Helena Cehak-Hołubowiczowa

Helena Cehak-Hołubowiczowa
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1902
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

19 lipca 1979
Wrocław

profesor nauk historycznych
Specjalność: archeologia
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Doktorat

1930
Uniwersytet Lwowski

Profesura

1968

Uczelnia

Uniwersytet Wileński
Uniwersytet Toruński
Uniwersytet Wrocławski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Helena Cehak-Hołubowiczowa (ur. 12 lutego 1902 w Stanisławowie, zm. 19 lipca 1979 we Wrocławiu) – polska archeolog.

Życiorys

Pochodziła z rodziny inteligenckiej, jej ojciec, Adam Cehak (ps. Adam Stodor) był nauczycielem szkoły średniej i poetą. Ukończyła studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1930 roku na Wydziale Filozoficznym u profesora Leona Kozłowskiego uzyskała doktorat z archeologii klasycznej. Jej zainteresowania archeologią klasyczną przejawiły się również w podróży do Grecji, odbytej krótko po studiach. W 1931 roku zaczęła pracę starszej asystentki, później zaś adiunkta przy Katedrze Archeologii Klasycznej na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, aż do jego zamknięcia w grudniu 1939 przez władze Litwy prezydenta Antanasa Smetony, przeciw czemu podpisała protest wraz z innymi polskimi pracownikami uniwersytetu. Przed II wojną światową prowadziła wykopaliska na Wileńszczyźnie, prowadziła akcję popularyzatorską odnośnie do ochrony zabytków archeologicznych w czasopismach wileńskich. W 1939 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi za dokonania na polu archeologii. W lipcu 1940 po zajęciu Wilna przez Armię Czerwoną podjęła pracę archeologa w Litewskim Muzeum Sztuki. Wówczas to podjęła razem z mężem Włodzimierzem Hołubowiczem prace wykopaliskowe na wileńskiej Górze Zamkowej. Litewska Akademia Nauk opublikowała po litewsku przygotowane przez nich opracowanie wyników ich badań. W marcu 1941 roku wzięła udział w moskiewskim Kongresie Archeologicznym, omawiającym Słowian Wschodnich. Jesienią 1946 roku podjęła pracę adiunkta przy Katedrze Archeologicznej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1949 razem mężem prowadziła prace wykopaliskowe na Masywie Ślęży. W 1950 roku została przeniesiona służbowo na Uniwersytet Wrocławski w charakterze adiunkta Katedry Archeologii. Poczynając od 1952 roku uczestniczyła w pracach na Ostrówku w Opolu jako zastępca kierownika wykopalisk. W 1954 roku wzięła udział w Śląskiej Konferencji Instytutu Historii PAN wygłaszając referat na temat rzemiosła plemion polskich na Śląsku we wczesnym średniowieczu. Wzięła także udział w Pierwszej Sesji Archeologicznej PAN, wygłaszając referat dotyczący reliktów wierzeń religijnych pogan. W latach 1955–1956 kierowała rozszerzonymi wykopaliskami na Ślęży i Raduni. Opublikowała pracę: Kamienne kręgi kultowe na Raduni i Ślęży.

W 1956 została docentem, zaś w 1968 - profesorem nadzwyczajnym. W 1962 po śmierci Włodzimierza Hołubowicza została kierownikiem Zakładu Archeologii Śląska IHKM PAN we Wrocławiu i Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Przez wiele lat redagowała „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne” i „Studia Archeologiczne”. W latach 1967–1974 prowadziła w rejonie Trzebnicy samodzielne wykopaliska na kurhanach kultury amfor kulistych i pochodzących z wczesnych okresów epoki brązu.

Zmarła we Wrocławiu Pochowana na Cmentarzu Osobowickim (pole 42-5 od ogrodzenia-183)[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych we Wrocławiu - wyszukiwarka grobów, groby.cui.wroclaw.pl [dostęp 2022-03-14].
  2. ↑ M.P. z 1939 r. nr 59, poz. 110 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
  3. ↑ M.P. z 1955 r. nr 106, poz. 1419 - Uchwała Rady Państwa z dnia 7 maja 1955 r. nr 0/755 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie