Hasan as-Sanusi

Hasan as-Sanusi
حسن السنوسي
Książę Koronny Libii, Król Libii (tytularny)
Ilustracja
ilustracja herbu
Król Libii (tytularny)
Okresod 2 września 1969
do 28 kwietnia 1992
PoprzednikIdris I
NastępcaMuhammad as-Sanusi
Dane biograficzne
DynastiaSanusi
Data urodzenia1928
Data i miejsce śmierci28 kwietnia 1992
Londyn
OjciecMuhammad ar-Rida
MatkaImbarajka al-Fallatijja

Hasan as-Sanusi (arab. حسن السنوسي), właśc. Hasan ar-Rida al-Mahdi as-Sanusi (ur. 1928, zm. 28 kwietnia 1992 w Londynie) – libijski książę, następca tronu, tytularny król Libii w latach 1969–1992.

Książę koronny Hasan as-Sanusi (w środku), premier Abd al-Madżid Kubar (po lewej), gubernator Trypolitanii Tahir Bakir (po prawej)
Książę koronny Hasan as-Sanusi ściskający dłoń Husajna Mazika – gubernatora Cyrenajki. Z tyłu stoją: Wanis al-Kazzafi i gen. Buguaitin

Urodził się w 1928 roku jako piąty syn Muhammada ar-Ridy as-Sanusiego (1890–1955), brata ówczesnego emira Cyrenajki, późniejszego króla Libii Idrisa I i jego dziesiątej żony Imbarajki al-Fallatijja. Uczył się w At-Tadż w Kufrze, a następnie w medresie Al-Azhar w Kairze. Po śmierci ojca, 26 października 1956 roku został nominowany następcą tronu przez swego stryja, króla Idrisa I.

Odkrycie złóż ropy naftowej w Libii w 1959 roku spowodowało, iż Libia będąca w momencie ogłaszania niepodległości w 1951 roku jednym z najbiedniejszych państw na świecie, stała się państwem relatywnie bardzo bogatym. Jednakże wraz ze wzrostem bogactwa kraju, wzrastało równocześnie niezadowolenie społeczne spowodowane znaczną koncentracją zysków ze sprzedaży ropy w rękach króla Idrisa I i jego rodziny. Dodatkowo po kryzysie sueskim, w obliczu rosnącego w Libii i krajach ościennych poparcia dla idei panarabizmu, wrogów wewnątrz i na zewnątrz kraju przysparzały monarchii bliskie stosunki Libii z Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi posiadającymi swoją największą w rejonie śródziemnomorskim bazę lotniczą Wheelus Air Base (obecnie Port lotniczy Mitiga) na przedmieściach Trypolisu, z uwagi na liczbę personelu (ponad 4600 osób) zwaną „Małą Ameryką”.

Pod koniec lat 60. król Idris I znacznie podupadł na zdrowiu i książę Hasan coraz częściej pełnił obowiązki regenta w zastępstwie schorowanego stryja. W latach 1968 i 1969 odbywał wielokrotne podróże zagraniczne jako pełniący obowiązki głowy państwa, m.in. do USA, gdzie negocjował zakup myśliwców na potrzeby dla Libijskich Sił Powietrznych. Ostatecznie król Idris I podpisał akt abdykacji i przekazał go 4 sierpnia 1969 roku przewodniczącemu libijskiego senatu, wyznaczając datę formalnego przekazania władzy księciu Hasanowi 2 września, po czym udał się na leczenie do Turcji, pozostawiając pełnię realnej władzy w rękach bratanka. Na dzień przed zaplanowanym formalnym przejęciem tronu przez księcia Hasana, 1 września 1969 roku, grupa ok. 70 libijskich oficerów tworzących tzw. Wolny Ruch Oficerski, na czele których stanął pułkownik Mu’ammar al-Kaddafi dokonała bezkrwawego zamachu stanu ogłaszając obalenie monarchii i proklamując powstanie republiki. Książę Hasan wzięty do niewoli przez puczystów wraz z innymi członkami rządu, w obawie o swoje bezpieczeństwo zrzekł się praw do tronu i zaapelował do społeczeństwa o poparcie dla nowego rządu. Po zwycięstwie rewolucji, książę Hasan został umieszczony w areszcie domowym, a następnie osądzony w listopadzie 1971 roku przez Libijski Sąd Ludowy i skazany na trzy lata więzienia.

W 1984 roku książę i jego rodzina zostali wyrzuceni z domu, który następnie spłonął, i zmuszeni do przeniesienia się do baraków na jednej z plaż publicznych Trypolisu. Mieszkając tam, doznał w 1986 roku udaru mózgu. W 1988 władze Libii zezwoliły mu na wyjazd na leczenie do Londynu, gdzie zmarł w 1992 roku. Książę został pochowany obok swego wuja, króla Idrisa na cmentarzu Al-Baki w Medynie w Arabii Saudyjskiej.

Przed śmiercią wyznaczył swojego drugiego syna, Muhammada as-Sanusiego (ur. 1962) na następcę tronu Libii.


Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Libya (1952–1969).svg
Autor: Пакко, Licencja: CC BY-SA 3.0
Emblem of the Kingdom of Libya, known as the "Crown of Libya", after a design used during 1952-1969.

The constitution of the Kingdom of Libya of 1952 in article 7 describes the flag, but not the emblem. No official description is available at present (due to the restrictions placed on government archives since the military coup of 1969), and the design is reconstructed from many variants in shape and color schemes. The 24dec1951.com website conducted research into the design as represented in official government sources of 1952-1969, and describes the emblem as follows:

  1. Top Crown adorned with a white Crescent and five-pointed star at its summit, at which five visible side frames originating from a ring at the base converge. The star studded base and frame contain a velvet black head cover like object.
  2. The Top Crown is supported at its base by two beautiful plantar designs; in the form of three intertwined C and S scroll shapes.
  3. Two massive “Shoulder” frames contain the body of the crown from the right and left [...]. Each side is a complex formation of intertwined branches in the shape of an S Curve, which is essentially two back-to-back C scrolls; the larger one of which terminates in a large beautiful spiral at the top. [...]
  4. The background color of the large interior below the Top Crown can be white or transparent, although this is not evident in the picture of the Libyan pound. The background color of the center region surrounding the large white Crescent and Star is black as in the center stripe of the Libyan flag.
  5. A white ring with thin black borders, surrounds the center large white Crescent and Star.
  6. Nine five-pointed white stars surround the center ring.
  7. Large white crescent.
  8. Five pointed star located well above the perimeter of the crescent. This differs from the flag, which places the star at the extremities of the crescent.
  9. A Center Crown, seated above the ring containing the Crescent and Star. Its design is identical to the Top Crown, except for being smaller in size.
  10. Plantar/ floral ornamentation similar to #2 above, providing variation and connectivity to the base.
  11. At the base, an elegant design that resembles a document scroll with a ring tie at its center. It is noted that the color scheme of the crown is most likely white for the stars and crescents, black and white (or transparent) for spaces, and gold for the crowns and frames. [...]
Kubar ar Reda Bakeer.JPG
From left to right Abdul Majid Kubar; prime minister of Libya, Crown Prince Hassan ar Reda of the Kingdom of Libya, and et Taher Bakeer, Governor of Tripolitania.
Hassan ar Reda Wedding.jpg
Crown Prince Hassan ar Reda of the Kingdom of Libya is shaking hands with Hussein Maziq, governor of Cyrenaica. Wanis al Qaddafi and General Buguaitin are standing behind the prince.
CP Hassan Reda-LF.jpg
Crown Prince Hassan Er Reda of the United Kingdom of Libya