Helena Michnik

Helena Michnik
Data i miejsce urodzenia

19 lipca 1903
Kraków

Data śmierci

4 grudnia 1969

Zawód, zajęcie

historyk

Grób Heleny Michnik na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Helena Michnik, właściwie Hinde Michnik, później Hinda Michnik-Rosenbusch (ur. 19 lipca 1903 w Krakowie, zm. 4 grudnia 1969[1]) – polska historyk narodowości żydowskiej, nauczycielka i działaczka ruchu komunistycznego, członek PZPR.

Życiorys

Urodziła się i wychowała w rodzinie polskich Żydów w Krakowie – była córką Hirscha Michnika i Pesel Dobrejs Dobrys z domu Grünwald[2]. Na Uniwersytecie Jagiellońskim ukończyła historię i filologię klasyczną; doktorat z historii uzyskała w 1926[3]. Po studiach pracowała jako nauczycielka w Państwowym Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu (od 1928 jako kandydatka stanu nauczycielskiego na stanowisku praktykantki)[4][5].

Działała w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie”, Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy i Komunistycznej Partii Polski[3]. Była współorganizatorką komunistycznej Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej imienia W.I. Lenina w Polsce.

Od około 1936 żyła w związku z poznanym we Lwowie Ozjaszem Szechterem. Wspólnie wychowywali jego syna z wcześniejszego małżeństwa z Sabiną Chatz – Jerzego oraz syna Hinde Michnik z wcześniejszego związku z Samuelem Rosenbuschem – Stefana. Matka Adama Michnika (ur. 1946), któremu nadano jej nazwisko ze względu na nieślubny związek z Ozjaszem Szechterem[6].

W 1939 znalazła się na terenie wcielonym po napaści do ZSRR. Po ataku Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941, wraz z O. Szechterem i dziećmi, uciekła w głąb ZSRR i zamieszkała w Kotlinie Fergańskiej. W Namanganie została nauczycielką w szkole dla uchodźców polskich. Po rozpoczętej pod koniec 1942 wędrówce z Armią Andersa przez Azję Środkową, Irak, Iran i Palestynę razem z synami dotarła do Europy Zachodniej, skąd wróciła do Polski pod koniec 1945[7]. Wykładała w szkole Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego podległego Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego[8][9]. Później była nauczycielką historii i autorką podręczników szkolnych (Historia Polski do roku 1795 napisana z Ludwiką Mosler; 11 wydań na przełomie lat 50. i 60. XX w.).

Na przełomie lat 50. i 60. XX w. pełniła funkcję dyrektora sieci Klubów Międzynarodowej Prasy i Książki[10].

Zmarła w 1969 na atak serca; została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 249, rząd 5, grób 8)[11].

Wybrane publikacje

  • Historia: komentarz metodyczny dla kl. 9 korespondencyjnego liceum ogólnokształcącego do podręcznika E. Kosminski „Historia wieków średnich” i A. W. Jefimow „Historia nowożytna”, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1955.
  • Marks i Engels o Polsce: zbiór materiałów w dwóch tomach, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1960.
  • Fryderyk Engels, Teoria przemocy: rola przemocy i ekonomiki przy tworzeniu nowej Rzeszy Niemieckiej, tł. Kazimierz Piesowicz, red. i do dr. przygotowali Jerzy Rudzki i Helena Michnik, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1961.
  • (współautor: Ludwika Mosler), Historia Polski do roku 1795, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1956 (wiele wydań).
  • (oprac. wraz ze Stefanem Bergmanem), Karol Marks, Przyczynki do historii kwestii polskiej. Rękopisy z lat 1863–1864, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1971.

Przypisy

  1. ↑ www.nekrologi-baza.pl
  2. ↑ Marek Jerzy Minakowski (2013) „Cud Purimowy! Mamy genealogię Michników!”.
  3. ↑ a b Alicja Pacholczykowa: Szechter Ozjasz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XLVII. Warszawa–Kraków: 2011, s. 585. ISBN 978-83-88909-93-1.
  4. ↑ Wskazana jako Hinda Michnik-Rosenbuschowa. Por. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1928/29 z uwzględnieniem dziesięciolecia 1918-1928. Drohobycz: 1929, s. 80.
  5. ↑ Cyril Bouyeure, Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to co polityczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2009, s. 43–44.
  6. ↑ Cyril Bouyeure, Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to co polityczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2009, s. 42–43.
  7. ↑ Cyril Bouyeure, Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to co polityczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2009, s. 44–45.
  8. ↑ Czułem zadowolenie, wydając wyroki na wrogów... (Stefan Michnik, 1999). naszdziennik.pl, 6 marca 2010.
  9. ↑ Agent Michnik. wprost.pl, 30/2007.
  10. ↑ Yale Richmond, Talk at the Panel Debate at the conference „Fifty Years of the Fulbright Program in the Context of Polish-U.S. Diplomatic Relations” held at Warsaw’s Royal Castle, January 23, 2009.
  11. ↑ Cmentarz Stare Powązki: HELENA MICHNIK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-19].

Media użyte na tej stronie

Michnik Szechter grave.jpg
Autor: Cezary Piwowarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Heleny Michnik i Ozjasza Szechtera na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim