Henning Kraggerud

Henning Kraggerud
Data i miejsce urodzenia23 czerwca 1973
Oslo
Instrumentyskrzypce, altówka
Gatunkimuzyka poważna
Zawódskrzypek, altowiolista, kompozytor, dyrygent, pedagog
Instrument
Bartolomeo Giuseppe Guarneri 'del Gesù', Cremona, 1744, the ‘Cariplo, Hennel, Rosé’[1][2]
Strona internetowa

Henning Kraggerud (ur. 23 czerwca 1973 w Oslo) – norweski instrumentalista, wirtuoz skrzypiec, altowiolista, kompozytor, dyrygent, pedagog.

Kariera artystyczna

Kraggerud studiował u Bjarne’a Fiskuma, Camilli Wicks, Emanuela Hurwitza i Stephana Barratt-Due[3][4]. Wkrótce po ukończeniu nauki rozpoczął występy solowe, głównie w Europie i Stanach Zjednoczonych (debiut w Carnegie Hall w 1998[3]), występując ze znanymi orkiestrami symfonicznymi i kameralnymi, m.in. z wiedeńską Tonkünstler-Orchester Niederösterreich(niem.), Filharmonikami Berlińskimi, The Hallé, orkiestrami w Toronto, Vancouver, Baltimore, Los Angeles[1][2][5] oraz wieloma czołowymi dyrygentami, m.in.: Jukka-Pekką Saraste, Thomasem Dausgaardem, Osmo Vänskä, Paulem McCreeshem[6]. Jego częstymi partnerami recitalowymi są: Christian Ihle Hadland, Joshua Bell, Kathryn Stott, Jeremy Menuhin i inni[7][5].

Szczególne uznanie krytyków zdobył w 2009 występem w Carnegie Hall z Orpheus Chamber Orchestra, określonym jako „powiew świeżego powietrza... Któż by przypuszczał, że Beethoven może sprawić tyle radości” [2][7]. W maju 2010 wziął udział w cyklu koncertów „Szymanowski Focus” razem z sopranistką Iwoną Sobotką i pianistą Piotrem Anderszewskim, który był również kuratorem tych koncertów. Solistom towarzyszył Belcea Quartet, a w programie – obok utworów Szymanowskiego – znalazły się również kompozycje Bartóka i Janáczka. Koncerty odbyły się w Wigmore Hall w Londynie i Carnegie Hall w Nowym Jorku[8][7]. W sierpniu 2012 Henning miał swój debiut w Hollywood Bowl występując z orkiestrą symfoniczną Los Angeles. Jego występ przyjęto entuzjastycznie, a jeden z krytyków podsumował: „To był Mozart, jakiego sam Mozart by sobie życzył” [2][5][6].

Podczas Risør Chamber Music Festival, 3 lipca 2016 Kraggerud zagrał koncert skrzypcowy Johana Halvorsena z towarzyszeniem Norweskiej Orkiestry Kameralnej. Było to premierowe wykonanie tego utworu w XXI wieku. Koncert co prawda miał już swoją premierę w 1909, w wykonaniu Kathleen Parlow i Filharmoników Berlińskich, ale później zaginął i został odnaleziony po ponad stu latach w bibliotece w Toronto[9][1].

Kraggerud często bierze udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych, zwłaszcza muzyki kameralnej, jako solista skrzypek i altowiolista, nierzadko będąc równocześnie dyrygentem zespołu kameralnego, z którym występuje. Bergen International Festival(ang.) mianował Kraggeruda „Artist-in-residence 2004”[3]. Uczestniczył w Verbier Festival z Joshuą Bellem, Kathryn Stott, Leonidasem Kawakosem i Marthą Argerich[7]. A jego występ w ramach Festiwalu BBC Proms z DR Symfoniorkestret w 2010 został przyjęty z uznaniem przez krytyków muzycznych[2][5][6][10]. Uczestniczył w prestiżowym Międzynarodowym Festiwalu Wratislavia Cantans 2011[11]. W 2016 brał udział w Trondheim Chamber Music Festival oraz prowadził kursy mistrzowskie (skrzypce, altówka) w Trondheim International Chamber Music Competition Academy[12]. W tym samym roku uczestniczył także w kamara.hu festival w Budapeszcie, podczas którego miała miejsce węgierska premiera 10. i 24. postludium z jego najnowszego dzieła Equinox[13].

