Heksozy

Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych (piranozy lub furanozy), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami).

Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C₆H₁₂O₆.

Aldoheksozy

Heksozy należące do aldoz (zawierające grupę aldehydową -CHO) nazywane są aldoheksozami. Związki te mają 4 centra chiralności, w związku z czym istnieje 16 (2⁴) czynnych optycznie stereoizomerów aldoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):

• 

  Alloza

• 

  Altroza

• 

  Galaktoza

• 

  Glukoza

• 

  Guloza

• 

  Idoza

• 

  Mannoza

• 

  Taloza

Ketoheksozy

Heksozy należące do ketoz (zawierające grupę ketonową -CO-) nazywane są ketoheksozami. Związki te mają 3 centra chiralności, w związku z czym istnieje 8 (2³) czynnych optycznie stereoizomerów ketoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):

• 

  Fruktoza

• 

  Psikoza

• 

  Sorboza

• 

  Tagatoza

Bibliografia

• Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 159, ISBN 83-7183-240-0 .