Henryk Bekker

Henryk Bekker
Data i miejsce urodzenia6 czerwca 1886
Białystok
Data i miejsce śmierci31 marca 1942
Bełżec
Zawód, zajęcieinżynier budowlany
Narodowośćżydowska
Alma MaterUniwersytet Techniczny w Monachium
Stanowiskoradny miejski w Lublinie,
przewodniczący rady gminy żydowskiej w Lublinie,
przewodniczący Judenratu w getcie lubelskim

Henryk Bekker (ur. 6 czerwca 1886 w Białymstoku, zm. 31 marca 1942 w Bełżcu) – polski Żyd, inżynier, działacz polityczny i społeczny, w latach 1936–1939 przewodniczący rady gminy żydowskiej w Lublinie. Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji wybrano go na przewodniczącego Judenratu w getcie lubelskim. W marcu 1942 roku został pozbawiony stanowiska i wraz z rodziną zamordowany w obozie zagłady w Bełżcu.

Życiorys

Był synem Abrama i Heleny z d. Wajnberg. Ukończywszy szkołę średnią w rodzimym Białymstoku, podjął studia na politechnice w Monachium, uwieńczone uzyskaniem tytułu inżyniera budownictwa. Zawarł związek małżeński, miał jedno dziecko[1].

Od połowy lat 20. pozostawał aktywnie zaangażowany w życie żydowskiej społeczności Lublina. Był członkiem Towarzystwa Popierania Produkcji Ludności Żydowskiej w Polsce oraz Towarzystwa Opieki Zdrowotnej. Był także liderem lokalnych struktur Żydowskiej Partii Ludowej i z jej ramienia został w 1927 roku wybrany do lubelskiej rady miejskiej. W 1929 roku uzyskał reelekcję i sprawował mandat aż do czasu, gdy władze sanacyjne wprowadziły w mieście zarząd komisaryczny. W grudniu 1936 roku został wybrany na przewodniczącego rady gminy żydowskiej w Lublinie[2].

W styczniu 1940 roku, kilka miesięcy po rozpoczęciu niemieckiej okupacji, został wybrany na przewodniczącego lubelskiego Judenratu[3]. Jak podaje Tadeusz Radzik, do swych obowiązków podchodził w sposób „bardzo ideowy”, nie plamiąc się kolaboracją, ani nie wykorzystując stanowiska dla osobistych korzyści[4]. Starał się w miarę możliwości nieść pomoc Żydom przetrzymywanym w obozie pracy w Bełżcu oraz w innych obozach utworzonych przez Niemców w dystrykcie lubelskim[5]. Prawdopodobnie aż do końca marca 1942 roku mieszkał poza obszarem getta, w domu przy ul. Bernardyńskiej 24[1].

W nocy z 16 na 17 marca 1942 roku Niemcy przystąpili do likwidacji getta lubelskiego. Pierwsza faza „akcji” trwała do 28 lub 29 marca[6]. Do tego czasu do obozu zagłady w Bełżcu wywieziono około 18 tys. lubelskich Żydów, a co najmniej tysiąc zastrzelono[7]. 31 marca deportacje zostały wznowione. Tego dnia kierujący „akcją” SS-Hauptsturmführer Hermann Worthoff zwołał nadzwyczajne posiedzenie Judenratu[8]. Jego członkom oznajmił, że w związku ze zmniejszeniem liczby mieszkańców także skład Judenratu musi zostać zmniejszony, z 24 do 12 osób. W gronie „zredukowanych” znalazł się Bekker. Niemcy obiecali mu, że obejmie kierownicze stanowisko w nowym miejscu osiedlenia. W rzeczywistości został wraz z rodziną wywieziony do Bełżca i tam zgładzony[a][9].

Uwagi

  1. ↑ Świadkowie wspominali, że Niemcy, którzy zabrali Bekkera z jego mieszkania, chcąc go wydrwić, nakazali mu założyć Talit (patrz: Chmielewski ↓). Nieco inną wersję tej historii podaje Chris Webb. Według niego Bekker zdawał sobie sprawę z oczekującego go losu, stąd udał się na punkt zborny bez bagażu, z modlitewną chustą na ramionach (patrz: Webb 2016 ↓, s. 117).

Przypisy

  1. ↑ a b Chmielewski ↓.
  2. ↑ Radzik 1999 ↓, s. 59.
  3. ↑ Radzik 1999 ↓, s. 58.
  4. ↑ Radzik 1999 ↓, s. 65 i 86.
  5. ↑ Radzik 1999 ↓, s. 120 i 124.
  6. ↑ Kuwałek 2010 ↓, s. 95–97.
  7. ↑ Silberklang 2004 ↓, s. 58.
  8. ↑ Silberklang 2004 ↓, s. 59.
  9. ↑ Radzik 1999 ↓, s. 65–66.

Bibliografia

  • Jakub Chmielewski: Henryk Bekker (1886–1942). teatrnn.pl. [dostęp 2018-11-03].
  • Robert Kuwałek: Obóz zagłady w Bełżcu. Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2010. ISBN 978-83-925187-8-5.
  • Tadeusz Radzik: Lubelska dzielnica zamknięta. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1999. ISBN 83-227-1348-7.
  • David Silberklang: Żydzi i pierwsze deportacje z dystryktu lubelskiego. W: Dariusz Libionka (red.): Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2004. ISBN 83-89078-68-6.
  • Chris Webb: The Belzec death camp. History, Biographies, Remembrance. Stuttgart: ibidem-Verlag, 2016. ISBN 978-3-8382-0866-4. (ang.)