W 2011 objął stanowisko dyrektora artystycznego Risør Chamber Music Festival, zastępując na tym stanowisku jednego z założycieli festiwalu Leifa Ove Andsnesa[2][7]. We wrześniu 2012 Kraggerud został powołany na stanowisko dyrektor artystycznego Norwegian Arctic Philharmonic Chamber Orchestra(ang.) (kontrakt do 2020)[1]. Jest także profesorem Barratt Due Institute of Music w Oslo, gdzie również gra i prowadzi Oslo Camerata[2]. We wrześniu 2015 objął stanowisko kierownika Międzynarodowej Katedry Skrzypiec w Royal Northern College of Music w Manchesterze[14]. W sezonie 2019/2020 był artystą rezydentem Filharmonii Poznańskiej[15].

Twórczość

W ponad 200 kompozycjach Kraggeruda odnaleźć można ducha starych mistrzów, takich jak Fritz Kreisler i Eugène Ysaÿe. Jego utwory zamawiali m.in. Brodsky Quartet i Ostrobothnian Chamber Orchestra, a Britten Sinfonia dała w 2014 premierowe wykonanie jego kompozycji „The Last Leaf” – Magnus in Memoriam. Kraggerud jest również aranżerem i autorem kadencji do koncertów na instrumenty smyczkowe, w tym m.in. kilku kadencji do koncertu wiolonczelowego C-dur Haydna, napisanych na zamówienie wiolonczelisty Clemensa Hagena(ang.)[1].

Reputacja Kraggeruda jako kompozytora została ugruntowana w 2014 po premierze utworu Equinox: 24 Postludes in All Keys for Violin and String Orchestra. Utwór obejmuje cztery koncerty – Popołudnie, Wieczór, Noc i Poranek – z których każdy składa się z sześciu postludiów, w sumie jest ich 24. Postludia są napisane w 24 tonacjach i przedstawiają 24 godziny i 24 strefy czasowe. Zabierają słuchacza w kalejdoskopową podróż w czasie i przestrzeni, a muzycznie – przez koło kwintowe, poczynając od C-dur. Każde postludium może być wykonywane samodzielnie lub jako suita. Jostein Gaarder napisał do Equinox oryginalną 24-częściową narrację o człowieku, który w magiczny sposób podróżuje po całym świecie poczynając od Obserwatorium Astronomicznego w Greenwich. Equinox miał premierę instrumentalną w styczniu 2014 podczas koncertu inauguracyjnego Northern Lights Festival w Tromsø, a wersja z narracją Gaardera została po raz pierwszy zaprezentowana w Bodø. Kompozytor pracuje nad uproszczoną wersją (na skrzypce i fortepian), by utwór mógł być wykonywany bez towarzyszenia orkiestry[16][10].

Nagrody i wyróżnienia

Życie prywatne

Ojcem artysty jest Egil Kraggerud, filolog i dr filozofii, w latach 1969–2002 wykładowca filologii klasycznej na Uniwersytecie w Oslo[4][19]. Jego matką – latynista, specjalistka od złotego wieku poezji rzymskiej – Ellen Beate, z domu Sinding-Larsen, córka dziennikarza Henninga Sinding-Larsena(ang.)[19][20][21].

W 2014 Kraggerud skomponował „The Last Leaf” – Magnus in Memoriam, będący upamiętnieniem jego kuzyna Magnusa Rostadmo, również muzyka i kompozytora, który zmarł niespodziewanie w wieku 37 lat[22].

