Helene Gotthold

Helene Gotthold
Data i miejsce urodzenia

31 grudnia 1896
Dortmund

Data i miejsce śmierci

8 grudnia 1944
Więzienie Berlin–Plötzensee

Przyczyna śmierci

zgilotynowanie

Zawód, zajęcie

pielęgniarka

Znak fioletowego trójkąta, jaki nosili Świadkowie Jehowy w obozach koncentracyjnych od 1935 roku.
Znak ten stał się symbolem upamiętniania Świadków Jehowy jako ofiar holocaustu[1].

Helene Gotthold, z domu Nieswand (ur. 31 grudnia 1896 w Dortmundzie, zm. 8 grudnia 1944 w Berlinie-Plötzensee) – niemiecka członkini wyznania Świadków Jehowy, w czasie II wojny światowej stracona przez nazistów za przynależność i prowadzenie działalności ewangelizacyjnej jako członek tego wyznania[2].

Życiorys

Pielęgniarka[3] Helene Gotthold początkowo mieszkała w Herne, a potem w Bochum w zachodnich Niemczech. Była żoną górnika Friedricha Gottholda, mieli dwoje dzieci[4] – córkę Gisele i syna Gerda[5].

Gottholdowie początkowo należeli do Kościoła luterańskiego, ale rozczarowani postawą tego kościoła w czasie I wojny światowej, akceptującą działania wojenne, wystąpili z niego i w roku 1926 przyjęli wierzenia Badaczy Pisma Świętego. Konsekwentnie odrzucali każdą formę działalności związanej z wojskiem. W owym czasie brali udział w działalności kaznodziejskiej swojego wyznania. Po przejęciu władzy w Niemczech przez nazistów Świadkowie Jehowy spotkali się z ich strony z brutalnymi prześladowaniami. Mimo to nadal spotykali się w grupach na swoich zebraniach religijnych. Nie pozdrawiali Hitlera („Heil Hitler”), gdyż ich zdaniem tylko Bóg Jehowa jest godny czci i tylko jego uznawali za najwyższy autorytet. Mimo zakazu wydanego przez nazistów, nadal prowadzili działalność kaznodziejską. Helene Gotthold nie zrezygnowała też z udziału w chrześcijańskich zebraniach, gdy władze niemieckie wydały zakaz gromadzenia się Świadków Jehowy[4][6].

W związku z tym od 1936 roku Gottholdowie byli kilkakrotnie aresztowani – najpierw mąż w 1936 roku, a później w 1937 roku będąca w ciąży Helene. Podczas przesłuchań ciężko pobita, straciła dziecko[4][7]. Następnie została skazana na 18 miesięcy więzienia[3][4]. Po wypuszczeniu na początku 1940 Helene Gotthold ponownie podjęła zabronioną działalność ewangelizacyjną Świadków Jehowy[8].

W lutym 1944 roku została ponownie osadzona w więzieniu w Essen, a po jego zniszczeniu wskutek alianckich bombardowań została przeniesiona do więzienia w Poczdamie. 4 sierpnia 1944 w Berlinie Helene Gotthold, wraz z pięcioma innymi Świadkami Jehowy, którzy odmówili wyrzeczenia się swojej wiary, została skazana na karę śmierci. Sąd skazał ich za nielegalne uczestniczenie w spotkaniach biblijnych i osłabianie morale narodu[3][4][8][9][a]. Egzekucja przez zgilotynowanie odbyła się 8 grudnia 1944 roku w więzieniu Berlin-Plötzensee[4][9][1][10][11]. Rodzina Helene Gotthold przeżyła II wojnę światową i powróciła do działalności kaznodziejskiej na terenie Niemiec[4].

Upamiętnianie

Zdjęcie Helene Gotthold z dziećmi wykonane w 1936 roku oraz jej życiorys są prezentowane w zasobach United States Holocaust Memorial Museum w ramach Encyklopedii Holokaustu[12][13][14][b].

Przykład jej osoby jako jednej z kobiet z wyznania Świadków Jehowy, która miała odwagę przeciwstawić się totalitarnej władzy hitlerowskiej, jest wykorzystywany w programach edukacyjnych, dotyczących upamiętniania ofiar Holocaustu[3][5][8][15][16][17].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Niektóre źródła podają, że należała do osób straconych za pomoc młodym mężczyznom, którzy nie chcieli walczyć i zabijać dla Hitlera:
    Deborah Simonton, The Routledge History Women in Europe since 1700, London and New York: Routledge, 2006, s. 282, ISBN 9-78-0-415-30103-9 (ang.).
    Joni Lovenduski, Women and European Politics: Contemporary Feminism and Public Policy, University of Massachusetts Press, 1987, s. 97, ISBN 0-87023-553-2 (ang.).
  2. ↑ W sumie w marcu 2014 roku zaprezentowano tam około 20 życiorysów świadków Jehowy (zob. Jehovah's Witnesses: ID Cards, United States Holocaust Memorial Museum, Holocaust Encyclopedia (ang.)).

Przypisy

  1. ↑ a b Wachturm Bibel- und Trackt Gesellschaft der Zeugen Jehovas, Purple triangles. "Frogotten Victims" of the Nazi Regime. A Remarkabky Story of Resistance. Guide to the History Exhibition, s. 24 (ang.).
  2. ↑ Doris L. Bergen, War & Genocide: A Concise History of the Holocaust, Oxford (UK), Lanham (US): Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2003, s. 93, ISBN 0-8476-9630-8 (ang.).
  3. ↑ a b c d Institute of Education, University of London: Centre for Holocaust Education, 2. Personal stories – teachers’ notes, Holocaust Education Development Programme (www.hedp.org.uk) [dostęp 2014-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-30] (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g Jehovah's Witnesses: ID Cards, United States Holocaust Memorial Museum, Holocaust Encyclopedia [dostęp 2014-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-02] (ang.).
  5. ↑ a b Holocaust Education Foundation, Helene Gotthold, Holocaust Teacher Resource Center (www.holocaust-trc.org) (ang.).
  6. ↑ © London Jewish Cultural Centre, Nazi treatment of Jehovah's Witnesses, The Holocaust Explained (www.theholocaustexplained.org) (ang.).
  7. ↑ Watchtower, Co spotkało Świadków Jehowy podczas holocaustu? Niektóre ofiary, jw.org [dostęp 2021-04-15].
  8. ↑ a b c © London Jewish Cultural Centre, Why did the Nazis persecute Jehovah’s Witnesses, The Holocaust Explained (www.theholocaustexplained.org) (ang.).
  9. ↑ a b Bernard A. Cook, Women and War: A Historical Encyclopedia from Antiquity to the Present, Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, Inc., 2006, s. 329, ISBN 1-85109-770-8 (ang.).
  10. ↑ Dlaczego warto zwiedzać muzea?, „Przebudźcie się!”, 8 marca 2005, s. 17, ISSN 1234-1169.
  11. ↑ Das Frauengefängnis in der Barnimstrasse, FHXB Friedrichshain-Kreuzberg Museum (www.fhxb-museum.de) [dostęp 2014-04-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-19] (niem.).
  12. ↑ Amanda Thompson: Holocaust museum remembers victims, The Daily Collegian Mobile, 26 kwietnia 1993 (ang.)
  13. ↑ Photograph (Helen Gotthold)], United States Holocaust Memorial Museum, Holocaust Encyclopedia [dostęp 2014-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-20] (ang.).
  14. ↑ Helen Gotthold, United States Holocaust Memorial Museum, Holocaust Encyclopedia [dostęp 2011-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-02] (ang.).
  15. ↑ Jehovah’s Witnesses – Victims of the Nazi Era, United States Holocaust Memorial Museum, Holocaust Encyclopedia (ang.)
  16. ↑ new Guidelines Presentation pdf, Freeman Public Schools, s. 10 [dostęp 2014-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
  17. ↑ Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus: Purple Triangles “Forgotten Victims“ of the Nazi Regime A Remarkable Story of Resistance Guide to the History Exhibition. 1999, 2003, s. 24. (ang.).

Bibliografia

  • Monika Minninger: Eine bekennende Kirche. Zur Verfolgung von Zeugen Jehovas in Ostwestfalen und Lippe 1933–1945, Stadtarchiv und Landesgeschichtliche Bibliothek Bielefeld, Bielefeld, 2001 (niem.)
  • Kirsten John-Stucke; Michael Krenzer; Johannes Wrobel: 12 Jahre – 12 Schicksale. Fallbeispiele zur NS-Opfergruppe Jehovas Zeugen in Nordrhein-Westfalen. Hg. Arbeitskreis der NS-Gedenkstätten in NRW e.V., Münster 2006, s. 29, bez ISBN. (niem.)
  • List otwarty Urzędu Dzielnicy Berlin-Charlottenburg do zborów Świadków Jehowy w dzielnicy Berlin-Charlottenburg, 9.07.1992 r. (niem.)
  • Horst Schmidt: Der Tod kam immer montags. Verfolgt als Kriegsdienstverweigerer im Nationalsozialismus. Eine Autobiografie., Klartext-Verlagsgesellschaft 2003, ISBN 3-89861-201-5, Hauptstaatsarchiv Düsseldorf, RW 58-66320, Bl. 82 f. (niem.)
  • Larry Blades: Studying the Holocaust: Resistance, Rescue and Survival, The Seattle Times Newspapers in Education, Washington State Holocaust Education Resource Center, 3. Mai 2005, Kapitel 5, s. 9 (ang.)
  • Johannes Wrobel:"Auf Wiedersehen!" Abschiedsbriefe von zum Tode verurteilten Zeugen Jehovas im NS-Regime. In Marcus Herrberger: Denn es steht geschrieben: "Du sollst nicht töten!" Die Verfolgung religiöser Kriegsdienstverweigerer unter dem NS-Regime mit besonderer Berücksichtigung der Zeugen Jehovas (1939–1945), Verlag Österreich, Wien 2005, Schriftenreihe Colloquium, Vol. 12, s. 237–326. ISBN 3-7046-4671-7
  • Ralf Piorr: Ein Zurück gibt es nicht mehr Die Hernerin Gisela Tillmanns über ihre Mutter Helene Gotthold, die 1944 Opfer des Nationalsozialismus wurde.: in Herne. Das Stadtmagazin. Nr. 4, 2006, s. 29 (niem.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Purple triangle.svg
Fioletowy trójkąt używany przez nazistów do oznaczania Badaczy Pisma Świętego (Świadków Jehowy) więźniów obozów koncentracyjnych. Stworzony przez Fibonacci.