Hebrydy (Mendelssohn)
Hebrydy (niem. Die Hebriden) – uwertura koncertowa h-moll, opus 26 (MWV P 7), znana też jako Grota Fingala, skomponowana przez Feliksa Mendelssohna. Napisana została w 1830 roku, a inspirowana była przez pieczarę zwaną Grotą Fingala na wyspie Staffa, wchodzącą w skład archipelagu Hebrydy znajdującego się u szkockich wybrzeży. Utwór został zadedykowany królowi Fryderykowi Wilhemowi IV Pruskiemu.
Mendelssohn pierwszą swoją podróż do Anglii odbył w roku 1829[1]. Podczas tej podróży zaliczył także Szkocję, gdzie skomponował swoją III Symfonię, znaną jako Symfonia Szkocka. Przy tej okazji odwiedził Hebrydy podczas sztormu nocnego i wszedł do morskiej jaskini na wyspie Staffa, gdzie zainspirowała go Grota Fingala, popularna turystyczna atrakcja. Sklepienie groty wznosiło się w owym czasie 12 metrów nad poziomem wody, a głębokość wody przekraczała 60 m. Grota zawierała kolorowe bazaltowe filary[2]. Został tak poruszony, że natychmiast sięgnął po kartkę i zaczął komponować otwierający temat uwertury. Wysłał to swojej siostrze Fanny Mendelssohn.
Dzieło zostało ukończone 16 grudnia 1830 roku[3]. Początkowo nosiło tytuł Die einsame Insel (Samotna wyspa). Później jednak Mendelssohn zrewidował partyturę, ukończył ją ostatecznie 20 czerwca, 1832 roku[3] i zatytułował na nowo utwór Die Hebriden (Hebrydy)[1]. Oprócz tego w odniesieniu do tego utworu Mendelssohn stosował również tytuł Grota Fingala[2]. Premiera uwertury odbyła się 14 maja, 1832 roku w Londynie[3].
Utwór, pomimo iż został zaklasyfikowany jako uwertura, według pierwotnych zamierzeń kompozytora miał być kompletnym dziełem. Nie opowiada żadnej historii i dlatego nie zawiera treści pozamuzycznej; zamiast tego utwór opisuje nastrój i niejako ustawia przed słuchaczem scenę. Jest jednym z pierwszych muzycznych utworów, który to stosuje[4]. Uwertura stanowiona jest przez dwa podstawowe tematy, temat otwierający został napisany jeszcze podczas wizyty Mendelssohna w Grocie Fingala i grany jest początkowo na altówce, wiolonczeli i fagot[5]. Temat liryczny, oddający moc i oszałamiający urok pieczary, został zamierzony dla rozwinięcia uczucia samotności i pozostawienia samemu sobie. Tymczasem drugi temat pokazuje ruch morza i kłębiące się fale[2]. Uwertura stosuje standardową formę i zawiera kody zakończenia, gdzie element rekapitulacji należy do oryginalnego tematu[5].
Utwór wykorzystuje standardową instrumentację, a trwa około jedenastu minut. Oryginał rękopisu dzieła przechowywany jest w Bodleian Library, w Oksfordzie.
Przypisy
- ↑ a b Rita Junker Pickar: FINGAL'S CAVE, OPUS 26. 2002.
- ↑ a b c David R. Glerum: Orlando Philharmonic Orchestra Program Notes. s. 4-5.
- ↑ a b c Geoff Kuenning: Mendelssohn: „Hebrydy” Uwertura.
- ↑ Dr. Richard E. Rodda: Program Notes: Overture, „The Hebrides” („Fingal's Cave”), Op. 26. W: Hartford Symphony Orchestra [on-line].
- ↑ a b Overture to „Fingal's Cave”. W: Music With Ease [on-line].