie zaprzestano nauczania starego systemu. Przed zaprojektowaniem hangula próbowano bezskutecznie wprowadzać systemy Hyangchal (향찰; 鄕札), Gugyeol (口訣) i Idu (이두; 吏讀).

Oficjalnie od 1949 roku pisma hancha nie stosuje się w Korei Północnej. W Korei Południowej jego użycie zanikło i zostało ono zastąpione przez hangul.

Nauka

Hancha jest cały czas nauczana w szkołach średnich w Korei Południowej w trakcie nieobowiązkowych kursów. Edukacja zaczyna się na poziomie klasy 7 (w gimnazjum) i trwa aż do ukończenia szkoły średniej w klasie 12. W gimnazjum uczy się 900 znaków, kolejne 900 w szkole średniej. Kolejnych znaków naucza się na uniwersytetach.

Wymowa

Wymowa znaków hancha nie jest identyczna z ich chińskimi odpowiednikami. Przykładowo, 印刷 („druk, drukowanie”) w dialekcie mandaryńskim języka chińskiego wymawia się yìnshuā, zaś w języku koreańskim inswae (인쇄). 女 („kobieta”) w mandaryńskim to , w koreańskim yeoja (여자) (w dialektach południowokoreańskich, gdy znak 女 stoi na początku zdania, wymawia się go jako yeo (여) ze względu na zanik spółgłoski „n” poprzedzającej „i” lub „y”). W innych przypadkach wymowa jest ta sama. Kolejnym przykładem znaku mającego zmienną wymowę jest 龍 („smok”) o chińskiej wymowie lóng, który w języku koreańskim wypowiadany jest jako ryong (룡), o ile słowo nie stoi na pozycji początkowej zdania, bądź yong, gdy je rozpoczyna.

Słownictwo

Poniższa tabela przedstawia różnice pomiędzy słowami koreańskimi a chińskimi.

PolskiChińskiKoreański
(hancha)
Koreański
(hangul)
list信 (xìn)片紙편지 (pyeonji)
chusteczka草紙 (cǎozhǐ)休紙휴지 (hyuji)
prezent贈品 (zèngpǐn)膳物선물 (seonmul)
rachunek帳單 (zhàngdān)外上외상 (oesang)
stół kuchenny餐桌 (cānzhuō)食卓식탁 (siktak)
czek支票 (zhīpiào)手票수표 (supyo)
wizytówka名片 lub 咭片 (míngpiàn lub jīpiàn)名啣명함 (myeongham)
pokojówka女傭 (nǚyōng)食母식모 (singmo)
odwołać, zakazać取締 (qǔdì)休止휴지 (hyuji)
uczyć學習 (xuéxí)工夫공부 (gongbu)
bardzo非常 (fēicháng)大端대단 (daedan)
więzień囚犯 (qiúfàn)囚徒 수도 (sudo)

Czasami słowa chińskie i koreańskie zbudowane są z tych samych znaków, ale ich kolejność jest zamieniona.

PolskiChińskiKoreański
(hancha)
Koreański
(hangul)
południe*正午 (zhèngwǔ)午正오정 (ojeong)
kompas羅盤針 (zuópánzhēn)羅針盤나침반 (nachimban)

* Kolejność taka, jak w języku chińskim (jeong-o), jest także często spotykana w języku koreańskim.

Niektóre sinokoreańskie słowa zaczerpnięte zostały z odczytania kun japońskich znaków kanji.

PolskiJapońskiKoreański
(hancha)
Koreański
(hangul)
Chińska wymowa
wyrazu koreańskiego
Chiński
Aikido合気道合氣道합기도合氣道合氣道
aikidōhabgidohéqìdào
héqìdào
zbierać, organizować組み立て組立조립組立組裝 lub 組合
kumitatejolipzǔlì
zǔzhuāng lub zǔhé
wyprzedaż大売出し大賣出대매출大賣出大拍賣
ōuridashidaemaechuldàmàichū
dàpāimài
budynek建物建物건물
建物建築物 lub 建物
tatemonogeonmuljiànwù
jiànzhúwù lub jiànwù
szacowanie見積もり見積견적見積估算
mitsumorigyeonjeogjiànjī
gūsuàn
akcje (giełdowe)株式
株式주식株式股份
kabushikijusigzhūshì
gǔfèn
mecz試合試合시합
試合比賽
shiaisihabshìhé
bǐsài
procedura, proces手続き
手續수속手續程序
tetsudzukisusogshǒuxù
chéngxù

Zobacz też

  • kanji – japoński odpowiednik hancha

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

RomanA-01.svg
This image can't have copyright.
Hanja.svg
Made partially with LaTeX. Supersedes File:Hanja.png.
永-order.gif
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.
書.svg
The Chinese character , in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.