Hannelore Kohl

Hannelore Kohl (1976)

(c) Bundesarchiv, B 145 Bild-F088582-0023 / Reineke, Engelbert / CC-BY-SA 3.0

Hannelore Kohl (z lewej) 3 lipca 1991

Hannelore Kohl, właśc. Johanna Klara Eleonore Kohl, z domu Renner (ur. 7 marca 1933 w Berlinie, zm. 5 lipca 2001 w Ludwigshafen am Rhein) – Niemka, pierwsza żona Helmuta Kohla kanclerza Niemiec w latach 1982–1998. Imię „Hannelore” jest zbitką imion „Johanna” i „Eleonore”.

Życiorys

Nazistowska przeszłość ojca

Dorastała w Lipsku. W szkole zawsze należała do najlepszych uczennic rocznika. Ojciec Hannelore, Wilhelm Renner, był dyrektorem i prokurentem w Hugo Schneider AG (HASAG) – największych zakładach zbrojeniowych środkowych Niemiec. Był nim od 1939 aż do zakończenia wojny. 1 kwietnia 1933 Wilhelm Renner został członkiem NSDAP i otrzymał legitymację członkowską z numerem 1 773 273. Jako zapalony kierowca, został przydzielony do miejscowego Narodowosocjalistycznego Korpusu Motorowego. Od 16 stycznia 1939 był pełnomocnikiem w HASAG AG, potem wszedł do zarządu spółki i był odpowiedzialny za technikę i produkcję w filiach w Altenburgu i Mauselwitz. Najpóźniej w 1944, za zasługi dla przemysłu zbrojeniowego Niemiec, został wyróżniony tytułem Wehrwirtschaftsführer. Po 1945 w rodzinie Rennerów nie wspominało się przeszłości ojca.

Koniec wojny i ucieczka

W czasie ostatniej wojennej zimy 1944/1945 Hannelore jako jedenastoletnia dziewczynka musiała pracować co drugi tydzień jako pielęgniarka na dworcu w Döbeln, gdzie trafiali ranni z frontu wschodniego, zmieniając im opatrunki. Pomagała przy grzebaniu zwłok i przy zaopatrzeniu uchodźców, którzy często podróżowali tygodniami w otwartych wagonach. W ostatnich dniach wojny została wielokrotnie zgwałcona przez sowieckich żołnierzy i według jej słów: „jak worek cementu” wyrzucona przez okno. Doznała trwałego uszkodzenia kręgosłupa^[1]. Na początku maja 1945 z matką udała się do Lipska, gdzie spotkały się z ojcem. Kiedy oddziały amerykańskie wycofały się z zachodniej Saksonii i Turyngii, by zrobić miejsce oddziałom radzieckim, rodzina uciekła do Mutterstadt w Palatynacie, gdzie mieszkali rodzice ojca. Początkowo rodzina mieszkała w pralni^[2], później wielokrotnie przeprowadzała się.

Małżeństwo z Helmutem Kohlem

W wieku 15 lat, na klasowym święcie w Ludwigshafen, poznała Helmuta Kohla, którego po 12 latach znajomości poślubiła 27 czerwca 1960. Rozpoczęła w Germersheim studia lingwistyczne, które jednak ze względów finansowych, spowodowanych śmiercią ojca, musiała przerwać. Rozpoczęła naukę jako dwujęzyczna sekretarka.

(c) Bundesarchiv, B 145 Bild-F085453-0015 / Stutterheim, Christian / CC-BY-SA 3.0

Hannelore Kohl odznaczona za zasługi dla poszkodowanych – „Ehrenflorian” przez ochotniczą straż pożarną w Siegburgu (1990)

Po urodzeniu dwóch synów – Waltera (1963) i Petera (1965) poświęciła się całkowicie ich wychowaniu. Działalność polityczną, od której nie mogła się uwolnić, znienawidziła. Synów trzymała z dala od polityki partyjnej. Dla opinii publicznej była jednak zawsze szczęśliwą kobietą, tak jak tego od niej oczekiwano. Zawsze też utrzymywała samodyscyplinę za wszelką cenę. Władała płynnie angielskim i francuskim. Używała tych umiejętności z powodzeniem w czasie oficjalnych wizyt państwowych i dzięki temu łatwo nawiązywała przyjazne stosunki z żonami głów państw.

Choroba i śmierć

Na temat choroby i śmierci Hannelore Kohl istnieją spekulacje i wątpliwości. Według jej własnego oświadczenia z marca 2001 cierpiała od 1993 na fotodermatozę, czyli alergię świetlną – alergiczną reakcję na światło (szczególnie słoneczne). Jako możliwą przyczynę choroby wymienia się reakcję na penicylinę. Przy okazji dyskusji na temat afery finansowej CDU pod koniec 1999 próbowano wciągnąć ją w krąg zamieszanych w nią osób, by zaszkodzić mężowi, co przypuszczalnie wywołało u niej reakcje psychosomatyczne. W sprawie afery Helmut Kohl milczał, co poczytywała mu za błąd. Zawiodło też wtedy wiele zaufanych osób i organizacji, a jej samej zarzucano sprzeniewierzenie pieniędzy fundacji. Od maja 2000 zaciemniony dom opuszczała tylko po zachodzie słońca. Według wypowiedzi Helmuta Kohla w wywiadzie przeprowadzonym po latach, Hannelore cierpiała na nieznośne bóle. Leczenie nie było możliwe. Nie była też na ślubie syna Petera z jego turecką partnerką w Stambule 28 maja 2001. Jak powiedziała w swoim ostatnim wywiadzie, pracowała jeszcze nad książką – wspomnieniami męża. 5 lipca 2001, podczas pobytu męża w Berlinie, zażyła nadmierną dawkę tabletek. Mężowi i synom zostawiła list pożegnalny. Sekcji zwłok nie dokonano. Uroczystości pogrzebowe z licznym udziałem społeczeństwa odbyły się w obrządku katolickim w katedrze w Spirze. Pochowana została w grobie rodzinnym na cmentarzu Ludwigshafen-Friesenheim, gdzie pochowani są również jej teściowie. Na pamiątkę Hannelore Kohl, miasto Ludwigshafen nazwało nadreńską promenadę jej imieniem^[3].

Publikacje

• Hannelore Kohl (Hrsg.): Kulinarische Reise durch deutsche Lande. Zabert Sandmann, München 1999, ISBN 3-924678-87-1 (mit Texten von Helmut Kohl).
• Hannelore Kohl: Was Journalisten „anrichten”. Pfälzische Verlagsanstalt, Landau/Pfalz 1986, ISBN 3-87629-098-8 (Kochbuch).

Działalność społeczna i odznaczenia

W 1983 Hannelore Kohl założyła Kuratorium ZNS – w 2005 przemianowane na ZNS – Hannelore Kohl Stiftung (Fundacja Hannelore Kohl) – organizację pomocy ofiarom wypadków z uszkodzeniami centralnego układu nerwowego. Za pracę w tej fundacji została odznaczona Orderem Zasługi dla Nadrenii-Palatynatu. Otrzymała też Wielki Krzyż zasługi z Gwiazdą.

Przypisy

Bibliografia

• Patricia Clough: Hannelore Kohl. Zwei Leben. Aus dem Englischen von Peter Torberg. DVA, Stuttgart 2002, ISBN 3-421-05615-3.
• WalterW. Kohl WalterW., Leben oder gelebt werden. Schritte auf dem Weg zur Versöhnung., München: Integral, 2011, ISBN 978-3-7787-9204-9, OCLC 699467836 .
• Dona Kujacinski, Peter Kohl: Hannelore Kohl. Ihr Leben. Droemer, Köln 2002, ISBN 3-426-27271-7.
• HeribertH. Schwan HeribertH., Die Frau an seiner Seite. Leben und Leiden der Hannelore Kohl., München: Heyne, 2011, ISBN 978-34531-8175-5, OCLC 734077229 .
• Elisabeth von Thadden: Die Perfektionistin. Das Leben und Sterben der Hannelore Kohl. In: Die Zeit. Nr. 10/2002.