Hawker Hart

Hawker Hart
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Wielka Brytania

Producent

Hawker Aviation

Konstruktor

Sydney Camm

Typ

samolot bombowy

Konstrukcja

dwupłat o konstrukcji mieszanej ze stałym podwoziem

Załoga

2 osoby

Historia
Data oblotu

czerwiec 1928

Lata produkcji

1929–1936

Dane techniczne
Napęd

Rolls Royce Kestrel

Moc

525 hp

Wymiary
Rozpiętość

11,36 m

Długość

8,94 m

Wysokość

3,18 m

Powierzchnia nośna

32,37 m²

Masa
Własna

1148 kg

Startowa

2065 kg

Osiągi
Prędkość maks.

296 km/h

Pułap

6950 m

Zasięg

690 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 stały karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm
1 ruchomy karabin maszynowy Lewis kal. 7,7 mm
do 236 kg bomb
Użytkownicy
Wielka Brytania, Szwecja, Estonia, Indie, Południowa Afryka, Rodezja

Hawker Hartbrytyjski dwumiejscowy lekki, samolot bombowy z okresu dwudziestolecia międzywojennego.

Historia

Hawker Hart powstał w odpowiedzi na specyfikacje RAF nr 12/26 na lekki, samolot bombowy. Konstruktorem samolotu był Sydney Camm. Wykorzystał on doświadczenia z budowy prototypu myśliwca Hawker Heron, w którym wykorzystał metalową konstrukcję kratownicy kadłuba, autorstwa Freda Sigrista. Problemem Herona był gwiazdowy silnik Bristol Jupiter. W nowej maszynie Camm wykorzystał nowe rzędowe silniki Rolls-Royce’a, co pozwoliło mu na zmniejszenie kadłuba[1]. Pierwszy prototyp został oblatany w czerwcu 1928 r. Pierwsza partia 12 szt weszła na wyposażenie 33 dywizjonu RAF[2].

Wersje produkcyjne, eksport, licencje

Hart Mk.I – dwumiejscowy lekki, samolot bombowy napędzany silnikiem Rolls Royce Kestrel IB

Hart (India) – 57 egzemplarzy przystosowanych do użycia w klimacie gorącym i wilgotnym panującym na Subkontynencie indyjskim.

Hart (Special) – 56 egzemplarzy przystosowanych do użytkowania w rejonach pustynnych napędzane silnikami Rolls Royce Kestrel X

Hart (Trainer) – dwumiejscowy samolot szkolno-treningowy wyposażony w zdwojone przyrządy pokładowe. Od 1933 wyprodukowano 474 sztuki.

Hart (Fighter) – seria 6 szt (nr K 1950 do K 1955) doświadczalnych samolotów myśliwskich powstała w ramach prac nad samolotem Hawker Demon. Weszły na wyposażenie 23 dywizjonu[3].

Wersja estońska – w 1932 r. 8 maszyn dostarczono do Estonii. Samoloty te były napędzane silnikiem Rolls-Royce Kestrel i mogły być wyposażone w podwozie pływakowe[4].

Wersja szwedzka – 4 sztuki z silnikiem gwiazdowym Bristol Pegasus IM2 (580 KM) zbudowane przez Hawkera w 1933, a następnie (w latach 1935–1936) 42 sztuki wyprodukowane na licencji w Szwecji z silnikami NOHAB Bristol Pegasus IU2 o mocy 550 KM. Samoloty te także mogły być wyposażone w płozy do operowania na śniegu[5] lub pływakowe[6].

Zastosowanie

Hawker Hart wszedł na wyposażenie następujących dywizjonów bombowych RAF: 6, 11, 12, 15, 18, 33, 35, 39, 57, 60 i 142, oraz w 24 dywizjonie łącznikowym. Służyły także w dywizjonach rezerwowych RAF: 500, 501, 503, 600, 601[7], 602, 603, 605, 609, 610 i 611[8]. W Indiach 5, 11, 26, 27, 39, 60. W Egipcie 6, 33, 142. Jak również w Adenie 12, Palestynie nr 45.

Większość Hartów została wycofana z użycia w latach 1937–39. Samoloty te nie wzięły udziału w II wojnie światowej. Pewną liczbę Hartów zastosowano w Indiach do tłumienia powstań plemiennych.

Wojna zimowa

Hawker Hart w barwach jednostki F19

W styczniu 1940 r. Szwedzi wysłali na pomoc walczącej z ZSRR Finlandii jednostkę ochotniczą F19. W jej składzie znalazły się 4 szt Hawker Hart B.4. Maszyny te zostały przemalowane w barwy fińskie i użytkowane na północnym odcinku frontu.

Konstrukcja

Hawker Hart był dwumiejscowym dwupłatem o konstrukcji wykonanej z rurek stalowych i duraluminiowych i pokryciu częściowo metalowym, częściowo płóciennym. Napęd samolotu stanowiły silniki Rolls Royce Kestrel (IB, IS, V, VDR, X, XDR) o mocy 510 – 525 KM, NOHAB Bristol Pegasus IU2 o mocy 550 KM. Podwozie samolotu było stałe, klasyczne z kółkiem ogonowym. Uzbrojenie składało się z jednego stałego, obsługiwanego przez pilota karabinu maszynowego Vickers kal. 7,7 mm i jednego ruchomego karabinu maszynowego Lewis kal. 7,7 mm w tylnej kabinie. Samolot mógł przenosić do 236 kg bomb.

Wersje rozwojowe

W oparciu o konstrukcję Hawker Harta opracowano całą rodzinę samolotów różnego przeznaczenia. Były to:

  • Hawker Audax – samolot współpracy z armią lądową (ang.: army co-operation), w Polsce nazywany samolotem liniowym
  • Hawker Hartbees – Poprawiona wersja Hawker Audax produkowana w Południowej Afryce.
  • Hawker Hector – dwumiejscowy samolot obserwacyjny (według nomenklatury brytyjskiej współpracy z armią lądową, ang.: army co-operation) napędzany silnikiem Napier Dagger III.
  • Hawker Demon – dwumiejscowy samolot myśliwski, napędzany silnikiem Rolls-Royce Kestrel
  • Hawker Hardy – samolot wielozadaniowy przeznaczony do służby w koloniach
  • Hawker Hind – dwumiejscowy lekki, samolot bombowy. Rozwinięcie Hawker Harta.
  • Hawker Osprey – dwumiejscowy pokładowy samolot myśliwski i rozpoznawczy.

Egzemplarze zachowane

Do dnia dzisiejszego zachowało się kilka egzemplarzy samolotu Hawker Hart:

  • Hart B.4 zachowana w muzeum w Linköping, Szwecja
  • Hard J9941 wystawiony w muzeum muzeum RAF w Hendon
  • Hard (Trainer) K4972 wystawiony w muzeum RAF w Hendon

Przypisy

Bibliografia

  • Francis K. Mason: Aircraft Profile No. 57: The Hawker Hart. Profile Publications Ltd., 1965. ISBN 978-1-78303-384-3. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Camm hart 500.jpg
Camm Hart 500. This is almost certainly a photo of G-ABMR dressed as the first production Hart J9933, as she was between 1959 and 1970.
Hawker Hart, B 4.jpg
Autor: Towpilot, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Hawker Hart, Swedish Air Force B 4