Hausza
 Opuszczone miejsce po wiosce Hausza | |
| Państwo |  Mandat Palestyny |
|---|---|
| Dystrykt | Dystrykt Hajfa |
| Wysokość | 100 m n.p.m. |
| Populacja (1945) • liczba ludności | 400 |
| Data zniszczenia | 16 kwietnia 1948 |
| Powód zniszczenia | atak Hagany |
| Obecnie | Usza, Szefaram, Ramat Jochanan |
Położenie na mapie Mandatu Palestyny  | |
 32°47′33″N 35°08′37″E/32,792500 35,143611 | |
| Strona internetowa | |
Hausza (arab. هوشة) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Hajfy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny w wyniku ataku Hagany w dniu 16 kwietnia 1948 roku.
Położenie
Hausza leżała wśród wzgórz oddzielających Dolinę Bejt Netofa od równiny przybrzeżnej Izraela. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 90,1 ha. We wsi mieszkało wówczas 400 osób[1].
| Własność gruntów | Powierzchnia gruntów [ha] |
|---|---|
| Arabowie | 0 |
| Żydzi | 89,4 |
| publiczne | 0,7 |
| Razem | 90,1 |
Historia
Niemiecki uczony Leopold Zunz i naukowcy z brytyjskiego stowarzyszenia Palestine Exploration Fund. uznali, że wieś Hausza jest położona w lokalizacji biblijnego miasta Usza, które należało do izraelskiego pokolenia Asera. Po 135 roku mieściła się tu siedziba Sanhedrynu[2][3][4]. W okresie panowania Krzyżowców we wsi Usza doszło do zawarcia w 1283 roku umowy między krzyżowcami a muzułmańskim sułtanem Kalawunem[5]. Pod panowaniem osmańskim wieś należała do ziem sąsiedniego miasta Szefaram. Wśród licznych starożytnych ruin zachowanych we wsi, znajdował się grobowiec Maqam Nabi Huszan. W 1859 roku William M. Thomson zidentyfikował grobowiec jako miejsce pochówku proroka Jozuego[6]. Inne źródła podają, że we wsi jest grobowiec proroka Ozeasza[4]. Francuski podróżnik Victor Guérin odwiedził wieś pod koniec XIX wieku i przedstawił długi spis ruin[7]. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku Hausza wraz z całą Palestyną przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy utworzyli Mandat Palestyny. W 1937 roku w jej sąsiedztwie powstał żydowski kibuc Usza.
W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że obszar ten miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa arabskiego[8]. Arabowie odrzucili tę rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. W trakcie jej trwania siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej paraliżowały żydowską komunikację w rejonie całej Galilei. W dniu 30 grudnia 1947 roku członkowie żydowskiej organizacji Irgun rzucili granaty w tłum arabskich robotników przed bramą wejściową do Rafinerii w Hajfie. Rozwścieczeni Arabowie wtargnęli wówczas do rafinerii, gdzie doszło do pogromu żydowskich robotników. W masakrze w rafinerii w Hajfie zginęło 6 Arabów i 39 Żydów, natomiast rannych było 42 Arabów i 49 Żydów. Była to największa i najbardziej brutalna masakra ludności cywilnej do jakiej doszło w Mandacie Palestyny od czasu wybuchu wojny domowej[9]. W ramach działań odwetowych, 31 grudnia kompanie szturmowe Palmach wkroczyła do wiosek Balad asz-Szajch i Hausza. We wsi Hausza wysadzono wówczas kilka domów[10]. W dniu 11 kwietnia 1948 roku oddział arabski dowodzony przez Fauziego al-Kawukdżiego rozpoczął działania przeciwko pobliskiemu kibucowi Ramat Jochanan. W dniach 15-16 kwietnia doszło do bitwy o Ramat Jochanan. W jej trakcie siły żydowskiej Hagany zajęły 16 kwietnia wieś Hausza[1].
Miejsce obecnie
Miejsce wioski Hausza pozostaje opuszczone, jednak jej ziemie zajęły miasto Szefaram, oraz kibuce Usza i Ramat Jochanan. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Hausza: „Wieś została zniszczona, a teren jest ogrodzony i uznany za stanowisko archeologiczne. Ani jeden dom ze wsi nie pozostał w stanie nienaruszonym, chociaż wciąż stoją części ścian około dwudziestu domów, z widocznymi zarysami okien i drzwi w murach. W pobliżu znajduje się także sanktuarium”[1].
Przypisy
- ↑ a b c Welcome To Hawsha (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Khalidi 1992 ↓, s. 162.
- ↑ Tudela 1841 ↓, s. 428.
- ↑ a b Stewardson 1838 ↓, s. 35.
- ↑ Dan Barag. A new source concerning the ultimate borders of the Latin Kingdom of Jerusalem. „Israel Exploration Journal”. 29, s. 197–217, 1979.
- ↑ Thomson 1859 ↓, s. 397.
- ↑ Guérin 1880 ↓, s. 415-416.
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP (ang.). W: United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Haifa Refinery Riots (ang.). W: MidEast Web Historical Documents [on-line]. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Morris 2004 ↓, s. 101.
Bibliografia
- Victor Guérin: Description Géographique, Historique et Archéologique de la Palestine. 1880. [dostęp 2014-04-19]. (fr.)
- Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992. ISBN 0-88728-224-5.
- Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-00967-7.
- Henry C. Stewardson: The survey of western Palestine. Palestine Exploration Fund, 1838. [dostęp 2014-04-19]. (ang.)
- William M. Thomson: The Land and the Book: or, Biblical illustrations drawn from the manners and customs, the scenes and scenery, of the Holy Land. Harper & Brothers, 1859. [dostęp 2014-04-19]. (ang.)
- Benjamin Tudela, Leopold Zunz, Fürchtegott Lebrecht: The itinerary of Rabbi Benjamin of Tudela. A. Asher, 1841. ISBN 1-152-34804-3.
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Israel_location_map.svg: NordNordWest
- derivative work: Nableezy (talk)
Location map of Mandatory Palestine
The Palestine Ensign, flown by ships registered in the British Mandate territory during the period 1927–1948. This was the only Palestine-specific flag which was not restricted to official use by a government functionary or department (see Flag of the British Mandate for Palestine).
Autor: Tiamat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plaque over the door of the entrance to the Nabi Hushan Maqam ("shrine"). It reads: "Shrine of the Prophet Hushan, peace be upon him." The shrine is located in the cemetery for the destroyed Palestinian village of Hawsha.
Autor: Tiamat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Shrine for Nabi Hushan in the cemetery for the destroyed Palestinian village of Hawsha.
Autor: Tiamut, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tombstones composed of old stones lacking inscriptions in the cemetery shared by the Palestinian villages of Hawsha and al-Kayasir prior to the depopulation in 1948.
Autor: Tiamat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Remains of the Palestinian village of Hawsha, depopulated in 1948. Note the cactus shrubs which bear fruit known as cactus pear and which are good indicators of where such villages were once located. There is also a one room structure towards center that likely served as a residence. Most of the village was destroyed by Israeli forces following its conquest and depopulation in the 1948 war.
Autor: Tiamut, Licencja: CC BY-SA 3.0
A view of the cemetery used by the Palestinian villages of Hawsha and al-Kayasir, depopulated in 1948.
Autor: Tiamat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Part of the interior of the Nabi Hushan shrine in the cemetery of the destroyed Palestinian village of Hawsha. While the shrine is named for the Prophet Hushan, the chalkboard message on the right reads: "O ye inside this house [of prayer], pray to the Chosen Prophet [i.e. Muhammad]."
Autor: Tiamut, Licencja: CC BY-SA 3.0
A headstone for a grave in the cemetery shared by the Palestinian villages of Hawsha and al-Kayasir before their depopulation in 1948. The inscription, in Arabic, translates as follows: "In the name of God, Most Gracious, Most Merciful ... Il-Marhoum ('the mercifully departed') Hussein Abid [last name unclear] 1175 12 17."