Helmuth Johannes Ludwig von Moltke

Helmuth Johannes Ludwig von Moltke

Generaloberst
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1848 Gersdorf
Data i miejsce śmierci	18 czerwca 1916 Berlin
Przebieg służby
Lata służby	1868–1916
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Helmuth Johannes Ludwig von Moltke (młodszy) (ur. 25 maja 1848 w Gersdorf, zm. 18 czerwca 1916 w Berlinie) – niemiecki polityk wojskowy, generał pułkownik.

Życiorys

Wstąpił do wojska w 1870, uczestnik wojny francusko-pruskiej. Był bratankiem wybitnego dowódcy Helmutha Moltkego (starszego), co niewątpliwie wpłynęło na przyspieszenie jego kariery wojskowej. W latach 1892–1898 adiutant cesarza Wilhelma II. W latach 1899–1902 był dowódcą 1 Brygady, w 1902 został dowódcą dywizji.

Od 1903 był generałem kwatermistrzem. W 1904 został mianowany Generalnym Kwatermistrzem Wielkiego Sztabu Generalnego. Od 1906 pełnił funkcję Szefa Sztabu Generalnego. Przeprowadził szereg reform w Sztabie Generalnym. W 1912 uznał, że samoloty dają lepsze możliwości obserwacji nieprzyjaciela niż stosowane powszechnie balony obserwacyjne^[1]. Odrzucił teorię Schlieffena, że przyszła wojna będzie wojną błyskawiczną i uważał, że będzie ona wojną narodów, a takie wojny nie kończą się jednym decydującym uderzeniem. Von Moltke podkreślał, iż do przyszłej wojny z Rosją należy dobrze przygotować niemiecką opinię publiczną. 10 lutego 1913, w rozmowie z austriackim szefem sztabu, generałem Conradem von Hötzendorfem, stwierdził, iż „wcześniej czy później wojna w Europie i tak wybuchnie i będzie to starcie między kulturą germańską i słowiańską; toteż obowiązkiem wszystkich państw, które bronią niemieckiej koncepcji kultury, jest przygotować się na taką ewentualność”^[2].

W czasie przygotowania do I wojny światowej jako podstawę operacji przyjął jednak Plan Schlieffena, który zakładał rozgromienie siłami głównymi armii francuskiej i obronę w Prusach Wschodnich, a następnie ofensywę na wschodzie. Wraz z początkiem wojny Moltke został wyznaczony na stanowisko Szefa Polowego Sztabu Generalnego stacjonującego w Koblencji. W czasie rozwinięcia armii niemieckiej w 1914 osłabił prawe skrzydło frontu zachodniego i wzmocnił siły lewego skrzydła oraz wzmocnił siły w Prusach Wschodnich.

Po tym jak 4 sierpnia 1914 Wielka Brytania wypowiedziała Niemcom wojnę, Brytyjczycy zaczęli się przygotowywać do wysłania na kontynent swojego Korpusu Ekspedycyjnego. Niemieccy admirałowie poinformowali wówczas von Moltkego, iż są w stanie zablokować lądowanie brytyjskich wojsk w portach na północnym wybrzeżu Belgii i Francji. Von Moltke jednakże odrzucił sugestię admirałów, by nie dopuścić do przybycia Brytyjczyków na kontynent. Możliwość powstrzymania Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego przed włączeniem się do walk na froncie zachodnim skomentował w następujący sposób: „Jest to zbędne; lepiej nawet będzie, jeśli Armia Zachodnia będzie mogła rozprawić się z Francuzami, Belgami i 160 tysiącami Anglików za jednym zamachem”^[3].

Zdaniem większości historyków Helmuth von Moltke okazał się niezdolny do podjęcia właściwych decyzji w kluczowym momencie inwazji na Francję. W zakłopotanie wprawiły go: obawa przed rosyjskim atakiem na wschodzie i niewykorzystane zwycięstwo żołnierzy niemieckich nad siłami francuskimi w bitwie o Lotaryngię^[4]. Niemieckie błędy w dowodzeniu wojskami podczas I bitwy nad Marną spowodowały, iż oddziały nacierające w kierunku Paryża musiały się cofnąć. Wkrótce obie walczące strony okopały się i walki przyjęły postać wojny pozycyjnej.

14 września 1914 von Moltke utracił stanowisko Szefa Polowego, gdyż cesarz Wilhelm II uznał go za nieudolnego dowódcę i obarczył winą za nadchodzącą klęskę. Od stycznia 1915 był zastępcą Szefa Wielkiego Sztabu Generalnego.

W 1922 jego żona wydała pamiętniki pt. „Wspomnienia, pisma, dokumenty 1877-1915”.

Odznaczenia

• Krzyż Żelazny II klasy (za wojnę francusko-pruską)
• Order Orła Czarnego (1909)
• Pour le Mérite (7 sierpnia 1915)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Sylwetka Helmutha von Moltkego (młodszego)
• Helmuth Johannes Ludwig von Moltke w portalu firstworldwar.com (ang.)
• Helmuth Johannes Ludwig von Moltke, der Jüngere (ang.).