Helena Duninówna
Data i miejsce urodzenia | 14 kwietnia 1888 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 12 listopada 1971 |
Narodowość | polska |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Helena Duninówna (ur. 14 kwietnia 1888 w Warszawie, zm. 12 listopada 1971 w Łodzi)[1] – pisarka książek dla dzieci oraz książek wspomnieniowo-eseistycznych[2], poetka, nauczycielka i działaczka oświatowa[3]
Życiorys
Duninówna urodziła się i spędziła młodość w Warszawie[4], gdzie mieszkała w lewym skrzydle Pałacu Błękitnego[5]. W młodości pobierała prywatne lekcje u Ignacego Chrzanowskiego[2], uczyła się w prywatnej szkole żeńskiej Jadwigi Sikorskiej[5], a ponadto w szkole muzycznej, planując pracę w operze warszawskiej[2]. Duninówna ukończyła ponadto Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[6], a także polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim[5].
I wojnę światową spędziła w Moskwie, gdzie przebywała w związku ze służbowym przeniesieniem swojego ojca i gdzie poprzez swojego brata Mieczysława[5], poznała m.in. Witkacego, z którym jej brat miał się przyjaźnić[7], tam też wydała w 1916 soją pierwszą książkę dla dzieci pt. Lwica[2]. Powróciwszy z Moskwy podjęła pracę jako nauczycielka literatury w Warszawie[4][2] na pensji Anny Jakubowskiej[2]. Podczas II wojny światowej uczestniczyła w tajnym nauczaniu. W 1945 przyjechała do Łodzi, w której pozostała do śmierci[4]. Tam mieszkała w Domu Literatów[8], jednocześnie działając w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, gdzie prowadziła referat Żywego Słowa i Muzyki oraz Towarzystwie Wiedzy Powszechnej. Z czasem pracowała również jako bibliotekarka w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Łodzi[2].
Publikowała książki dla dzieci i młodzieży, opowiadania i utwory poetyckie[4], a także książki poświęcone swoim wspomnieniom, w tym m.in. wśród artystów w Moskwie[2].
Życie prywatne
Helena Duninówna była córką prawnika Karola Dunina[9] i nauczycielki Eugenii z domu Pytlińskiej[5], a także bratanicą lekarza – Teodora Dunina[10].
Miała jednego brata – Mieczysława Dunina, z którym mieszkała w Domu Literatów w Łodzi. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w grobie swojej matki[5].
Publikacje
- Agencja Antymasońska: biuletyn (Warszawa 1938)[11]
- Aneczka (Moskwa 1918)[12]
- Ania wszystko potrafi! (Warszawa 1936)[13]
- Bajki polskie (Moskwa 1917)[14]
- Boks i Kizia (Moskwa 1918)[15]
- Boże Narodzenie (Warszawa 1927)[16]
- Ci, których znałam (Łódź 1957)[17]
- Dziennik / Maria Baszkircew (Warszawa 1967, współautor Maria Baszkircew)[18]
- Gawędy o dawnej Łodzi (Łódź 1958)[19]
- Historia siedemnastu lalek (Warszawa 1928)[20]
- Historja misia (Moskwa 1918)[21]
- Jadwiga królowa Polski: opowieść. (Warszawa 1933)[22]
- Klasówka (Warszawa 1930)[23]
- Kobieto, puchu marny (Łódź 1965)[24]
- Kocham się, Polsko: chór mieszany (Poznań 1938, współautor: Konrad Rozynek)[25]
- Koleżanki (Warszawa 1929)[26]
- Kwiaty wśród dymów: gawędy o dawnej Łodzi (Łódź 1969, współautor: Wacław Kondek)[27]
- Ludzie i rzeczy (Łódź 1968)[28]
- Lwica (Moskwa 1916)
- Na obczyźnie (Warszawa 1923)[29]
- Na skraju lasu: opowiadanie dla młodzieży (Poznań 1926)[30]
