Haya (dinozaur)

Haya
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
(bez rangi)	Neornithischia
Podrząd	cerapody
Infrarząd	ornitopody
Rodzaj	Haya Makovicky et al., 2011
Gatunki
H. griva Makovicky et al., 2011

Haya – rodzaj żyjącego w późnej kredzie na terenach współczesnej Azji dinozaura ptasiomiednicznego z grupy ornitopodów (Ornithopoda). Został opisany w 2011 roku przez Petera Makovicky'ego i współpracowników na podstawie szkieletów co najmniej ośmiu osobników w różnym wieku. Holotypem jest IGM 100/2017, kompletna, zniszczona w niewielkim stopniu czaszka i kręgi szyjne. Szczątki odkryto w osadach formacji Javkhlant, datowanych prawdopodobnie na santon (późna kreda). Wszystkie pochodzące stamtąd okazy mają zbliżoną morfologię^[1].

Haya wyróżnia wyjątkowa kombinacja cech – niektóre spośród nich, takie jak rozszczepiona tylna gałąź kości jarzmowej i ostro zakończona, ukośna kość przedzębowa, występują również u innych bazalnych azjatyckich ornitopodów. Haya ma także osobne okno szczękowe, u innych ornitopodów występujące jedynie u hipsylofodona. Niektóre spośród tych cech mogą okazać się jej autapomorfiami, jednak obecnie ich status jest niejasny. Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Makovicky'ego i współpracowników Haya jest najbliżej spokrewniona z azjatyckimi rodzajami Changchunsaurus i Jeholosaurus, jednak wsparcie dla takiego kladu jest stosunkowo słabe. Długość osobnika IGM 100/2015 szacuje się na około 113 cm długości, a jego masę, w zależności od przyjętej metody, na 7-9,5 kg. Haya jest drugim ornitopodem i trzecim ptasiomiednicznym, u którego odnaleziono gastrolity: ich łączna masa wynosi około 250 g, co stanowi 2,6-3,6% masy ciała okazu IGM 100/2015 – znacznie więcej niż w przypadku współczesnych roślinożernych ptaków^[1].

Nazwa gatunku typowego, Haya griva, pochodzi od Hajagriwy – hinduskiego tytana często przedstawianego z głową konia, co odnosi się do wydłużonej czaszki dinozaura^[1].

Przypisy

Ornitopody Rodziny driozaury hadrozaury kamptozaury rabdodony hipsylofodonty iguanodony

Dinozaury kategoria klasyfikacja lista portal wikiprojekt Infrarzędy dinozaurów ankylozaury ceratopsy ceratozaury ornitopody pachycefalozaury prozauropody stegozaury tetanury zauropody Era dinozaurów era mezozoiczna trias wymieranie triasowe jura kreda wymieranie kredowe Dyscypliny powiązane biologia paleontologia paleobotanika geologia ewolucja dinozaury pierzaste ewolucja dinozaurów odrodzenie dinozaurów paleoceńskie dinozaury