Wybrana dyskografia

  • 1997 Grieg: Fiolinsonater Nr 1-3 (Naxos Music), z Helge Kjekshus (fortepian)
  • 1999 Bull, Halvorsen, Grieg, Sinding, Svendsen: Norwegian Violin Favourites (Naxos Music), z Razumovsky Symphony Orchestra pod dyr. Bjarte Engeset
  • 2003 Johan Svendsen: String Quartet • String Quintet (cpo), z Oslo String Quartet
  • 2004 Sibelius, Sinding: Violin Concertos (Naxos Music), z Oslo String Quartet
  • 2008 Christian Sinding: Musikk For Fiolin Og Klavér (Naxos Music), z Christian Ihle Hadland
  • 2008 Eugène Ysaÿe: Six Sonatas For Solo Violin (Simax catalog)
  • 2009 Christian Sinding: Music For Violin And Piano • 1 (Suite Im Alten Stil, Op. 10 • Waltzes, Op. 59) (Naxos Music), z Christian Ihle Hadland
  • 2009 Christian Sinding: Music For Violin And Piano • 2 (Naxos Music), z Christian Ihle Hadland
  • 2011 Mozart: Divertimento In E Flat Major (Naxos Music), z Lars Anders Tomter (altówka) i Christoph Richter (wiolonczela)
  • 2012 Last Spring (ATC), z Bugge Wesseltoft
  • 2012 Nordic Violin Favourites (Naxos Music), z Dalasinfoniettan pod dyr. Bjarte Engeset
  • 2015 Henning Kraggerud: Equinox (Simax), z Arctic Philharmonic Chamber Orchestra
  • 2016 Mozart: Violin Concertos Nos. 3, 4 and 5 (Naxos Music), z Norwegian Chamber Orchestra

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Henning Kraggerud (ang.). W: Valdres Sommersymfoni [on-line]. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-12)].
  2. ↑ a b c d e f g Henning Kraggerud (pol.). W: Narodowe Forum Muzyki (NFM) [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  3. ↑ a b c Henning Kraggerud – violin (ang.). W: Pro Arte [on-line]. 2004-09-00. [dostęp 2017-03-11].
  4. ↑ a b Henning Kraggerud (norw.). W: Store norske leksikon [on-line]. [dostęp 2017-03-11].
  5. ↑ a b c d Henning Kraggerud (ang.). W: Naxos [on-line]. [dostęp 2017-03-11].
  6. ↑ a b c d Henning Kraggerud (ang.). W: IMG Artists [on-line]. [dostęp 2017-03-11].
  7. ↑ a b c d e f g Henning Kraggerud (ang.). W: Seattle Symphony [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  8. ↑ Andrew Clements: Szymanowski Focus (ang.). W: The Guardian [on-line]. 2010-05-10. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  9. ↑ Laurie Niles: Interview with Henning Kraggerud: Reviving the Long-Lost Halvorsen Violin Concerto (ang.). W: Violinist.com [on-line]. 2017-02-09. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  10. ↑ a b Julie Amacher: New Classical Tracks: Henning Kraggerud, ‘Equinox’ (ang.). W: Classical MPR [on-line]. 2016-02-03. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  11. ↑ 46. Wratislavia Cantans (pol.). W: KulturaOnline.pl [on-line]. 2011-07-20. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  12. ↑ Academy 2016 (ang.). W: TICC Academy [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-12)].
  13. ↑ Turning Point kamara.hu/1 (ang.). W: Liszt Academy Concert Centre [on-line]. 2016-11-17. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  14. ↑ UK’s Royal Northern College Announces New ‘International Chair of Violin’ (ang.). W: The Violin Channel [on-line]. 2015-04-30. [dostęp 2017-03-12].
  15. ↑ Marek Zaradniak, „Nordyckie zorze” i silny muzyczny powiew z Północy poczujemy dzisiejszego wieczoru podczas koncertu Filharmonii Poznańskiej, w: Głos Wielkopolski (Pasaż poznański), 15.3.2019, s. 02.
  16. ↑ Equinox (ang.). W: Henning Kraggerud’s official website [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  17. ↑ Griegprisen (norw.). W: Store norske leksikon [on-line]. [dostęp 2017-03-13].
  18. ↑ Henning Kraggerud (ang.). W: Henning Kraggerud’s official website [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  19. ↑ a b Egil Kraggerud – filolog (norw.). W: Norsk biografisk leksikon [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  20. ↑ Henning Sinding-Larsen – journalist (norw.). W: Norsk biografisk leksikon [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  21. ↑ Knut A. Nilsen: Henning Sinding-Larsen (norw.). W: Familien Sinding-Larsens slektsbok [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].
  22. ↑ In Loving Memory of Magnus Rostadmo (ang.). W: Henning Kraggerud’s official website [on-line]. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)].

Linki zewnętrzne