Haruki Murakami

Ten artykuł należy dopracować: od 2018-09 → zweryfikować treść i dodać przypisy, od 2018-09 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Haruki Murakami

村上 春樹

Haruki Murakami (2009)
Data i miejsce urodzenia	12 stycznia 1949 Kioto, Japonia
Narodowość	japońska
Język	japoński
Alma Mater	Uniwersytet Waseda
Dziedzina sztuki	literatura piękna surrealizm
Ważne dzieła
Norwegian Wood (1987) Kronika ptaka nakręcacza (1994-95) 1Q84 (2009-10)
Podpis artysty
Strona internetowa

Haruki Murakami (jap. 村上 春樹 Murakami Haruki; ur. 12 stycznia 1949 w Kioto) – japoński pisarz, eseista i tłumacz literatury amerykańskiej.

Życiorys

Urodził się w Kioto w Japonii podczas powojennego wyżu demograficznego, a wychował się w Nishinomiya, Ashiya i Kobe. Jest jedynakiem. Jego ojciec, Chiaki, był synem buddyjskiego mnicha, opata świątyni An’yō-in w Kamakurze^[1], a matka, Miyuki, córką kupca z Osaki. Oboje uczyli literatury japońskiej^[2]. Ojciec brał udział w wojnie chińsko-japońskiej i był przez nią głęboko straumatyzowany, co odbiło się również na jego synu^[1].

Murakami studiował w latach 1968–1975 na Wydziale Literatury tokijskiego Uniwersytetu Waseda teatrologię, w tym pisanie scenariuszy. W latach 1974–1981, razem z żoną, Yōko (pobrali się w 1971), prowadził klub jazzowy „Peter Cat” w mieście Kokubunji wchodzącym w skład metropolii Tokio.

W wieku 30 lat wydał swoją pierwszą powieść Słuchaj pieśni wiatru (Hear the Wind Sing, 1979). Po napisaniu wysłał ją na konkurs literacki, zajmując pierwsze miejsce i zdobywając nagrodę magazynu literackiego Gunzō (ang. Gunzo New Writers' Prize, jap. Gunzō Shinjin Bungakushō). Kolejnymi utworami Murakamiego były: Flipper roku 1973 (1980) i Przygoda z owcą (1982). Te trzy utwory nazywane są Trylogią „Szczura”, od przydomka jednego z bohaterów^[3].

Następne książki: Koniec świata i hard-boiled wonderland (1985, Nagroda im. Jun’ichirō Tanizakiego), Tańcz, tańcz, tańcz (1988) i Na południe od granicy, na zachód od słońca (1992) ugruntowały jego pozycję jako pisarza, a także przyniosły mu sławę na Zachodzie, głównie w Stanach Zjednoczonych.

W latach 1986–1988 mieszkał we Włoszech, gdzie napisał jedną z nielicznych powieści realistycznych w swoim dorobku, Noruwei no mori (Norwegian Wood) – nawiązującą tytułem do piosenki Beatlesów – wyrażającej tęsknoty pokolenia młodości narratora, jego wspomnień miłości z czasów studenckich. Książka odniosła oszałamiający sukces, a Murakami stał się międzynarodową gwiazdą mediów^[4].

Nie mogąc znieść złych stron sławy, w 1991 r. przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na Uniwersytecie Princeton (1991–1993), a następnie na Tufts University (1993–1995) w Medford, w stanie Massachusetts.

Po trzęsieniu ziemi w Kobe, a także ataku gazowym sekty Najwyższa Prawda w tokijskim metrze w 1995 r. powrócił do kraju. W tym samym roku ukazała się Kronika ptaka nakręcacza, oceniana przez krytyków jako największe osiągnięcie literackie pisarza (Nagroda Yomiuri w 1996 r.). W 1997 napisał Underground, w 1999 r. Sputnik Sweetheart, a w 2002 – Kafka nad morzem. Jest autorem kilku zbiorów opowiadań.

W 2006 roku został uhonorowany Nagrodą Franza Kafki^[5]. Otrzymał również Nagrodę Asahi za 2006 rok^[6].

Murakami jest także tłumaczem, przełożył z angielskiego utwory takich autorów, jak m.in.: Francis Scott Fitzgerald, Raymond Carver, John Irving, Truman Capote. Większość jego twórczości, która ukazała się po polsku, tłumaczyła Anna Zielińska-Elliott.

Jak sam mówi, poczuł chęć pisania na meczu baseballowym w 1978 r., sam nazywa to „objawieniem”. Regularnie bierze udział w maratonach.

Twórczość

Powieści

Zbiory opowiadań

Eseje i literatura faktu

Ekranizacje

• Tony Takitani (2004, Japonia)
• Na południe od granicy (2006, Polska)
• All God’s Children Can Dance (2007, USA)
• Norwegian Wood (2010)
• Pamiętnik dźwięków (The Diary of Sounds) (2012, Ukraina) film krótkometrażowy na podstawie opowiadania Ślepa wierzba i śpiąca kobieta^[7]
• Płomienie (Beoning) (2018, Korea Płd., Japonia)
• Drive my car (2021, Japonia) – na podstawie zbioru opowiadań Mężczyźni bez kobiet.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Czego wstydzi się Haruki Murakami?. Dwójka – Program 2 Polskiego Radia, 2014-07-07. [dostęp 2014-07-08].
• Oficjalna strona Harukiego Murakamiego (ang.)
• Profil na portalu Complete Review (ang.)
• Polish Translator Anna Zielińska-Elliott on Haruki Murakami (ang.)