Haplografia

Haplografia (od gr. ἁπλόος haplóos lub ἁπλοῦς haploûs „pojedynczy, prosty” i γραφία grafía „pisanie”)[1][2][3] – omyłkowe pominięcie, podczas przepisywania tekstu, jednej z dwóch stojących obok siebie identycznych liter lub sylab.

Jeżeli dwie identyczne litery stały obok siebie, zdarzało się, że kopista nieświadomie opuszczał jedną z nich. Taki błąd określa się mianem błędu haplografii. Termin ten dotyczy również sylab czy większych stojących obok siebie identycznych jednostek przepisanych tylko raz.

W przypadku rękopisów biblijnych, jako przykład błędu haplografii podawany jest często J 1, 3, który w wielu rękopisach ma lekcję: οὐδὲ ἔν oudè én („ani jeden”) i jest to prawdopodobnie oryginalne brzmienie tego tekstu. Niektóre rękopisy zamieniają to na: οὐδέν oudén („nic”).

Przykładem błędu haplografii jest termin idolatria pochodzący od gr. εἰδωλολατρεία eidōlolatreíā (pominięta została sylaba λο), który w takiej właśnie skróconej formie przyjął się w wielu współczesnych językach.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Władysław Kopaliński: HAPLO; haplografia; haploidalny. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
  2. ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: ἁπλόος (ang.). W: A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-14].
  3. ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: γραφία (ang.). W: A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-14].

Bibliografia

  • Hadumod Bußmann, Lexikon der Sprachwissenschaft. 4. Auflage, Verlag Kröner, Stuttgart, 2008; ​ISBN 3-5204-5204-9​ (niem.).