Hawajka czarnolica

Hawajka czarnolica

Melamprosops phaeosoma[1]
Casey & J. D. Jacobi, 1974
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	łuskacze
Plemię	Drepanidini
Rodzaj	Melamprosops Casey & J. D. Jacobi, 1974[2]
Gatunek	hawajka czarnolica
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
wymarły

Hawajka czarnolica^[4] (Melamprosops phaeosoma) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), podrodziny łuskaczy (Carduelinae). Jedyny przedstawiciel rodzaju Melamprosops^[4][5]. Występował endemicznie na wyspie Maui na Hawajach. W 2019 uznany przez IUCN za wymarły.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy opisano w 1974. Wyróżniono go jako osobny rodzaj z powodu budowy mięśni języka i kości, do których jest on przytwierdzony. Nazwa rodzajowa Melamprosops oznacza „czarnoczelny”, a gatunkowa oznacza brązowe ciało. Holotyp pochodził z Koʻolau Forest Reserve^[6].

Zasięg występowania

Hawajka czarnolica to gatunek endemiczny dla wyspy Maui, gdzie w 1973 odkryto ją w Koʻolau Forest Reserve na północno-wschodnim stoku wulkanu Haleakalā. Występowała także w rejonie górnego biegu strumienia Hanawi, na wschód od Koʻolau Forest Reserve^[3][7].

Morfologia

Długość ciała holotypu wynosiła 135 mm, w tym ogona 38 mm i dzioba 15 mm. Skrzydło mierzyło 74 mm, a skok 27 mm. Wierzch ciała zielonobrązowy. Wierzch szyi i głowy oliwkowoszary. Czoło, okolice oczu i dzioba oraz broda czarne. Pierś i brzuch białe, boki oliwkowe. Sterówki oliwkowobrązowe^[6].

Wymarcie

IUCN od 1994 roku klasyfikowała hawajkę czarnolicą jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – critically endangered); wcześniej – od 1988 roku miała ona status gatunku zagrożonego (T – threatened)^[3]. W roku 1974 populację szacowano na niecałe 200 osobników. W latach 1975–1985 nastąpił gwałtowny spadek liczebności populacji w rejonie górnego biegu strumienia Hanawi – ostatniego obszaru, gdzie ptak ten występował. W 1986 w celu ochrony gatunku utworzono Hanawi Natural Area Reserve o powierzchni 30 km². W kolejnych latach systematycznie tępiono też występujące na tym terenie zdziczałe świnie, których populacja wcześniej mocno wrosła i z tego powodu posądzano je o związek ze spadkiem liczebności hawajki czarnolicej. Działania te na niewiele się już zdały – w połowie 1997 doliczono się zaledwie trzech osobników hawajki czarnolicej. W sierpniu 2004 złapano jednego z nich, samca, jednak umarł 28 listopada tego samego roku; pozostałych dwóch nie widziano od, odpowiednio, 2003 i 2004. Żadnych innych osobników tego gatunku już nie zaobserwowano, mimo niemal stałej obecności badaczy w tym rejonie. Zagrożenie dla gatunku stanowiło niszczenie lub modyfikowanie środowiska, a także komary przenoszące choroby^[7]. Badanie z 2018 sugerowało, że gatunek prawdopodobnie wymarł^[8]. W 2019 IUCN uznała gatunek za wymarły (EX – extinct)^[3].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Odgłosy wydawane przez hawajkę czarnolicą. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).