Hannes Alfvén

Hannes Alfvén
Data i miejsce urodzenia	30 maja 1908 Norrköping
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 1995 Djursholm
Zawód, zajęcie	fizyk, astrofizyk

Hannes Olof Gösta Alfvén (ur. 30 maja 1908 w Norrköping, zm. 2 kwietnia 1995 w Djursholm) – szwedzki fizyk i astrofizyk, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1970 za badania w zakresie magnetohydrodynamiki i ich zastosowanie do fizyki plazmy^[1].

Życiorys

Twórca podstaw elektrodynamiki kosmicznej, współtwórca magnetohydrodynamiki. W latach 1940–1973 profesor Królewskiego Instytutu Technologicznego w Sztokholmie, członek Szwedzkiej Akademii Nauk. Odkrywca fal magnetohydrodynamicznych w plazmie nazwanych na jego cześć falami Alfvena.

Noblista wykazał, że szybki ruch wirowy młodego Słońca mógł przez pola magnetyczne przenieść się na otaczający go obłok gazowy, z którego uformowały się planety. Powiązał burze słoneczne z powstawaniem zórz polarnych. Zajmował się również problemami astrofizyki, m.in. przedstawił teorię promieniowania radioźródeł.

Alfvén w swoich pracach rozważał teorie, które zwykle szły wbrew głównym prądom nauki. Zdaniem Alfvéna to plazma i oddziaływania elektromagnetyczne, a nie grawitacja, jak postuluje model standardowy, odpowiada za ewolucję Wszechświata i inne procesy występujące w kosmosie. Według głoszonych przez niego idei we Wszechświecie panuje równowaga pomiędzy materią i antymaterią. Dla podkreślenia, jak poważnie traktuje swoje teorie, Alfvén ufundował, i dał do przechowania dla Amerykańskiej Unii Geofizycznej, medal dla osoby, która jako pierwsza udowodni, iż najbliższa po Słońcu nam gwiazda Alfa Centauri nie jest zbudowana z antymaterii.

Na bazie prac i idei Alfvéna zaproponowany został przez Ralpha E. Juergensa budzący kontrowersje elektryczny model kosmosu.

Za podstawowe prace z dziedziny magnetohydrodynamiki i fizyki plazmy oraz ich zastosowanie otrzymał w roku 1970 Nagrodę Nobla^[1].

Wybór publikacji (książki)^[2]

• 1950 – Cosmical Electrodynamics,
• 1954 – On the Origin of the Solar System,
• 1966 – Worlds-Antiworlds: Antimatter in Cosmology,
• 1968 – The Great Computer: A Vision (jako Olof Johannesson),
• 1969 – Atom, Man, and the Universe: A Long Chain of Complications,
• 1972 – Living on the Third Planet,
• 1975 – Structure and Evolutionary History of the Solar System (wsp. Gustaf Arrhenius),
• 1981 – Cosmic Plasma.

Odznaczenia^[3]

• 1950 – The Polhem Prize
• 1958 – John Ericsson Medal
• 1967 – Gold Medal of the Royal Royal Astronomical Society
• 1970 – Nobel Prize in Physics
• 1971 – M.V. Lomonosov Gold Medal
• 1971 – Franklin Medal
• 1980 – Roland Eötvös Medal, COSPAR
• 1982 – Carl XVI Gustaf Medal
• 1988 – William Bowie Medal, AGU
• H.T. Cedergren Medal
• Anders Celsius Medal

Zobacz też

• (1778) Alfvén
• Prędkość Alfvena

Przypisy

Linki zewnętrzne

• C.G. Fälthammar (Royal Institute of Technology, Stockholm), A.J. Dessler (University of Arizona, Tucson), Hannes Alfvén (1908 - 1995) (publ. School of Electrical Engineering, Alfvén Laboratory)
• Eric J. Lerner, Lawrenceville, New Jersey (1995), The Big Bang Never Happened, In Memory of Hannes Alfven
• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Hannes Alfvén w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].