Hanna Schygulla
Hanna Schygulla (2013) | |
Data i miejsce urodzenia | 25 grudnia 1943 Chorzów |
---|---|
Zawód | aktorka |
Odznaczenia | |
Hanna Schygulla (ur. 25 grudnia 1943 w Chorzowie Starym) – niemiecka aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. W 1983 zdobywczyni Złotej Palmy dla najlepszej aktorki na 36. MFF Cannes.
Życiorys
Urodziła się w górnośląskiej rodzinie Josefa Franza i Antonie Ursuli Schygulli z domu Mzyk, od wielu lat mieszkającej w Chorzowie Starym. Ojciec zajmował się handlem drewnem. 13 lutego 1944 roku została ochrzczona w starochorzowskim kościele pod wezwaniem Marii Magdaleny. Wkrótce ojciec został powołany do Wehrmachtu i pojechał na front. W 1945 (inne źródła: 1946) wyjechała, bądź też została wysiedlona wraz z matką do Niemiec. Około 1948, po powrocie z amerykańskiej niewoli, dołączył do nich ojciec.
Mieszkała z rodziną w Stockdorf koło Monachium[1]. W monachijskim Luisengymnasium uzyskała maturę, następnie przez kilka lat pracowała jako au pair w Paryżu. W 1964 rozpoczęła studia (germanistyka i romanistyka) w Monachium. Uczyła się również aktorstwa. Na przełomie 1966 i 1967 roku spotkała Rainera Wernera Fassbindera – reżysera, enfant terrible kina niemieckiego. Przez wiele lat znajdowała się (obok m.in. Irm Hermann) w ścisłym trzonie jego grupy aktorskiej, brała udział w tworzeniu Antyteatru, wystąpiła w ponad 30[1] wyreżyserowanych przez niego filmach. Po śmierci Fassbindera grała z powodzeniem w produkcjach włoskich, francuskich i amerykańskich. Od 1981 mieszka w Paryżu.
Jest aktorką śpiewającą – w 1999 roku ukazał się jej album „Hanna Schygulla chante/singt” z piosenkami skomponowanymi przez Jeana-Marie Senia do tekstów m.in. Fassbindera, Kurta Tucholsky’ego i Ericha Mühsama.
Polskę i Chorzów odwiedziła po raz pierwszy, z matką i ciotką, w połowie lat 60. W listopadzie 1998 roku wystąpiła z recitalem w chorzowskim Teatrze Rozrywki oraz odwiedziła dom przy Schlageterstrasse 3b (obecnie ul. Kasprowicza), w którym się urodziła. W połowie października 2014 na zaproszenie władz Chorzowa ponownie gościła w mieście, gdzie z rąk prezydenta odebrała nagrodę specjalną za zasługi w dziedzinie kultury i spotkała się z widzami swoich filmów[1].
W roku 2013 roku wydała swoją autobiografię pt. Zbudź się i śnij (Wach auf und träume).
Filmografia
- 1969 Dzieciorób (Katzelmacher)
- 1969 Miłość jest zimniejsza niż śmierć (Liebe ist kälter als der Tod)
- 1970 Bogowie zarazy (Götter der Pest)
- 1970 (Das Kaffeehaus) (TV)
- 1970 (Die Niklashauser Fart) (TV)
- 1971 Pionierzy z Ingolstadt (Pioniere in Ingolstadt) (TV)
- 1971 Rio das Mortes (TV)
- 1971 Ostrzeżenie przed świętą dziwką (Warnung vor einer heiligen Nutte)
- 1971 A Whity
- 1972 Osiem godzin nie czyni dnia (Acht Stunden sind kein Tag)
- 1972 Gorzkie łzy Petry von Kant (Die bitteren Tränen der Petra von Kant)
- 1972 (Bremer Freiheit) (TV)
- 1972 Handlarz czterech pór roku (Der Händler der vier Jahreszeiten)
- 1973 Wildwechsel (TV)
- 1974 Opowieść o Effi Briest (Effi Briest)
- 1975 Fałszywy ruch (Falsche Bewegung), reż. Wim Wenders
- 1976 Zwierzenia clowna (Ansichten eines Clowns), reż. Vojtěch Jasný
- 1979 Trzecia generacja (Die Dritte Generation)
- 1979 Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun)
- 1981 Lili Marleen
- 1980 Berlin Alexanderplatz
