Henryk Bereska

Henryk Bereska (ur. 17 maja 1926[1] w Szopienicach, zm. 11 września 2005 w Berlinie) – tłumacz literatury polskiej na język niemiecki, poeta.

Pochodził ze śląskiej robotniczej rodziny, urodził się w Szopienicach (obecnie dzielnica Katowic). We wrześniu 1939 był polskim harcerzem. W 1944 trafił do Luftwaffe, a następnie do niewoli amerykańskiej. Po wojnie nie zgodził się na współpracę z SB, a czując się zagrożony uciekł przez zieloną granicę do Niemiec, gdzie początkowo pracował jako niewykwalifikowany robotnik rolny.

Po utworzeniu NRD zamieszkał w Berlinie Wschodnim. Uzyskał tam maturę, a potem na Uniwersytecie Humboldta studiował germanistykę i slawistykę. Po studiach był redaktorem w wydawnictwie Aufbau-Verlag, gdzie pracował do 1955. Jego berlińskie mieszkanie miało okna wychodzące na Mur Berliński, i mimo że później zostały one zamurowane, nadal słyszał strzały oddawane do próbujących ucieczki na Zachód. Dlatego też pracę w domu jako tłumacz podjął w innym miejscu – w domku letniskowym w Kolbergu (gmina Heidesee na Łużycach Dolnych).

Tam tłumaczył polską literaturę, pisał wiersze i polityczne aforyzmy. Przełożył na język niemiecki ponad 200 książek. Natomiast w latach 80. XX wieku zaczął publikacje własnych utworów literackich. Na język niemiecki tłumaczył autorów takich jak: Jan Kochanowski, Jarosław Iwaszkiewicz, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Wyspiański, Cyprian Kamil Norwid, Tadeusz Różewicz. Tłumaczenia spisywał ręcznie, na maszynie przepisywała je jego żona, Gilda.

10 marca 2002 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. W maju 2005 został laureatem pierwszej edycji nagrody Transatlantyk przyznanej przez Instytut Książki[2].

Przypisy

  1. ↑ Według innych źródeł 17 czerwca, np. Feliks Netz, Ćwiczenia z wygnania, Instytut Mikołowski 2008, ISBN 978-33-60949-36-8, s. 231.
  2. ↑ Transatlantyk dla Henryka Bereski, wyróżnienie dla Stanisława Barańczaka / Wydarzenia / Instytut Książki, instytutksiazki.pl, 13 maja 2005 [dostęp 2016-03-06].

Bibliografia

  • Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 16. ISBN 83-60353-11-5.
  • Feliks Netz Z familoka pod Mur Berliński – o Henryku Beresce w: Ćwiczenia z wygnania, Instytut Mikołowski 2008, ISBN 978-33-60949-36-8.
  • Nie zapominajmy Bereski. katowice.wyborcza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-21)]. (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2011-05-25]

Linki zewnętrzne

Laureaci Nagrody im. Stanisława Ignacego Witkiewicza