Helena Pilejczyk

Helena Pilejczyk

Helena Pilejczyk, 2009
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1931 Zieluń
Klub	Stal Elbląg (1950–55) Turbina Elbląg (1956–58) Olimpia Elbląg (1959–72)
Wzrost	159 cm
Reprezentacja	Polska
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska Igrzyska olimpijskie brąz Squaw Valley 1960 1500 m
Odznaczenia

Helena Pilejczyk, z domu Majcher (ur. 1 kwietnia 1931 w Zieluniu) – polska łyżwiarka szybka, olimpijka, wielokrotna mistrzyni Polski, zdobywczyni brązowego medalu na igrzyskach w Squaw Valley 1960 i zdobywczyni tzw. małego wicemistrzostwa świata z Östersund 1960. Zawodniczka klubów elbląskich: Stali, Turbiny i Olimpii, później nauczycielka i trenerka.

Jej rekordy życiowe to 48,20 s na 500 metrów, 1:35,80 na 1000 m, 2:37,10 na 1500 m, 5:15,20 na 3000 m, 10:06,20 na 5000 m, 199,766 w wieloboju małym^[1]. Zasłużona Mistrzyni Sportu, odznaczona m.in. Srebrnym i Brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyżem Kawalerskim^[1] i w 2008 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (M.P. z 2009 nr 24, poz. 311). Honorowa Obywatelka Elbląga^[2].

Przebieg kariery

Helena Majcher wychowywała się w Zieluniu, potem mieszkała kolejno w Pułtusku, Radzyminie, Warszawie (podczas powstania), Pruszkowie, Kwidzynie i w Elblągu. Dostała tam pracę nauczycielki w szkole podstawowej^[1]. Początkowo uprawiała grę w siatkówkę i lekkoatletykę, wkrótce jednak zmieniła dyscyplinę na łyżwiarstwo szybkie. Opiekował się nią trener Stali Elbląg Kazimierz Kalbarczyk. W lutym 1952 dostała telegram z Zakopanego, z prośbą o przyjazd i zastąpienie chorej zawodniczki Stali-Olimpii w sztafecie 4x1000 m^[3]. Zdobyła wtedy swój pierwszy tytuł mistrzyni Polski. Indywidualnie była szósta i tym samym awansowała do kadry narodowej^[4]. Rok później ustanowiła swój pierwszy rekord kraju na dystansie 500 m. W 1955 była już rekordzistką na wszystkich dystansach^[3].

Mistrzostwa świata w 1957 w fińskiej Imatrze były dla Pilejczykowej debiutanckimi; zajęła w nich dziewiątą pozycją w wieloboju. Rok później w szwedzkim Kristinehamn była już piąta, a w 1960 na światowym czempionacie w Östersund zajęła drugie miejsce na 1000 m i zdobyła srebrny medal^[3] (w łącznej klasyfikacji ponownie była piąta).

Igrzyska olimpijskie w Squaw Valley

W lutym tego samego roku Pilejczyk pojechała na zimowe igrzyska do USA (była to pierwsza olimpiada, w której programie znalazło się łyżwiarstwo szybkie kobiet^[5]). Początkowo krajowi działacze nie chcieli dopuścić do wyjazdu reprezentantek Polski, uważając to za stratę pieniędzy przy jednoczesnej niemożności nawiązania walki z czołówką światową^[6]. Przekonało ich dopiero drugie miejsce Pilejczykowej na MŚ. Polka odczuwała przed swym pierwszym olimpijskim startem dużą presję kibiców, którzy po zdobyciu przez zawodniczkę medalu MŚ liczyli na jej kolejny sukces^[4]. W pierwszym konkursie (na dystansie 500 m) Pilejczyk była dwunasta, w kolejnym (na 1000 m) piąta, a 21 lutego zdobyła brązowy medal na 1500 m. W zawodach długo prowadziła jej rodaczka Elwira Seroczyńska. W ostatniej parze rywalizowały ze sobą Pilejczyk i będąca w znakomitej formie radziecka panczenistka Lidija Skoblikowa^[1].

Podczas dekoracji grupa miejscowej Polonii urządziła swym rodaczkom owację, a następnie przedarła się przez kordon ochroniarzy i podrzucała je do góry^[7]. Po zawodach pojawiły się opinie, że na początku wyścigu Pilejczyk pojechała za szybko i podciągnęła Skoblikową, a gdyby tego nie zrobiła, Seroczyńska mogłaby mieć złoto^[4]. W ostatniej części olimpijskiej rywalizacji (na 3000 m) Pilejczyk była szósta.

Późniejsze sezony

Helena Pilejczyk w 2012

Na mistrzostwach globu jeszcze tylko w 1961 wywalczyła miejsce w czołowej dziesiątce – w norweskim Tønsbergu^[3] była siódma. W następnej edycji uplasowała się na czternastym miejscu; w kolejnych klasyfikowano ją w połowie trzeciej dziesiątki. Na igrzyskach w Innsbrucku najlepszym wynikiem Pilejczykowej była piętnasta pozycja w wyścigu na 1000 m. W pozostałych startach plasowała się w trzeciej dziesiątce. W 1971 wystartowała w swoich jedynych mistrzostwach Europy; w Leningradzie uplasowała się na dwudziestej trzeciej lokacie w wieloboju^[3].

