Hector Servadac

Strona tytułowa powieści, 1877.

Hektor Servadac: podróż wśród gwiazd i planet Układu Słonecznego (inne wersje tytułów wydań po polsku: Hektor Serwadac: podróże i przygody w państwie słonecznem, Hektor Servadac: przygody w podróży po światach słonecznych, Podróż naokoło Słońca) ^[1], fr. Hector Servadac, 1877) – dwutomowa powieść Juliusza Verne’a z cyklu Niezwykłe podróże złożona z 24 rozdziałów (tom 1) i 18 rozdziałów (tom 2).

Pierwszy polski anonimowy przekład pojawił najpierw się w odcinkach w 1877 w dwutygodniku dla dzieci i młodzieży Świat (pt. Hektor Serwadac: podróże i przygody w państwie słonecznem) a w postaci książkowej w 1878 (pt. Hektor Servadac: przygody w podróży po światach słonecznych). Powieść tłumaczyli także Zbigniew Zamorski, pt. Podróż naokoło Słońca (przekład z 1925) i Włodzimierz Topoliński, pt. Hector Servadac: podróż wśród gwiazd i planet układu słonecznego (przekład z 1931)^[2][3].

Zarys fabularny

Hector Servadac, Francuz pochodzący z Saint-Trelody w departamencie Żyronda, to bohater tytułowy i główny. Ma za sobą szkołę w Saint-Cyr, wyższą szkołę wojskową, służbę w pułku liniowym, pułku strzelców, pobyt w Algierze oraz wyprawę do Sudanu. Pełni obowiązki kapitana sztabowego w Mostaganem. Otrzymał Legię Honorową. Drugim ważnym bohaterem książki jest ordynans kapitana, Ben-Zouf, paryżanin.

Akcja rozpoczyna się pod koniec grudnia. Wtedy to kapitan i ordynans dostrzegają dziwne zjawiska, takie jak zmiana miejsc wschodu i zachodu słońca, zmniejszone przyciąganie, skrócenie długości dnia, spadek temperatury wrzenia itp. Wizja lokalna prowadzi kapitana do jednego wniosku: nieznany kataklizm spowodował, że podległy jego władzy teren stał się wyspą, a Ziemia została wytrącona ze swej orbity.

Kapitana odwiedza, przypłynąwszy na „Dobrynie” hrabia Wasyl Timaszew. Poczynił on podobne spostrzeżenia jak Servadac. Ten ostatni decyduje się popłynąć z hrabią w celu odszukania innych lądów. W czasie 35-dniowej podróży odnajdują skrawki Gibraltaru, władanego przez angielską załogę; wyławiają z morza butelkę z francuskim tekstem (potwierdzającym hipotezę porucznika Prokopa, podwładnego Timaszewa, o przebywaniu bohaterów na asteroidzie); docierają do resztek Madeleny i ratują jej mieszkankę, małą Ninę; odnajdują kolejny francuski tekst.

Po powrocie na Ostoję (jak nazwano Mostaganem) Servadac (gubernator Ostoi) odkrywa nowych mieszkańców- kilku Hiszpanów (wśród nich chłopca Pabla) i niemieckiego Żyda, Izaaka Hakhabuta, parającego się handlem.

Servadac został jednomyślnie wybrany gubernatorem Ostoi; asteroidzie nadano nazwę Galia (tak nazywały ją francuskie teksty); językiem oficjalnym stał się francuski. W obliczu nadchodzącej zimy rozpoczęto poszukiwania schronienia; znaleziono je w pobliżu czynnego wulkanu; obszar ten nazwano Gorącym Lądem.

Galijczycy otrzymali trzeci francuski tekst, oznajmiający, że księżyc Galii zwie się Nerina. Gołąb, który dostarczył wiadomość, pochodził z Formentery; tam też rozpoczęto poszukiwania nadawcy. Okazał się nim być niegdysiejszy profesor fizyki Servadaca, profesor Palmyrin Rosette. Jego odnalezieniem kończy się część pierwsza.

Trzydziesty szósty Galijczyk wyjaśnił Servadacowi i innym ich sytuację; przelatująca 31 grudnia nad Ziemią kometa (nazwana przezeń Galią) musnęła ją, zabierając jej obszary, które odkryli w czasie podróży Timaszew i Servadac. Profesor podał także do ich wiadomości wszystkie wymiary Galii, posługując się wagą Kakhabatu i prowizorycznym (utworzonym z monet) wzorem kilograma i metra.

Obliczono także czas, jaki potrzebowała kometa, by wrócić na Ziemię; porucznik Prokop zaproponował zbudowanie balonu, który prześlizgnąłby się między atmosferą Galii i Ziemi w odpowiednim momencie. Zanim do tego doszło, kometa rozpadła się na dwie części: załoga posterunku gibraltarskiego „opuściła” Galię. Plan Prokopa powiódł się; Galijczycy wylądowali na Ziemi w tym miejscu, z którego wystartowali.

Przypisy

Bibliografia

• Marguerite Allotte de la Fuÿe, Jules Verne, sa vie, son œuvre, Les Documentaires, Simon Kra, 6 Rue Blanche, Paryż, 1928 (w języku francuskim)
• Jean Jules-Verne, Jules Verne. A Biography, Macdonald and Jane's, Londyn, 1976, ​ISBN 0-356-08196-6​ (w języku angielskim)
• Peter Costello, Jules Verne. Inventor of Science Fiction, Hodder and Stoughton, Londyn, Sydney, Auckland, Toronto 1978, ​ISBN 0-340-21483-X​ (w języku angielskim)
• Simone Vierne, Jules Verne, Éditions Balland, 1986, ​ISBN 2-7158-0567-5​ (w języku francuskim)
• Brian Taves, Stephen Michaluk, Jr., The Jules Verne Encyclopedia, Scarecrow Press Inc., Lanham, Md. i Londyn, 1996, ​ISBN 0-8108-2961-4​
• Volker Dehs, Jules Verne. Eine kritische Biographie, Artemis & Winkler, Düsseldorf i Zurych 2005, ​ISBN 3-538-07208-6​ (w języku niemieckim)
• William Butcher, Jules Verne. The Definitive Biography, Thunder's Mouth Press, Nowy Jork 2006, ​ISBN 978-1-56025-854-4​ (w języku angielskim)
• JanJ. Tomkowski JanJ., Juliusz Verne-tajemnicza wyspa?, Warszawa: „Nowy Świat”, 2005, ISBN 83-7386-166-1, OCLC 749432516 .
• Herbert RH.R. Lottman Herbert RH.R., Juliusz Verne, JacekJ. Giszczak (tłum.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1999, ISBN 83-06-02751-5, OCLC 177314257 .

Linki zewnętrzne

• tekst po polsku (oraz w kilku innych językach) w Jules Verne Virtual Library (mirror)
• Podróż naokoło Słońca : powieść podróżnicza : z ilustracjami (wyd. 1925) w bibliotece Polona