Hanna Reitsch

Hanna Reitsch

(c) Bundesarchiv, Bild 183-B02092 / Schwahn / CC-BY-SA 3.0
Flugkapitänin
Data i miejsce urodzenia	29 marca 1912 Jelenia Góra, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	24 sierpnia 1979 Frankfurt nad Menem, RFN
Przebieg służby
Lata służby	1937–1945
Siły zbrojne	Luftwaffe
Stanowiska	pilot oblatywacz
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Późniejsza praca	pilot testowy; szybownik
Odznaczenia

Hanna Reitsch (ur. 29 marca 1912 w Jeleniej Górze, zm. 24 sierpnia 1979 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecka pilot, oblatywaczka, rekordzistka sportów szybowcowych^[1] i honorowa kapitan lotnictwa wojskowego, jedna z dwóch kobiet w historii Niemiec odznaczona Krzyżem Żelaznym I Klasy.

Życiorys

Od dzieciństwa marzyła o lataniu; początkowo chciała być „latającym lekarzem” w Afryce. Zawsze po szkole jechała rowerem na lotnisko w Jeżowie Sudeckim koło Jeleniej Góry, gdzie uczyła się w szkole szybowcowej Wolfa Hirtha. W 1931 roku, po otrzymaniu matury, uczęszczała do „Szkoły Kolonialnej dla Kobiet” w Rendsburgu. Od 1932 studiowała medycynę w Berlinie i Kilonii. W tym samym roku otrzymała licencję pilota po ukończeniu nauki w szkole lotniczej na lotnisku Berlin-Staaken i jeszcze tego samego roku ustanowiła rekord długości lotu dla kobiet (5,5 godziny w powietrzu).

W roku 1933 została nauczycielką lotnictwa w szkole lotniczej na Kaltes Feld koło Schwäbisch Gmünd. W latach 1933–1934 uczestniczyła w wyprawie badawczej do Brazylii i Argentyny. Po powrocie do Niemiec ustanowiła w 1936 kolejny rekord długości lotu dla kobiet (305 km).

W roku 1934 porzuciła studia i poświęciła się całkowicie lotniczej pasji, a decyzję tę przyśpieszyła propozycja podjęcia pracy w charakterze pilota doświadczalnego w Niemieckim Szybowcowym Instytucie Badawczym, którą przyjęła. Odtąd oblatywała wszystkie nowe konstrukcje szybowcowe powstające w Niemczech.

Została znanym pilotem śmigłowców, w tym np. Fw 61, na którym w 1938 roku wykonała liczący się przelot z Berlina do Bremy (229 km) i jako pierwsza kobieta w historii lot wewnątrz budynku – w Deutschlandhalle w Berlinie.

(c) Bundesarchiv, B 145 Bild-F051625-0295 / CC-BY-SA 3.0

Adolf Hitler dekoruje Hannę Reitsch Krzyżem Żelaznym II Klasy, w środku dowódca Luftwaffe Hermann Göring; marzec 1941

Jej sukcesy sportowe i popularność, sprawiły że stała się wielką gwiazdą nazistowskiej propagandy, chętnie wcielając się w nową rolę^[2].

Od 1937 zaczęła współpracować z Luftwaffe jako wojskowy pilot-oblatywacz w centrum badawczym lotnictwa wojskowego w miejscowości Rechlin. Testowała nowe modele samolotów myśliwskich, bombowców, samolotów i szybowców transportowych. W tym samym roku Ernst Udet nadał jej jako pierwszej kobiecie w historii, tytuł honorowego kapitana lotnictwa i jednocześnie jako pierwsza kobieta odbyła lot nad Alpami.

W 1939 roku ustanowiła kolejny rekord lotu do celu. Testowała szybowce transportowe DFS 230, samoloty bombowe Dornier i Heinkel. W 1942 jako pierwsza kobieta w historii, odbyła lot samolotem odrzutowym Messerschmitt.

Miała poważny wypadek podczas jednego z oblotów rakietowego myśliwca Messerschmitt Me 163, gdy podczas startu nie odczepił się od samolotu wózek z kołami podwozia – lądowała kapotując i doznając licznych obrażeń. Do latania wróciła po 10 miesiącach leczenia i rehabilitacji.

Wraz z innymi pilotami testowymi, wykryła przyczyny niepowodzeń podczas prób z bronią V1 – odbywając loty w miniaturowej, stworzonej do badań kabinie, wewnątrz latającej bomby V1.

Zimą 1943/44 r. uczestniczyła w opracowaniu planu wykorzystania oddziału pilotów-samobójców wzorujących się na japońskich (kamikaze), do ataków na cele alianckie. Propozycja ta, przedstawiona Hitlerowi w Obersalzbergu w lutym 1944 po uroczystości wręczenia Krzyża Żelaznego, nie znalazła jednak jego uznania.

Wielokrotnie odnosiła rany w czasie lotów testowych. Za zasługi dla lotnictwa wojskowego odznaczona została Krzyżem Żelaznym II (w marcu 1941) i I Klasy (28 lutego 1944) oraz Złotą Odznaką Pilota-Obserwatora z Brylantami.

Pod koniec wojny jej przełożony Robert von Greim otrzymał rozkaz przybycia do oblężonego przez Armię Czerwoną Berlina i dotarł tam samolotem wraz z Reitsch z dnia 26 kwietnia 1945 roku. Usiłowała tam namówić Adolfa Hitlera do ucieczki, ale odmówił. Z wielkim trudem udało jej się wylecieć z Berlina i w maju trafiła do amerykańskiej niewoli, gdzie przebywała 15 miesięcy.

Przez kilka lat po wojnie obywateli niemieckich obowiązywał zakaz latania samolotami. Dopiero w 1952 Reitsch wzięła udział (jako jedyna kobieta) w lotniczych mistrzostwach świata w Hiszpanii, gdzie zajęła 3 miejsce. Od roku 1954 pracowała jako pilot testowy w Darmstadt, a w roku 1959 wyjechała do Indii, aby w ramach programu rządowego rozbudować lotnictwo transportowe. W 1961 odwiedziła Biały Dom na zaproszenie prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Od 1962 do 1966 roku w Ghanie wybudowała i prowadziła szkołę szybowcową. W latach 70. XX wieku zdobyła wiele rekordów lotniczych.

Latała do ostatnich dni życia, zmarła na atak serca w wieku 67 lat we Frankfurcie nad Menem i została pochowana na cmentarzu komunalnym w Salzburgu (Salzburger Kommunalfriedhof).

Odznaczenia

• Krzyż Żelazny I Klasy – 28 lutego 1944
• Krzyż Żelazny II Klasy – marzec 1941
• Złota Odznaka Pilota-Obserwatora z Brylantami

Rekordy lotnicze

• 1932: rekord długości lotu dla kobiet (5,5 godziny)
• 1936: rekord długości trasy przelotu dla kobiet (305 km)
• 1937: pierwszy przelot nad Alpami (jako kobieta)
• 1939: rekord lotu do celu dla kobiet
• 1952: 3 miejsce w mistrzostwach świata w Hiszpanii
• 1955: 1 miejsce mistrzostwa Niemiec
• 1956: niemiecki rekord długości trasy przelotu dla kobiet (370 km)
• 1957: niemiecki rekord wysokości trasy przelotu dla kobiet (6.848 m)
• 1970: niemiecki rekord długości trasy przelotu dla kobiet (ponad 500 km)
• 1971: 1 miejsce mistrzostwa świata dla kobiet
• 1972: niemiecki rekord szybkości przelotu dla kobiet
• 1977: niemiecki rekord przelotu do celu dla kobiet (ponad 644 km)
• 1978: 1 miejsce mistrzostwa świata dla kobiet

Książki

Reitsch była autorką książek:

• Fliegen – Mein Leben (1951)
• Ich flog für Kwame Nkrumah (1968)
• Das Unzerstörbare in meinem Leben (1975)
• Höhen und Tiefen – 1945 bis zur Gegenwart (1978)

Zobacz też

• Melitta Schenk von Stauffenberg

Przypisy

Bibliografia

• (niem.) Rolf Italiaander, Drei deutsche Fliegerinnen: Elly Beinhorn, Thea Rasche, Hanna Reitsch; 3 Lebensbilder. Berlin: G. Weise, 1940.
• (niem.) Robert H. Drechsler, Hanna Reitsch. Des Ikarus’ deutsche Schwester. Dokumentation. Wien: Verein zur Förderung Volkstreuen Schrifttums in Österreich, 1980.
• Jerzy Gotowała, Andrzej Przedpełski, 100 lotników stulecia, Bellona Dom Wydawniczy, Warszawa 2003, s. 144–145, ISBN 83-11-09551-5.
• (ang.) Dennis Piszkiewicz, From Nazi test pilot to Hitler’s bunker. The fantastic flights of Hanna Reitsch. Westport, Connecticut; London: Praeger, 1997.
• Robert S. Wistrich, Kto był kim w III Rzeszy. Leksykon, Wydawnictwo Znak, Warszawa 1997, ISBN 83-7006-744-1.

Linki zewnętrzne

• Hanna Reitsch na dws.xip.pl. dws.xip.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-19)].
• Hanna Reitsch: Sława szybowniczki przyćmiła legendę pupilki nazistów na portalu: Gazeta Wyborcza, https://www.wysokieobcasy.pl, 25 czerwca 2016, str 24-27
• Hanna Reitsch, ur. 29.03.1912, Jelenia Góra, zm. 24.08.1979, Salzburg Ivo Łaborewicz - na portalu: jbc.jelenia-gora.pl - Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej