Hełmówka błotna

Hełmówka błotna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

podziemniczkowate

Rodzaj

hełmówka

Gatunek

hełmówka błotna

Nazwa systematyczna
Galerina paludosa (Fr.) Kühner
Encyclop. Mycol. 7: 184 (1935)
Galerina paludosa 621406.jpg
Galerina paludosa 332838.jpg

Hełmówka błotna (Galerina paludosa (Fr.) Kühner) – gatunek grzybów należący do rodziny Hymenogastraceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Galerina, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 roku Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus paludosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1935 roku Robert Kühner[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus paludosus Fr. 1838
  • Agaricus paludosus var. stygius Fr. 1838
  • Galera paludosa (Fr.) P. Kumm. 1871
  • Galerula paludosa (Fr.) A.H. Sm. 1935
  • Hydrocybe paludosa (Fr.) M.M. Moser 1953
  • Pholiota paludosa (Fr.) Pat. 1887
  • Tubaria paludosa (Fr.) P. Karst. 1879
  • Tubaria paludosa f. limosa Sacc. 1887

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 0,8–2,5 cm, u młodych owocników stożkowy, potem dzwonkowaty, w końcu łukowaty z wyraźnym wybrzuszeniem. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym czerwonobrązowy, prążkowany do 1/3 promienia i jedwabiście błyszczący, w stanie suchym ochrowobrązowy, matowy. Brzeg ostry, początkowo z resztkami osłony[4].

Blaszki

Szeroko przyrośnięte, szerokie, początkowo jasnoochrowe, potem ochrowobrązowe. Na ostrzach białe rzęski[4].

Trzon

Wysokość 4–7 cm, grubość 1,5–4 mm, sprężysty, walcowaty, początkowo pełny, potem pusty. Posiada strefę pierścieniową, początkowo białawą, ale potem brązową od zarodników. Powyżej tej strefy jest bladoochrowobrązowy, poniżej czerwonobrązowy, pokryty podłużnie i okrężnie białawymi resztkami osłony[4].

Miąższ

Brązowawy, cienki, o mącznym zapachu i smaku[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników brązowy. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe, ze sprzążkami. Zarodniki elipsoidalne, drobno brodawkowate, o rozmiarach 9,5–11 × 6–7 μm[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele stanowisk[3]. Liczne i nowsze stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[7]. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski zaliczony jest jednak do kategorii grzybów rzadkich (R)[8].

Saprotrof. Siedlisko: wilgotne tereny porośnięte mchami (torfowiska, mokre łąki, podmokłe lasy)[4]. Owocniki pojawiają się od maja do października[3].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [dostęp 2019-03-12].
  2. Species Fungorum. [dostęp 2019-03-12]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1
  5. First Nature. Galerina paludosa. [dostęp 2019-03-12]. (ang.).
  6. Discover Life Maps [dostęp 2019-01-12].
  7. Aktualne stanowiska hełmówki błotnej w Polsce. [dostęp 2019-03-12].
  8. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. Red list of the macrofungi in Poland, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5

Media użyte na tej stronie

Galerina paludosa 332838.jpg
Autor: This image was created by user walt sturgeon (Mycowalt) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Galerina paludosa 171790.jpg
Autor: This image was created by user vjp at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Galerina paludosa 621406.jpg
Autor: This image was created by user Erlon (Herbert Baker) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.