Helminthomorpha

Helminthomorpha
Pocock, 1887
Okres istnienia: sylur–dziś
Ilustracja
Tachypodoiulus niger
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstawonogi
Podtypwije
Gromadadwuparce
PodgromadaChilognatha
InfragromadaHelminthomorpha
Synonimy

Proterandria

Helminthomorpha – infragromada[1][2] lub nadkohorta[3] wijów z gromady dwuparców i podgromady Chilognatha.

Dwuparce te mają wydłużone, walcowate lub prawie walcowate ciało. Ich narządy gębowe charakteryzuje gnatochilarium o niezlanych lamellae linguales. Tułów cechują niepodzielone sternity oraz podzielone na prozonę i metazonę tergity. Układ oddechowy ma nierozgałęzione tchawki, a drugi i trzeci pierścień tułowia pozbawiony jest przetchlinek. Od piątego pierścienia tułowia zaczynają się rzędy bocznych ujść gruczołów obronnych (ozoporów)[4]. U samców przynajmniej niektóre pary odnóży na diplosegmentach VI–VIII przekształcone są w gonopody[3], przy czym gonopody u Colobognatha i Eugnatha przypuszczalnie nie są homologiczne[4].

Krocionogi te rozsiedlone są kosmopolitycznie. Występują na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy. Na północy przekraczają koło podbiegunowe na Islandii, w Norwegii, na Półwyspie Jamalskim i Syberii. Na południe sięgają południowego Chile, południowoafrykańskiej Prowincji Przylądkowej Zachodniej oraz nowozelandzkich wysp Auckland[5].

Takson ten wprowadzony został w 1894 przez Reginalda Innesa Pococka[6]. Należą doń dwie kohorty[3][2][1]:

  • Colobognatha Brandt, 1834
  • Eugnatha Attems, 1898

Ponadto zalicza się tu wymarłą rodzinę Hexecontasomatidae Hannibal, 2000, nieprzyporządkowaną do żadnej z kohort[1][7].

W zapisie kopalnym znane są od syluru[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c P. Sierwald: Helminthomorpha. W: MilliBase [on-line]. 2016. [dostęp 2017-10-14].
  2. ↑ a b William Shear, Class Diplopoda de Blainville in Gervais, 1844, [w:] Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, 2011, s. 159–164 [dostęp 2017-10-11].???
  3. ↑ a b c Jolanta Wytwer: gromada: dwuparce – Diplopoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 29–52.
  4. ↑ a b Descriptions and putative apomorphies of millipede clades. W: Milli-PEET: Millipede Systematics [on-line]. Field Museum of Natural History, 26 września 2006. [dostęp 2017-10-10].
  5. ↑ a b Rowland M. Shelley, Sergei I. Golovatch. Atlas of myriapod biogeography. I. Indigenous ordinal and supra-ordinal distributions in the Diplopoda: Perspectives on taxon origins and ages, and a hypothesis on the origin and early evolution of the class. „Insecta Mundi”. 158, s. 1–134, 2011. 
  6. ↑ R.I. Pocock. On the classification of the Diplopoda. „Annals and Magazine of Natural History ser. 5”. 20, s. 283-295, 1887. 
  7. ↑ J.T. Hannibal. Hexecontasoma, a new helminthomorph millipede (Hexecontasomatidae n. fam.) from the Mazon Creek, Illinois, fauna (Carboniferous, North America). „Fragmenta faunistica, Supplement”. 43, s. 19-35, 2000. 

Media użyte na tej stronie