- Na wieczór swego życia przyjdź z własną lampą (Łódź 1971)[31]
- Niespodzianki warszawskie (Warszawa 1956)[32]
- O czym mówiły jaskółki (Warszawa 1927)[33]
- Odeszło – żyje (Łódź 1961)[34]
- Opowieści lasu (Moskwa 1918)[35]
- Pierwszy bój: opowiadanie z czasów strajku szkolnego (Warszawa 1931)[36]
- Piosenki dla dzieci. Z towarzyszeniem fortepianu. (Warszawa 1933)[37]
- Pod srebrną falą (Poznań 1923)[38]
- Prawda czy bajka (Warszawa 1930)[39]
- Przyjaciele Jerzyka (Warszawa 1919)[40]
- Przyjaciółki (Warszawa 1932)[41]
- Styczniowy wieczór (Warszawa 1929)[42]
- Szkolne zwycięstwo Janki (Warszawa 1932)[43]
- Ulisia w Jaworzu (Warszawa 1930)[44]
- Warszawskie nowinki: 1815-1900 (Warszawa 1970)[45]
- Zima (Moskwa 1918)[46]
- Zwierzyniec Antosia i Madzi (Warszawa 1933)[47]
- Żywe portrety (Warszawa 1929)[42]
- Diabelski most
- Dziwna historia
- Dzwony Rzymu
- Jaś i Janek
- Kopciuszek
- Małe i duże zmartwienia
- O Jurasiu i wiedźmie
- Przygoda Bobusia
- Sześć bajeczek
- Tomcio Paluszek
- Zajęcza dola[48]
Przypisy
- ↑ Lesław M. Bartelski , Polscy pisarze współcześni: informator 1944-1970, Agencja Autorska, 1972 [dostęp 2022-09-23] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Na wieczór swego życia przyjdź z własną lampą. Wspomnienie o Helenie Duninównie (1888-1971), [w:] Anna Sztaudynger-Kaliszewicz, Regionalia Ziemi Łódzkiej, „Kronika Miasta Łodzi” (1/2), bc.wbp.lodz.pl, 1997 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Krystyna Jabłońska , Miałem kiedyś przyjacioł: Wspomnienia o Kazimierzu Tetmajerze, Wyd. Literackie, 1972 [dostęp 2022-09-23] (pol.).
- ↑ a b c d Poradnik Bibliotekarza, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1991 [dostęp 2022-09-23] (pol.).
- ↑ a b c d e f Maria Wolińska , Nie przywiązuję znaczenia do pochodzenia, ale przyjemnie jest wiedzieć, gdzie dziadowie zamieszkiwali, issuu.com, Warszawa 2018 [dostęp 2022-09-23] (ang.).
- ↑ Lesław M. Bartelski , Polscy pisarze współcześni: informator 1944-1970, Agencja Autorska, 1972 [dostęp 2022-09-23] (pol.).
- ↑ Helena Duninówna , Ci, których znałam, Czytelnik, 1957, OCLC 961911599 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Mr SCOTT , Wycieczka nr 146 „Sanie, Aleksandrów Łódzki i Bełdów”, Mr SCOTT jedzie do... [dostęp 2021-04-06] .
- ↑ Anna Kossowska , Zaginiony uśmiech Mickiewicza – próba archeologii kreatywnej, „Kwartalnik Opolski”, 4, 2011 .
- ↑ [3] Willa „Schodnica”, os. Ubocz 1 (1894-1897, proj. Tadeusz Stryjeński), Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Jerzy Braun i inni red., Agencja Antymasońska: biuletyn, Warszawa: AntyM, 1938 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Aneczka, Moskwa: J. Knebel, 1918 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ NUKAT | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych, katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2022-09-23] (ang.).
- ↑ Helena Duninówna i inni, Bajki polskie. 3, Moskwa: I. Knebel, 1917 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Boks i Kizia, Moskwa: J. Knebel, 1918 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ NUKAT | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych, katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2022-09-23] (ang.).
