Hemidictyum marginatum

Hemidictyum marginatum
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

paprotkowce

Rodzina

Hemidictyaceae

Rodzaj

Hemidictyum

Gatunek

Hemidictyum marginatum

Nazwa systematyczna
Hemidictyum marginatum (L.) C.Presl
Tent. Pterid.: 111 (1836)[3]

Hemidictyum marginatumgatunek paproci z rzędu paprotkowców (Polypodiales). Reprezentuje monotypowy rodzaj Hemidictyum i taką też rodzinę Hemidictyaceae, przy czym pozycja systematyczna rodzaju jest w różnych systemach zróżnicowana, ze względu na rozmaitość klasyfikacji paprotkowców. Gatunek występuje w amerykańskich tropikach – od Meksyku i Antyli po Boliwię i południową Brazylię[3]. Jest to paproć naziemna[4].

Morfologia

Sporofit
Paproć o liściach pojedynczo pierzastych[4], osiągających duże rozmiary[5], z wyraźnie zgrubiałymi zakończeniami wiązek przewodzących[4]. Odcinki liścia obejmują nasadami oś liścia. Kupki zarodni osłonięte są boczną zawijką[5].

Systematyka

Gatunek należy do monotypowego rodzaju Hemidictyum C.Presl, Tent. Pterid.: 110 (1836). Rodzaj ten, jak wynika z analizm molekularnych jest siostrzanym dla rodziny zanokcicowatych Aspleniaceae (w ujęciu obejmującym rodzaje Asplenium s.l. i Hymenasplenium). Rozdzielenie Hemidictyum i zanokcicowatych datowane jest na późną kredę. W przeszłości pozycja systematyczna Hemidictyum była bardzo problematyczna i gatunek tu należący włączany bywał do rodzajów zanokcica Asplenium, Diplazium i do różnych rodzin[6].

We współczesnym systemie PPG I (2016) takson stanowi rodzinę w rzędzie paprotkowców (Polypodiales). Znajduje się w podrzędzie Aspleniineae H.Schneid. & C.J.Rothf. 2016 odpowiadającym kladowi „eupolypods I” w systemie Smitha i in. (2006)[2]. W systemie Smitha i in. (2006) rodzina nie była ujęta, rodzaj Hemidictyum włączony był do szeroko ujmowanej rodziny rozrzutkowatych Woodsiaceae[7]. W systemach szeroko ujmujących rodzinę zanokcicowatych Aspleniaceae – rodzaj jest włączany do podrodziny Asplenioideae[6].

Pozycja filogenetyczna taksonu w rzędzie paprotkowców[8][9][2]
paprotkowce


Saccolomataceae




Cystodiaceae




Lonchitidaceae



Lindsaeaceae







Pteridaceaeorliczkowate




Dennstaedtiaceae





Cystopteridaceaepaprotnicowate





Rhachidosoraceae




Diplaziopsidaceae




Desmophlebiaceae




Aspleniaceaezanokcicowate



Hemidictyaceae








Thelypteridaceaezachylnikowate




Woodsiaceaerozrzutkowate





Onocleaceaeonokleowate



Blechnaceaepodrzeniowate




Athyriaceaewietlicowate









Didymochlaenaceae




Hypodematiaceae




Dryopteridaceaenerecznicowate





Nephrolepidaceaenefrolepisowate



Lomariopsidaceae





Tectariaceae




Oleandraceae




Davalliaceaedawaliowate



Polypodiaceaepaprotkowate













Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-12-10] (ang.).
  2. a b c The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b c Hemidictyum marginatum (L.) C.Presl. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-10].
  4. a b c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 431. ISBN 978-1-107-11502-6.
  5. a b Michael Sundue: Hemidictyum marginatum. W: Ferns and Lycophytes of the World [on-line]. [dostęp 2021-12-10].
  6. a b Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 58. ISBN 978-1-842466346.
  7. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf. A classification for extant ferns. „Taxon”. 55 (3), s. 705–731, 2006 (ang.). 
  8. Samuli Lehtonen. Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life. „PLoS ONE”. 6, 10, s. e24851, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0024851. 
  9. Carl J. Rothfels, Anders Larsson, Li-Yaung Kuo, Petra Korall, Wen- Liang Chiou, Kathleen M. Pryer. Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns. „Systematic Biology”. 61, 1, s. 70, 2012. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Hemidictyum marginatum inat.jpg
Autor: ritirene, Licencja: CC BY 4.0
Hemidictyum marginatum in Arenas, Utuado, Puerto Rico