Po zakończeniu kariery

W 1972 wycofała się z czynnego życia sportowego. Wróciła do pracy pedagogicznej i trenerskiej w Olimpii, a później CWEKS Orzeł. Jej wychowankami byli m.in.: Mariusz Maślanka, Małgorzata Tomporowska, Celina Tłustochowicz i olimpijka Ewa Borkowska-Wasilewska. W 1997 Pilejczyk zdobyła na torze w Berlinie złoty medal w wieloboju, w kategorii powyżej 65 lat^[1]. Uprawiała łyżwiarstwo szybkie do 75. roku życia, zdobywając wielokrotnie tytuły mistrzyni świata weteranów^[4]. Piastuje funkcję wiceprezesa Elbląskiego Sportowego Klubu Nestora^[2]. W 2008 odsłoniła swoją gwiazdę w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie, a w 2013 replikę swego olimpijskiego medalu w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie^[2]. Mieszka w Elblągu, w 2002 otrzymała honorowe obywatelstwo tego miasta^[8].

Życie prywatne

Córka Stanisława i Heleny, absolwentka Liceum Pedagogicznego w Kwidzynie (1950). W 1955 wyszła za mąż za Lucjana Pilejczyka, działacza i sędziego łyżwiarskiego, miała z nim syna Jarosława (1958–1999)^[1][9].

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Dyscyplina/konkurencja	Czas	Czas zwyciężczyni	Strata	Zwyciężczyni
12.	20 lutego	1960	Squaw Valley	łyżwiarstwo szybkie 500 m	48,2	45,9	2,3	Helga Haase
3.	21 lutego	1960	Squaw Valley	łyżwiarstwo szybkie 1500 m	2:27,1	2:25,2	1,9	Lidija Skoblikowa
5.	22 lutego	1960	Squaw Valley	łyżwiarstwo szybkie 1000 m	1:35,8	1:34,1	1,7	Kłara Gusiewa
6.	23 lutego	1960	Squaw Valley	łyżwiarstwo szybkie 3000 m	5:26,2	5:14,3	11,9	Lidija Skoblikowa
23.	30 stycznia	1964	Innsbruck	łyżwiarstwo szybkie 500 m	50,1	45,0	5,1	Lidija Skoblikowa
25.	31 stycznia	1964	Innsbruck	łyżwiarstwo szybkie 1500 m	2:38,3	2:22,6	15,7	Lidija Skoblikowa
15.	1 lutego	1964	Innsbruck	łyżwiarstwo szybkie 1000 m	1:39,8	1:33,2	6,2	Lidija Skoblikowa
26.	2 lutego	1964	Innsbruck	łyżwiarstwo szybkie 1000 m	5:47,3	5:14,9	32,4	Lidija Skoblikowa

Mistrzostwa świata w łyżwiarstwie szybkim w wieloboju

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas/punkty	Czas/punkty zwyciężczyni	Strata	Zwyciężczyni
12.	9–10 lutego	1957	Imatra	1500 m	2:46,2	2:37,0	9,2	Inga Artamonowa
7.	9–10 lutego	1957	Imatra	3000 m	5:45,0	5:33,8	11,2	Eevi Huttunen
10.	9–10 lutego	1957	Imatra	500 m	51,2	48,8	3,2	Sofja Kondakowa
10.	9–10 lutego	1957	Imatra	1000 m	1:45,9	1:39,9	6,0	Inga Artamonowa
9.	9–10 lutego	1957	Imatra	wielobój	217.050	207.500	9.550	Inga Artamonowa
7.	8–9 lutego	1958	Kristinehamn	1500 m	2:43,7	2:34,3	9,4	Inga Artamonowa
6.	8–9 lutego	1958	Kristinehamn	500 m	50,3	47,6	2,7	Tamara Ryłowa
6.	8–9 lutego	1958	Kristinehamn	1000 m	1:46,3	1:43,3	3,0	Sofja Kondakowa
8.	8–9 lutego	1958	Kristinehamn	3000 m	5:54,3	5:33,0	11,3	Inga Artamonowa
5.	8–9 lutego	1958	Kristinehamn	wielobój	217.067	208.483	8.584	Inga Artamonowa
5.	30–31 stycznia	1960	Östersund	1500 m	2:41,6	2:37,6	4,0	Walentina Stienina
2.	30–31 stycznia	1960	Östersund	1000 m	1:40,7	1:40,2	0,5	Kłara Gusiewa
11.	30–31 stycznia	1960	Östersund	500 m	52,3	49,5	2,8	Lidija Skoblikowa
5.	30–31 stycznia	1960	Östersund	3000 m	5:37,6	5:23,9	13,7	Lidija Skoblikowa
5.	30–31 stycznia	1960	Östersund	wielobój	212.784	208.833	3.951	Walentina Stienina
12.	11–12 lutego	1961	Tønsberg	500 m	49,7	48,1	1,6	Walentina Stienina
11.	11–12 lutego	1961	Tønsberg	1000 m	1:43,3	1:37,8	5,5	Walentina Stienina
5.	11–12 lutego	1961	Tønsberg	1500 m	2:38,9	2:33,3	5,6	Walentina Stienina
5.	11–12 lutego	1961	Tønsberg	3000 m	5:35,6	5:23,4	12,2	Inga Woronina
7.	11–12 lutego	1961	Tønsberg	wielobój	210.250	202.533	7.717	Walentina Stienina
11.	17–18 lutego	1962	Imatra	500 m	49,4	47,6	1,8	Elwira Seroczyńska
14.	17–18 lutego	1962	Imatra	1000 m	1:45,8	1:41,6	3,2	Inga Woronina
19.	17–18 lutego	1962	Imatra	1500 m	2:43,5	2:32,2	11,3	Inga Woronina
17.	17–18 lutego	1962	Imatra	wielobój	156.800	204.683	47.883	Inga Woronina
11.	21–22 lutego	1963	Karuizawa	500 m	47,8	45,4	2,4	Lidija Skoblikowa
27.	21–22 lutego	1963	Karuizawa	1000 m	1:39,7	1:31,8	7,9	Lidija Skoblikowa
27.	21–22 lutego	1963	Karuizawa	1500 m	2:34,7	2:23,3	11,4	Lidija Skoblikowa
25.	21–22 lutego	1963	Karuizawa	wielobój	149.550	190.817	41.267	Lidija Skoblikowa
20.	27–28 stycznia	1968	Helsinki	1000 m	1:40,3	1:34,5	5,8	Ludmiła Titowa
21.	27–28 stycznia	1968	Helsinki	1500 m	2:37,7	2:26,4	11,3	Stien Baas-Kaiser
DNS	27–28 stycznia	1968	Helsinki	wielobój	102.717	195.050	92.333	Stien Baas-Kaiser
22.	1–2 lutego	1969	Grenoble	500 m	49,4	45,1	4,3	Kirsti Biermann
23.	1–2 lutego	1969	Grenoble	1000 m	1:38,3	1:31,2	7,1	Lāsma Kauniste
24.	1–2 lutego	1969	Grenoble	1500 m	2:33,5	2:21,5	12,0	Stien Baas-Kaiser
24.	1–2 lutego	1969	Grenoble	wielobój	149.717	189.567	39.85	Lāsma Kauniste
27.	6–7 lutego	1971	Helsinki	500 m	50,4	44,6	5,8	Anne Henning
25.	6–7 lutego	1971	Helsinki	1000 m	1:40,2	1:33,0	7,2	Dianne Holum
24.	6–7 lutego	1971	Helsinki	1500 m	2:38,0	2:23,2	14,8	Nina Statkiewicz
26.	6–7 lutego	1971	Helsinki	wielobój	153.167	191.400	38.233	Nina Statkiewicz

Mistrzostwa Europy w łyżwiarstwie szybkim w wieloboju

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas/punkty	Czas/punkty zwyciężczyni	Strata	Zwyciężczyni
23.	31 stycznia–1 lutego	1971	Leningrad	500 m	50,41	45,54	4,87	Ludmiła Titowa
19.	31 stycznia–1 lutego	1971	Leningrad	1000 m	1:44,5	1:36,1	8,4	Ludmiła Titowa
23.	31 stycznia–1 lutego	1971	Leningrad	1500 m	2:40,0	2:25,5	14,5	Nina Statkiewicz
23.	31 stycznia–1 lutego	1971	Leningrad	wielobój	155.993	197.097	41.104	Nina Statkiewicz

Sukcesy krajowe

• trzydzieści siedem tytułów seniorskiej mistrzyni Polski:
  • na 500 m (1954, 1956, 1958, 1962, 1964)
  • na 1000 m (1956, 1957, 1958, 1962, 1971)
  • na 1500 m (1955, 1956, 1957, 1958, 1962, 1963, 1964, 1968, 1969, 1971)
  • na 3000 m (1956, 1957, 1958, 1962, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972)
  • w wieloboju (1956, 1957, 1958, 1962, 1969, 1971)
  • w sztafecie 4x1000 m (1952, 1953)
• pięć tytułów seniorskiej wicemistrzyni Polski:
  • w wieloboju (1954, 1961, 1963, 1965, 1970)
• czterdzieści ustanowionych rekordów Polski

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Helena Pilejczyk Bio, Stats, and Results, Sports-Reference.com [dostęp 2014-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-21]  (ang.).
• Profil na stronie Schaats Statistieken.nl. www.Statistieken.nl. [dostęp 2014-06-23]. (niderl.).