- 1981 Fałszerstwo (Die Fälschung), reż. Volker Schlöndorff
- 1982 Pasja (Passion), reż. Jean-Luc Godard
- 1982 Noc w Varennes (La Nuit de Varennes), reż. Ettore Scola
- 1982 Antonieta, reż. Carlos Saura
- 1983 Heller Wahn, reż. Margarethe von Trotta
- 1983 Historia Piery (Storia di Piera), reż. Marco Ferreri
- 1983 Miłość w Niemczech (Eine Liebe in Deutschland), reż. Andrzej Wajda
- 1984 Przyszłość jest kobietą (Il Futuro e donna), reż. Marco Ferreri
- 1986 Oddział Delta (The Delta Force), reż. Menahem Golan[2]
- 1987 Twoja na zawsze Lulu (Forever, Lulu), reż. Amos Kollek
- 1988 El Verano de la señora Forbes, reż. Jaime Humberto Hermosillo
- 1991 Umrzeć powtórnie (Dead Again), reż. Kenneth Branagh
- 1992 Tragarz puchu, reż. Janusz Kijowski
- 1993 Madame Bäurin, reż. Franz Xaver Bogner
- 1995 Sto i jedna noc (Les Cent et une nuits), reż. Agnès Varda
- 1996 Metamorphosis of a Melody, reż. Amos Gitai
- 1998 Dziewczyna marzeń (La niña de tus ojos), reż. Fernando Trueba
- 2000 Harmonie Werckmeistera (Werckmeister harmóniák), reż. Béla Tarr
- 2004 Hotel Ziemia Obiecana (Promised Land), reż. Amos Gitai
- 2005 Błękitna granica (Die blaue Grenze), reż. Till Franzen
- 2006 Winterreise, reż. Hans Steinbichler
- 2007 Na krawędzi nieba (Auf der anderen Seite), reż. Fatih Akın
- 2011 Faust, reż. Aleksandr Sokurow
- 2012 Avanti reż. Emmanuelle Antille
- 2013 Pokaz slajdów (Specimens Slide) reż. Christiaan Bastiaans
- 2014 Quiet Roar reż. Henrik Hellström
- 2016 Unless jako Danielle Westerman
- 2017 Fortunata jako Lotte
- 2018 The Prayer jako Soeur Myriam
- 2019 Le mystère Henri Pick jako Ludmila Blavitsky
Nagrody (wybrane)
- 1971 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Whity”
- 1975 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Fałszywym ruchu”
- 1979 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Małżeństwie Marii Braun”
- 1979 MFF Berlin (Srebrny Niedźwiedź) za rolę w „Małżeństwie Marii Braun”
- 1983 MFF Cannes, nagroda dla najlepszej aktorki za rolę w „Historii Piery”
Przypisy
- ↑ a b c Ładuniuk Anna; Rożnowska Kamila: Hanna Schygulla, gwiazda z ulicy Kasprowicza, w swoim Chorzowie, w: „Dziennik Zachodni” 2014-10-24, s. 17.
- ↑ Oddział Delta (1986) – Filmweb, filmweb.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Hanna Schygulla w bazie IMDb (ang.)
- Hanna Schygulla w bazie Filmweb
- ISNI: 0000 0001 1030 2780
- VIAF: 84238559
- LCCN: n82042451
- GND: 118612328
- BnF: 13899586x
- SUDOC: 055387195
- SBN: RAVV089363
- NLA: 36525701
- NKC: js20050912002
- BNE: XX1471617
- NTA: 071066403
- BIBSYS: 97011609
- CiNii: DA13480510
- PLWABN: 9810690159105606
- NUKAT: n2008100911
- J9U: 987007575206405171
- CANTIC: a10584547
- LNB: 000245306
- CONOR: 155043939
- LIH: LNB:+Ok;=Ba
- WorldCat: lccn-n82042451
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Zasługi RFN – Krzyż Zasługi I Klasy.
Autor: Paweł Drozd Drozdp 21:37, 18 January 2007 (UTC), Licencja: CC BY-SA 3.0
Dom rodzinny Hanny Schgulli w Chorzowie Starym, Górny Śląsk
Schauspielerin Hanna Schygulla auf der Frankfurter Buchmesse 2013, auf dem Blauen Sofa, anlässlich der Veröffentlichung ihrer Autobiographie Wach auf und träume (Verlag Schirmer/Mosel)
Autor: Gorupdebesanez, Licencja: CC BY-SA 3.0
L'attrice tedesca Hanna Schygulla alla Mostra del cinema di Venezia del 1982