Hauntologia

Ten artykuł od 2011-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Widmontologia lub widmologia (fr. hantologie, ang. hauntology)^[1][2] – filozoficzna idea przedstawiona w 1993 przez Jacques'a Derridę w książce Widma Marksa. Francuski termin "hantologie" jest połączeniem słów "hanter" (nawiedzać; ang. "haunt") i "ontologie" (ontologia; ang. "ontology") – brzmienie słowa "ontologie" jest zbliżone do "hantologie". Termin odnosi się do "paradoksalnego stanu widma, które nie jest bytem, ani nie-bytem".

Idea głosi, że teraźniejszość istnieje tylko w odniesieniu do przeszłości, i że społeczeństwo po końcu historii zacznie się kierować w stronę estetyk, które są obecnie postrzegane jako dziwne i staromodne, a więc w stronę "ducha" przeszłości. W tym wielu łączy widmontologię z literaturą cyberpunkową. Derrida utrzymuje że koniec historii będzie stanem nie do utrzymania.

Nazwa widmontologia pochodzi ze wstępu do Manifestu Komunistycznego: "po Europie krąży widmo, widmo komunizmu". Derrida twierdzi, że duch Karola Marksa po 1989 jest jeszcze bardziej obecny. Ignorancja zachodnich społeczeństw wobec rozmaitych wojen, ludobójstw i katastrof humanitarnych powoduje, że będzie on nawiedzał zachodnie społeczeństwa, przyczyniając się do odrodzenia zainteresowania komunizmem. Ideę Derridy krytykowało wielu filozofów m.in. Jürgen Habermas i Richard Rorty.

Przypisy