Hans von Aachen

Hans von Aachen
Ilustracja
Autoprotret z ok. 1574 r.
Data i miejsce urodzenia

1552
Kolonia, Niemcy

Data i miejsce śmierci

4 marca 1615
Praga, Czechy

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

manieryzm

Ważne dzieła
  • Sąd Parysa
  • Zwycięstwo prawdy pod ochroną sprawiedliwości
podpis
Hans von Aachen, Rysunek przygotowawczy do ryciny z wizerunkiem cesarza Rudolfa II, 1603, Biblioteka Narodowa w Warszawie[1]
Aegidius Sadeler, Rycina z wizerunkiem cesarza Rudolfa II, 1603, Metropolitan Museum of Art

Hans von Aachen (ur. 1552 w Kolonii, zm. 4 marca 1615 w Pradze) – malarz niemiecki, manierysta.

Nazwisko malarza utworzone zostało od miejsca urodzin jego ojca, Aachen w Niemczech, w niektórych kombinacjach zawiera także imię Johann von – i – von Achen oraz inne zbitki imienia i nazwiska Janachen, Fanachen, Abak, Jean Dac, Aquano, van Aken etc.

W 1568 został uczniem Georga Jerrigha. Prawdopodobnie przed wyruszeniem do Włoch przyłączył się do gildii malarzy kolońskich[2]. W latach 1574-1588 studiował we Florencji i Rzymie, tworzył pod wpływem Correggia, Michała Anioła i Tintoretta. Pośród jego mecenasów byli między innymi Fuggerowie[3]. Następnie malował na dworze w Monachium (1590-1596, stworzył tam wiele prac dla diuka Williama V z Bawarii oraz ożenił się z Reginą, córką kompozytora Orlando di Lasso) i w Pradze (od 1592[4] był nadwornym malarzem cesarza Rudolfa II). Uszlachcony w 1605 r. Malował portrety, sceny historyczne, realistyczne (Niesienie krzyża, 1587), mitologiczne, religijne i alegoryczne (Sąd Parysa, Zwycięstwo prawdy pod ochroną sprawiedliwości, 1598), stosował efekty ruchu i światłocienia. Jego dzieła były popularyzowane przez współczesnych mu rytowników. Duży wpływ na jego twórczość mieli też Bartholomeus Spranger i Hendrik Goltzius, którzy dominowali w sztuce niemieckiej tamtego okresu. W 2016 r. odkryto, że znajdujący się w krakowskim kościele pw. Św Szczepana obraz Ukamienowanie Św Szczepana jest jego autorstwa[5]. Istnieje także domniemanie, że spod jego pędzla (lub co najmniej pod wpływem jego twórczości) został namalowany otoczony kultem obraz Matki Boskiej Myślenickiej, umieszczony we wczesnobarokowej kaplicy ufundowanej przez Stanisława Koniecpolskiego, stanowiącej część parafialnego Kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Myślenicach[6][7]. Podobnie jeśli chodzi o obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła pw. Św. Klemensa w pobliskiej Trzemeśni[8].

Wybrane dzieła

  • Zwycięstwo prawdy pod ochroną sprawiedliwości, 1598

    Aachen Allegory.jpg Zwycięstwo prawdy pod ochroną sprawiedliwości, 1598

  • Trzy gracje, 1604

    Aachen, Hans von - Tri gracie (1604).jpg Trzy gracje, 1604

  • Ukrzyżowanie Chrystusa, po 1600

    Hans von Aachen 020.jpg Ukrzyżowanie Chrystusa, po 1600

  • Ukamienowanie Św Szczepana

    Hans von Aachen - Ukamienowanie św Szczepana.jpg Ukamienowanie Św Szczepana

  • Matka Boska Myślenicka

    618030 p myslenicki g Myslenice k Narodzenia 05.JPG Matka Boska Myślenicka

Przypisy

  1. ↑ Marcin Latka, Preparatory drawing for Aegidius Sadeler's print, 2018-10-01 [dostęp 2019-03-31].
  2. ↑ Hans von Aachen w Getty Museum.
  3. ↑ Ed. T. Bergin, Encyclopedia of the Renaissance, Oxford and New York, 1987.
  4. ↑ Praca zbiorowa: Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 13. ISBN 83-01-11096-1.
  5. ↑ Tajemnice Świętego Szczepana. Nieznany obraz Hansa von Aachen - Muzeum Narodowe w Krakowie [dostęp 2018-06-23].
  6. ↑ Paweł Pencakowski, Obraz Matki Boskiej Myślenickiej jako pierwowzór obrazu Matki Boskiej Kalwaryjskiej. Studia i materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Kraków, Tom V., 1995.
  7. ↑ Napisany przez ks Marcin Filar, Sanktuarium Matki Bożej Myślenickiej – Cudowny Obraz Pani Myślenickiej [dostęp 2019-04-03] (pol.).
  8. ↑ M. Nowalińska, A. Sękowska, Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła pw. św. Klemensa w Trzemeśni – dzieło szkoły praskiej z około 1600 roku. Uwagi konserwatora., „Ochrona Zabytków”, 3-4, 2012, ISSN 0029-8247 ISSN 0029-8247.

Bibliografia

  • Leksykon malarstwa od A do Z. Warszawa: Muza S.A., 1996, s. 7. ISBN 83-7079-621-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie