Helena Bobińska

Helena Bobińska

ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
Data i miejsce urodzenia	9 maja 1887 Warszawa
Data i miejsce śmierci	9 czerwca 1968 Warszawa
Dziedzina sztuki	powieść, literatura dla dzieci i młodzieży
Odznaczenia

Grób pisarki Heleny Bobińskiej na Wojskowych Powązkach w Warszawie

Helena Bobińska z Brunów (ur. 9 maja 1887 w Warszawie, zm. 9 czerwca 1968 tamże) – polska i radziecka powieściopisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży oraz tłumaczka.

Życiorys

W okresie młodości związała się z ruchem socjalistycznym i komunistycznym (nurtu SDKPiL), uczestniczyła w rewolucji 1905 r. Po rewolucyjnym przewrocie bolszewickim w 1917 do 1945 r. pozostała w Związku Radzieckim. W owym okresie współpracowała z polskojęzycznymi radzieckimi pismami literackimi i młodzieżowymi (m.in. „Trybuną”, „Komsomolską Prawdą”, „Kulturą Mas”). Jej debiutem powieściowym był utwór O szczęśliwym chłopcu (1918), w którym skontrastowała życie dziecka inteligenta z losem dzieci z klasy proletariackiej. W 1932 sprzeciwiła się reformie pisowni polskiej zaproponowanej m.in. przez Brunona Jasieńskiego^[1]. W 1936 objęła stanowisko kierownika literackiego Państwowego Teatru Polskiego w Kijowie. Była członkinią Związku Pisarzy Radzieckich w latach 1934–1938. Podczas II wojny światowej przebywała na terytorium ZSRR. W 1945 r. wróciła do kraju. Kontynuując pisarską działalność w tym samym roku napisała powieściową biografię Maria Skłodowska-Curie. Wydała wiele powieści, opowiadań i nowel. Część utworów podporządkowana była wymogom realizmowi socjalistycznemu, z wyrazistymi akcentami dydaktyczno-społecznymi (np. O wakacyjnej zabawie w sprawiedliwą republikę z 1949 r. czy hagiograficzna powieść o młodości Stalina pt. Soso. Dziecięce i szkolne lata Stalina z 1953). Pozostawiła również fragmenty autobiograficzne dotyczące lat 1902–1918 w postaci wspomnień pt. Pamiętniki tamtych lat, cz. 1 (1963).

Dokonała przekładów z języka rosyjskiego, m.in. dzieł Antoniego Czechowa, Arkadego Gajdara i Maksyma Gorkiego. Utwory Bobińskiej tłumaczone były m.in. na rosyjski, bułgarski, słowacki, czeski, niemiecki, norweski, węgierski, bengali.

Za twórczość dla dzieci i młodzieży otrzymała nagrodę prezesa Rady Ministrów (1951). Odznaczona Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1949)^[2], Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i sowieckim Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy.

Życie prywatne

Siostra Juliana Bruna, ciotka Celiny Budzyńskiej, żona Stanisława Bobińskiego i matka Celiny Bobińskiej^[3].

Helena Bobińska została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 6D-4-21)^[4].

Dzieła (wybór)

• O szczęśliwym chłopcu (1918);
• Tajemnica Romka (1926);
• Zemsta rodu Kabunauri (1930);
• Ludzie Czerwonego Frontu. Powieść z życia kolektywników polskich na Białorusi (1932)^[5];
• Maria Skłodowska-Curie (1945);
• Stach Sobie-pan (1929);
• Lipniacy (1948);
• O wakacyjnej zabawie w sprawiedliwą republikę (1949);
• O kotku góralu (1949);
• Sąd pionierów (1925, wyd. krajowe 1950);
• Pionierzy (1951);
• Spisek (1952);
• Soso. Dziecięce i szkolne lata Stalina (1953);
• Pamiętnik tamtych lat, cz. 1 (1963);
• O królu Słońcu i jego czterech córkach (1971).

Przypisy

Bibliografia

• H. B. Żółkiewska, K. Kuliczkowska, Bobińska Helena z Brunów, „Twórczość”, 1968, nr 8. Dostęp online na: www.biografie.humers.net i www.eduteka.pl
• Bobińska Helena, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2013-01-02] .
• „Cmentarz Komunalny Powązki dawny Wojskowy w Warszawie” Praca zbiorowa pod redakcją Juliusza Jerzego Malczewskiego, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1989 s. 127
• Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży", Warszawa 1979.
• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 1, Warszawa 1985.

Linki zewnętrzne

• Portrety fotograficzne Heleny Bobińskiej autorstwa J. B. Dorysa udostępnione w formie elektronicznej w Federacji Bibliotek Cyfrowych