- ↑ Helena Duninówna , Ci, których znałam, Warszawa: Czytelnik, 1957 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Mariâ Konstantinovna Baškirceva , Helena Duninówna , Anna Kowalska , Dziennik, Warszawa: Czytelnik, 1967 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Gawędy o dawnej Łodzi, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1958 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Helena Duninówna , Jadwiga Przeradzka-Jędrzejewska , Historja siedemnastu lalek, Bibljoteka Książek Różowych, Warszawa: s.n, 1928 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Historja misia, Moskwa: Knebel, 1918 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Jadwiga królowa Polski: opowieść. T. 1, Książki Różowe i Błękitne. Bibljoteka Książek Błękitnych, Warszawa: Skład Główny w Księgarni Nowości, 1933 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Klasówka, Książki Różowe i Błękitne. Bibljoteka Książek Błękitnych, Warszawa: skł. gł. „Dom Książki Polskiej”, 1930 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Kobieto, puchu marny, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1965 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Konrad Rozynek , Helena Duninówna , Kocham cię, Polsko: chór mieszany, Poznań: K. Rozynek, 1938 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Franciszka Weinles Themerson , Koleżanki, Książki Różowe i Błękitne. Bibljoteka Książek Różowych, Warszawa: skł. gł. „Dom Książki Polskiej”, 1929 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Wacław Kondek , Kwiaty wśród dymów: gawędy o dawnej Łodzi, wyd. Wyd. 2, Łodź: Wydawnictwo Łódzkie, 1969 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Ludzie i rzeczy, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1968 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Mikołaj Wisznicki , Na obczyźnie, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, 1923 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Maria Jaroszyńska , Na skraju lasu: opowiadanie dla młodzieży, Poznań ; Warszawa ; Wilno ; Lublin: nakład Księgarni Św. Wojciecha, 1926 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Na wieczór swego życia przyjdź z własną lampą, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1971 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Bożena Truchanowska , Niespodzianki warszawskie, Warszawa: S. W. Czytelnik, 1956 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , O czem mówiły jaskółki, Bibljoteka Książek Różowych, Warszawa: E Wende i S-ka, 1927 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Odeszło – żyje, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1961 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Opowieści lasu, Moskwa: J. Knebel, 1918 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Wanda Wóycicka , Pierwszy bój: opowiadanie z czasów strajku szkolnego, Bibljoteka Książek Błękitnych, Warszawa: Dom Książki Polskiej, 1931 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Ryta Gnus i inni, Piosenki dla dzieci: z towarzyszeniem fortepianu. Z. 2, Warszawa: Skład Główny L. Idzikowski, 1933 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Maria Jaroszyńska , Pod srebrną falą: opowiadanie dla młodzieży, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1923 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Prawda czy bajka, Bibljoteka Książek Różowych, Warszawa: Dom Książki Polskiej, 1930 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , O. Mierczyńska , Przyjaciele Jerzyka, Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta, 1919 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Przyjaciółki, Zajmujące Czytanki. Serja 3, W Warszawie: Wydawnictwo M. Arcta, 1932 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ a b Helena Duninówna , Nina Karmazyńska , Styczniowy wieczór i Żywe portrety: obrazki dramatyczne, Bibljoteka Książek Błękitnych, Warszawa: Dom Książki Polskiej, 1929 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Szkolne zwycięstwo Janki, Bibljoteka Książek Błękitnych, Warszawa: nakł. Księgarni Wydawniczej „Polska Zjednoczona”, 1932 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Zofia Szyszko-Bohuszówna , Ulisia w Jaworzu, Warszawa: Skł. gł. w Księgarni T. Ulasińskiego, 1930 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Warszawskie nowinki: 1815-1900, Warszawa: Czytelnik, 1970 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Zima, Moskwa: J. Knebel, 1918 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ Helena Duninówna , Irena Szubert-Prądzyńska , Zwierzyniec Antosia i Madzi, Bibljoteka Książek Różowych, S.l: s.n, 1933 [dostęp 2022-09-23] .
- ↑ 94792321, viaf.org [dostęp 2022-09-23] .