Harry Harrison

Harry Maxwell Harrison

Henry Maxwell Dempsey

Harry Harrison (2008)
Data i miejsce urodzenia	12 marca 1925 Stamford
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 2012 Brighton

Harry Maxwell Harrison (właśc. Henry Maxwell Dempsey^[1][2], ur. 12 marca 1925 w Stamford, zm. 15 sierpnia 2012^[3] w Brighton) – amerykański pisarz science fiction.

Życiorys

Urodził się w Stamford w stanie Connecticut jako jedyny syn Henry'ego Dempseya i Rii z d. Kirjassoff. Ojciec zmienił nazwisko na Harrison wkrótce po narodzinach syna, ale Harry dowiedział się, że właściwie ma na nazwisko Dempsey, gdy złożył wniosek o paszport w wieku 30 lat. Potem oficjalnie zmienił nazwisko na Harrison, ale w przyszłości używał nazwiska Hank Dempsey jako pseudonimu. Podczas II wojny światowej służył w armii amerykańskiej – w 1943 r. został wcielony do Korpusu Lotniczego Armii USA. Podczas służby nauczył się esperanto i pozostał aktywnym esperantystą przez resztę swojego życia. Po zwolnieniu z wojska studiował sztukę w Hunter College w Nowym Jorku, a potem kontynuował prywatne studia u amerykańskiego malarza Johna Blomshielda. Pod koniec lat 40. zaczął prowadzić małe studio specjalizujące się w sprzedaży ilustracji do komiksów i czasopism science fiction. Gdy rynek komiksów podupadł Harrison zaczął pisać teksty do magazynów science-fiction. W 1954 r. poślubił Joan Merkler. Mieszkał w wielu częściach świata, w tym w Meksyku i we Włoszech, a na dłużej w Anglii, Danii i Irlandii^[2].

W 1978 roku został przewodniczącym World Science Fiction^[4]. Ostatnie lata życia spędził w Dublinie i przez pewien czas był honorowym prezesem Irlandzkiego Towarzystwa Esperantystów.

Twórczość

Debiutował opowiadaniem science fiction Skalny nurek (Rock Diver), które ukazało się w miesięczniku „Worlds Beyond” w 1951 roku (wyd. polskie w 1. tomie Rakietowych szlaków). Przez dziesięć lat pisał scenariusz do komiksowej serii Flash Gordon^[4].

Jego powieść Przestrzeni! Przestrzeni! została sfilmowana w 1973 roku pod tytułem Zielona pożywka (Soylent Green z Charltonem Hestonem w roli głównej).

Powieści

Planeta śmierci

• Planeta śmierci 1 (Deathworld 1, 1960), w Polsce w 1982 roku
• Planeta śmierci 2 (Deathworld 2, 1964), w Polsce w 1990 roku
• Planeta śmierci 3 (Deathworld 3, 1968), w Polsce w 1991 roku
• Planeta śmierci 4 (Return to Deathworld / Возвращение в Мир Смерти, 1998), wraz z Antem Skalandisem – w Polsce w 2000 roku
• Planeta śmierci 5 (Deathworld vs. Filibusters / Мир Смерти против флибустьеров, 1998), wraz z Antem Skalandisem – w Polsce w 2000 roku
• Planeta śmierci 6 (The Creatures from Hell / Мир смерти и твари из преисподней, 1999), wraz z Antem Skalandisem – w Polsce w 2000 roku
• Deathworld 7 (Мир смерти. Недруги по разуму, 2001), wraz z Michaiłem Achmanowem

Seria o Stalowym Szczurze (Stainless Steel Rat)

1. Stalowy Szczur (The Stainless Steel Rat, 1961), w Polsce w 1990 roku
2. Zemsta Stalowego Szczura (The Stainless Steel Rat's Revenge, 1970), w Polsce w 1990 roku
3. Stalowy Szczur ocala świat (The Stainless Steel Rat Saves the World, 1972), w Polsce w 1991 roku
4. Stalowy Szczur i piąta kolumna (lub Stalowy szczur pragnie ciebie; The Stainless Steel Rat Wants You, 1978), w Polsce w 1994 roku
5. Stalowy Szczur na prezydenta (The Stainless Steel Rat for President, 1982), w Polsce w 1994 roku
6. Narodziny Stalowego Szczura (A Stainless Steel Rat is Born, 1985), w Polsce w 1994 roku
7. I ty możesz zostać Stalowym Szczurem (You Can Be the Stainless Steel Rat, 1985), w Polsce w 1995 roku
8. Stalowy Szczur idzie do wojska (The Stainless Steel Rat Gets Drafted, 1987), w Polsce w 1994 roku
9. Złote lata Stalowego Szczura (The Stainless Steel Visions, 1993), w Polsce w 1994 roku
10. Stalowy Szczur śpiewa bluesa (lub Stalowy szczur czuje bluesa, The Stainless Steel Rat Sings the Blues, 1994), w Polsce w 1994 roku
11. Stalowy Szczur idzie do piekła (The Stainless Steel Rat Goes to Hell, 1996), w Polsce w 1997 roku
12. Stalowy Szczur wstępuje do cyrku (The Stainless Steel Rat Joins the Circus, 1999), w Polsce w 2000 roku

Seria Brion Brandd

• Planeta przeklętych (Planet of the Damned, 1962), w Polsce w 1991 roku
• Planeta bez powrotu (Planet of No Return, 1981), w Polsce w 1991 roku

Seria Eden

• Na zachód od Edenu (West of Eden, 1984), w Polsce w 1992 roku
• Zima w Edenie (Winter in Eden, 1986), w Polsce w 1992 roku
• Powrót do Edenu (Return to Eden, 1989), w Polsce w 1992 roku
• Dawn of the Endless Night (2001) – opowiadanie ze zbioru 50 in 50

Seria Młot i Krzyż

• Młot i Krzyż część 1: Thrall (The Hammer and the Cross, 1993), w Polsce w 1995 roku, współautor John Holm
• Młot i Krzyż część 2: Karl (The Hammer and the Cross, 1993), w Polsce w 1995 roku, współautor John Holm
• Młot i Krzyż część 3: Jarl (The Hammer and the Cross, 1993), w Polsce w 1995 roku, współautor John Holm
• Droga króla (One King’s Way, 1995), w Polsce w 1997 roku
• King and Emperor (1997), w Polsce dotychczas nie wydana

Seria Ku gwiazdom (To the stars)

• Oblicza Ziemi (Homeworld, 1980), w Polsce w 1991 roku
• Wygnanie (Wheelworld, 1981), w Polsce w 1991 roku
• Gwiezdny Dom (Starworld, 1981), w Polsce w 1991 roku

Seria Bill bohater Galaktyki

• Bill bohater Galaktyki (Bill, the Galactic Hero, 1965), w Polsce w 1994 roku
• Bill bohater Galaktyki. Planeta robotów t. 1 (Bill, the Galactic Hero: The Planet Of The Robot Slaves), w Polsce w 1994 roku
• Bill bohater Galaktyki. Na planecie zabutelkowanych mózgów t. 2 (Bill, the Galactic Hero: On the Planet of Bottled Brains), wraz z Robertem Sheckleyem – w Polsce w 1994 roku
• Bill bohater Galaktyki. Na planecie niesmacznej przyjemności t. 3 (Bill the Galactic Hero On the Planet of Tasteless Pleasure), wraz z Davidem Bischoffem – w Polsce w 1995 roku
• Bill the Galactic Hero On the Planet of Zombie Vampires (1991) t. 4 z Jackiem Haldemanem
• Bill the Galactic Hero On the Planet of Ten Thousand Bars (1991) t. 5 z Davidem Bischoffem (wydany także jako Bill, the Galactic Hero on the Planet of the Hippies from Hell)
• Bill the Galactic Hero: The Final Incoherent Adventure (1991) t. 6 z Davidem Harrisem
• Bill, the Galactic Hero's Happy Holiday (1994) – opowiadanie ze zbioru Galactic Dreams

Inne powieści

• Vendetta for the Saint (1964)
• Plague from space (1965)
• Przestrzeni! Przestrzeni! (Make Room! Make Room!, 1966), w Polsce w 1990 roku
• Filmowy wehikuł czasu (Technicolor Time Machine, 1967), w Polsce w 1994 roku
• Uwięziony wszechświat (Captive universe, 1969), wydane w Polsce
• In Our Hands the Stars (1970)
• Spaceship Medic (1970)
• Tunel transatlantycki. nareszcie! (A Transatlantic Tunnel, Hurrah!, 1972), w Polsce w 1997 roku
• Stonehenge (1972)
• Galaktyczni zwiadowcy: Postrach gwiazd (Star Smashers of the Galaxy Rangers, 1973), w Polsce w 1994 roku
• Upadek z nieba (Skyfall, 1976), wydane w Polsce
• Lifeboat (1977) – wraz z Gordonem R. Dicksonem
• Planet Story (1978)
• The Jupiter plague (1982) – poszerzona wersja Plague from space
• Inwazja (Invasion: Earth, 1982), w Polsce w 1996 roku
• Rebelia w czasie (Rebel in time, 1983), w Polsce w 1992 roku
• Stonehenge: zagłada Atlantydy: opowieść o Atlantydzie i dawnej Brytanii (Stonehenge: where Atlantis died, 1983), poszerzona wersja powieści Stonehenge – w Polsce w 1997 roku
• Opcja Turinga (The Turing Option, 1992) – wraz z Marvinem Minskym – w Polsce w 1999 roku

Zbiory opowiadań

• Wojna z robotami (War with the Robots, 1962), w Polsce w 1990 roku
• Two Tales and Eight Tomorrows (1965)
• Prime Number (1970)
• Krok od Ziemi (One Step from Earth, 1970), w Polsce w 1999 roku
• Absolwenci (The Men from P.I.G. and R.O.B.O.T., 1974), w Polsce w 1998 roku
• Kosmiczne szczury (The Best of Harry Harrison, 1976), w Polsce w 1996
• Galaktyczne sny (Galactic Dreams, 1994), w Polsce w 1997 roku
• 50 in 50 (2001)

Komiksy

• Rick Random
• Flash Gordon (1958-1964)

Eseje

• Mechanismo (1977)
• Spacecraft in Fact and Fiction (1979) – wraz z Malcolmem Edwardsem

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona