Haxhi Lleshi
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 października 1913 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 5 stycznia 1998 |
| Minister spraw wewnętrznych | |
| Okres | od 23 października 1944 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | Koçi Dzodze |
| Przewodniczący Prezydium Zgromadzenia Ludowego Albanii | |
| Okres | od 1 sierpnia 1953 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
.svg) | |
Haxhi Lleshi (ur. 1 maja 1913 roku we wsi Reshan k. Dibry, zm. 5 stycznia 1998 roku w Tiranie[1]) – albański polityk, komunista.
Życiorys
Pochodził z rodziny bogatego właściciela ziemskiego, wyznania muzułmańskiego. Uczył się w szkole serbskojęzycznej w Dibrze[1]. W latach 1936-1939 studiował na uniwersytecie w Belgradzie, ale nie ukończył studiów. Wrócił do Dibry, gdzie według Halima Purelku miał współpracować z wywiadem jugosłowiańskim, przygotowując się do działań wywiadowczych na terytorium Albanii, okupowanej przez Włochów[2]. W 1941 po wybuchu wojny został internowany przez władze jugosłowiańskie. Po uwolnieniu z internowania przebywał w Peshkopii[1].
W 1942 dowodził oddziałem partyzanckim w Dibrze. W 1943 r. wstąpił do partii komunistycznej i szybko awansował w hierarchii komunistycznego ruchu oporu, dochodząc w tym samym roku do stanowiska szefa sztabu Armii Wyzwolenia Narodowego[1]. Jednym z jego zadań było utrzymywanie kontaktów z partyzantami w Macedonii. W 1944 uzyskał stopień pułkownika, a we wrześniu 1944 podległe mu oddziały brały udział w wyzwalaniu Dibry. W latach 1944-1946 pełnił funkcję ministra spraw wewnętrznych w Rządzie Tymczasowym, uczestniczył w negocjowaniu z Jugosławią układu o współpracy i pomocy wzajemnej. W latach 60. wyjeżdżał wielokrotnie do Chin, negocjując kolejne układy dwustronne. W Zgromadzeniu Ludowym zasiadał regularnie od 1950 roku jako deputowany z okręgu Dibry[1].
Po ukończeniu kursu w Moskwie z zakresu dyplomacji, w roku 1953 objął stanowisko przewodniczącego prezydium Zgromadzenia Ludowego, które sprawował do 1982. W 1975 był członkiem komisji przygotowującej projekt nowej konstytucji. Odsunięty w 1983 roku (w opinii Blendi Fevziu było to efektem skandalu obyczajowego - Lleshi miał uwieść swoją sekretarkę)[3]. W 1991 został powołany do Rady przy Prezydencie Albanii[1]. W maju 1996 stanął przed sądem, oskarżany o udział w zbrodniach komunistycznych. Wkrótce jednak został zwolniony z uwagi na podeszły wiek i chorobę.
W 1996 ukazały się wspomnienia Lleshiego Vite, njerëz, ngjarje : kujtime, w opracowaniu redakcyjnym Kujtima Ymeriego i Zenela Sulaja.
Został uznany przez albański Instytut Badania Zbrodni i Skutków Komunizmu za zbrodniarza wojennego[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 172.
- ↑ Halim Purelku. Aspekte të situatës polituke në rajonin perëndimor të banovinës së Vardarit. „Studime Historike”, s. 112, 2003.
- ↑ Blendi Fevziu: Enver Hoxha: The Iron Fist of Albania. I.B. Tauris, 2016. ISBN 978-0-85772-908-8.
- ↑ Lufta e Dytë Botërore në Shqipëri, E papublikuar/ Arkivi i Shtetit, 260 emrat që “rrëfyen” ekzekutimet në ushtrinë partizane. standard.al, 2014-11-29. (alb.).
Bibliografia
- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 282. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Owen Pearson: Albania as dictatorship and democracy: from isolation to the Kosovo War, 1946-1998. I.B.Tauris: 2006, s. 463. ISBN 1-84511-105-2.
| Księstwo Albanii | |
|---|---|
| Republika Albanii | |
| Królestwo Albanii | |
| Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka) | |
| Ludowa Republika Albanii | |
| Republika Albanii |
Media użyte na tej stronie
Flag of Albania
Autor: Gjakovarus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób działacza komunistycznego Haxhi Lleshiego na cmentarzu Sharre (Tirana)
Photograph of Albania's 31st Minister of Internal Affairs – Haxhi Lleshi.
Digital recreation of Haxhi Lleshi's signature