Henryk Barczyński
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 16 grudnia 1896 Łódź | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 14 marca ? 1941 Tomaszów Mazowiecki | |
| Narodowość | polska | |
| Alma Mater | Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie | |
| Dziedzina sztuki | malarstwo | |
Henryk (Henoch) Barczyński, w licznych opracowaniach błędnie: Henryk Barciński (ur. 16 grudnia 1896 w Łodzi, zginął w 1941 w Tomaszowie Mazowieckim) – polski artysta malarz, grafik, ilustrator pochodzenia żydowskiego. W latach 1919–1921 członek grupy Jung Idysz. W latach 1939–1941 członek Koła Artystów w getcie tomaszowskim, ofiara okupacji hitlerowskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie ubogiego krawca Szmula Barczyńskiego (1834–1897) i Sary z Parzęczewskich. Naukę malarstwa rozpoczął w prywatnej szkole rysunków Jakuba Katzenbogena (Icka Kacenbogena) w Łodzi i kontynuował w Warszawie 1915–1916 w Szkole Sztuk Pięknych u Henryka Glicensteina.
Debiutował na Salonie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. 1919–1926 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie u profesorów Otto Gussmanna i Roberta Sterla.
W twórczości Barczyńskiego widoczne są wpływy Oskara Kokoschki i Marka Chagalla. W jego twórczości dominowała tematyka kultury żydowskiej. W 1925 otrzymał pierwszą nagrodę w Paryżu na konkursie Czerwonego Krzyża. W latach 1927–1933 przebywał w Berlinie. Po powrocie do Łodzi 1934 wystawił swoje prace w Żydowskim Towarzystwie Krzewienia Sztuk Pięknych. Wystawiał też w Berlinie, Dreźnie, Tel-Avivie i w Nowym Jorku.
Henoch Barczyński mieszkał w Łodzi przy ul. Drewnowskiej 21[1].
Okres okupacji
Na początku II wojny światowej Barczyński wyjechał z Łodzi do Tomaszowa Mazowieckiego. W getcie tomaszowskim założył Koło Artystów. Przyjaźnił się z malarzem łódzkim Władysławem vel Wolfem Rejderem (1917–1942) oraz aktorem, kabareciarzem i karykaturzystą tomaszowskim Izraelem Aljuche „Lutkiem” Orenbachem (1919–1942). Tworzył i wystawiał w getcie tomaszowskim. Malował m.in. portrety i ulice getta tomaszowskiego. Barczyński po raz ostatni został wspomniany w listach z getta tomaszowskiego 25 grudnia 1940. W 1941 r. Barczyński „został zamordowany w Tomaszowie przez zbirów nazistowskich” (według świadectwa M. Wolman-Sieraczkowej[2]). Według niesprawdzonych wiadomości śmierć nastąpiła 14 marca.
Przypisy
- ↑ Księga adresowa miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego (…). Rocznik 1937-1939, Zarząd Miejski w Łodzi, Łódź 1937 (?), strona 22, dział II wykaz mieszkańców m. Łodzi
- ↑ M. Wolman-Sieraczkowa, Dzieła Henocha Barczyńskiego w muzeum „Domu Szaloma Asza”, kopia artykułu przechowywana w Dziale Dokumentacji Naukowej Muzeum Sztuki w Ł., teczka T.378
Bibliografia
- A. M. Dorman, Autour de l’art juif. Encyclopédie universelle des peintres, sculpteurs et photographes, Chatou 2003, s. 24 (tu, Henryk Barczynski, 1896–1941).
- Joanna Pollakówna, Malarstwo polskie, t. 5 – Między wojnami 1918–1939, "Auriga", Warszawa 1982, ISBN 83-221-0191-0.
- Józef Sandel, Barczyński (Barciński) Henryk (Henoch), [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 1 (A-C), Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1971, s. 213–214.
- Krzysztof Tomasz Witczak, Słownik biograficzny Żydów tomaszowskich, Łódź – Tomaszów Mazowiecki 2010, ISBN 978-837525-358-0. s. 32–35 (biogram, fot., bibl.).
Linki zewnętrzne
- Publikacje z ilustracjami Barczyńskiego w bibliotece Polona (hebr.)