Heino Eller

Heino Eller

Heino Eller (1930)
Data i miejsce urodzenia	7 marca 1887 Tartu
Pochodzenie	estońskie
Data i miejsce śmierci	16 czerwca 1970 Tallinn
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna, muzyka neoklasycystyczna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor, pedagog
Odznaczenia

Heino Eller na radzieckim znaczku wydanym w 100. rocznicę urodzin kompozytora

Heino Eller (ur. 7 marca 1887 w Tartu, zm. 16 czerwca 1970 w Tallinnie)^[1][2] – estoński kompozytor i pedagog.

Życiorys

Studiował w Konserwatorium Petersburskim w latach 1913–1915 oraz 1919–1920 w klasie skrzypiec E. Krügera i kompozycji Jāzepsa Vītolsa^[1][2] oraz pod kierunkiem Wasilija Kalafatiego, Maksimiliana Sztajnberga i Michaiła Czernowa^[3].

W latach 1920–1940 wykładał teorię muzyki i kompozycję w wyższej szkole muzycznej w Tartu, kładąc podwaliny pod miejscową szkołę kompozycji, która miała wpływ na muzykę estońską w pierwszej połowie XX wieku^[3]. W latach 1940–1970 wykładał w Konserwatorium w Tallinnie^[1][2]. Kilku jego studentów kompozycji osiągnęło międzynarodowe uznanie, w tym Eduard Tubin, Arvo Pärt, Alfred Karindi, Lepo Sumera, Olav Roots i Karl Leichter^[4][3].

Eller jest jednym z pierwszych przedstawicieli estońskiej muzyki symfonicznej i kameralnej^[1]. Jego kompozycje łączą charakterystyczne cechy stylistyki z początku XX wieku z klasycznymi zasadami formalnymi i elementami estońskiej muzyki ludowej. Nie porzucił tonalości, ale wzbogacił ją o nietradycyjne idiomy i struktury, osiągając styl zbliżony do impresjonizmu^[4]. Jego wczesne kompozycje wykazują wpływ Griega, Debussy’ego i Skriabina i wyznaczają początek nowego rozwoju muzyki estońskiej^[2].

W 1957 Eller otrzymał tytuł Ludowego Artysty Estońskiej SRR^[1], a w 1967 Ludowego Artysty ZSRR^[3]. Odznaczony Orderem Lenina (1965)^[3].

Kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1][2])

• 3 symfonie
  • I Sinfonia in modo mixolydio (1936)
  • II symfonia e-moll (1947)
  • III symfonia c-moll (1964)
• suita orkiestrowa Białe noce (1939)
• 6 poematów symfonicznych
• Fantazja na skrzypce i orkiestrę (1916 oraz 2. wersja 1963)
• Koncert skrzypcowy h-moll (1933 oraz 2. wersja 1965)
• 5 kwartetów smyczkowych (1925–1959)
• utwory na skrzypce i fortepian, m.in.
  • 2 sonaty
  • miniatury
  • fantazje
• około 150 utworów fortepianowych

oraz utwory chóralne, opracowania pieśni ludowych

Przypisy

Bibliografia

• Alicja Jarzębska: Eller Heino. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 2: CD część biograficzna. Kraków: PWM, 1984. ISBN 83-224-0223-6. (pol.)
• Mart Humal: Eller, Heino. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. E. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Heino Eller w AllMusic (ang.) (ang.)
• Dyskografia Heino Eller w MusicBrainz (ang.) (ang.)
• Heino Eller w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
• Heino Eller w Estonian Music Information Centre (ang.)