Henryk Budkowski

Henryk Budkowski

pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1879 Mińsk Mazowiecki
Data i miejsce śmierci	14 października 1928 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	do 1928
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Polska we Francji Wojsko Polskie
Jednostki	XVII Brygada Kawalerii
Stanowiska	dowódca brygady kawalerii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Henryk Budkowski (ur. 2 lutego 1879 w Mińsku Mazowieckim, zm. 14 października 1928 w Warszawie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w Mińsku Mazowieckim, w rodzinie Józefa i Amelii z Mianowskich. Po ukończeniu szkoły średniej w Charkowie wstąpił do Jelizawietgradzkiej Szkoły Junkrów Kawalerii w Jelizawietgradzie. Po otrzymaniu nominacji oficerskiej rozpoczął służbę w 13 Włodzimierskim pułku ułanów, który stacjonował w rodzinnym Mińsku Mazowieckim. Po pewnym czasie porzucił służbę wojskową i rozpoczął studia politechniczne. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii rosyjskiej^[1].

Był zawodowym oficerem kawalerii Armii Imperium Rosyjskiego. W stopniu rotmistrza pełnił służbę w 13 Włodzimierskiego pułku ułanów. W styczniu 1915 roku, w Puławach, został organizatorem i dowódcą 1 szwadronu ułanów^[2]. Szwadron wchodził w skład Legionu Puławskiego i był protoplastą 1 pułku ułanów krechowieckich. W marcu 1915 roku przeniósł się ze szwadronem do folwarku Krempa, położonym na terenie bitwy pod Maciejowicami. W sierpniu 1915 roku, w Brześciu, opuścił szwadron i powrócił do macierzystego 13 pułku ułanów.

Był bliskim współpracownikiem generała Józefa Hallera, z którym 3 lipca 1918 roku, na angielskim statku „City of Maresille”, wypłynął z Murmańska i po dziesięciu dniach przybył do Hawru^[3]. Odegrał poważną rolę przy organizacji kawalerii Armii Polskiej we Francji. Był także komendantem obozu w St. Quentin w Bretanii. Wiosną 1919 wrócił do Polski i wziął udział w wojnie z Ukraińcami^[1].

29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii gen. Hallera. Był wówczas zastępcą dowódcy miasta Warszawa^[4].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii), a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk ułanów krechowieckich^[5]. 30 grudnia 1922 roku został przydzielony z Komendy miasta Warszawy do Rezerwy Oficerów Sztabowych przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi^[6][7]. 1 marca 1924 roku, w związku z likwidacją Rezerwy Oficerów Sztabowych DOK IV, został przydzielony do macierzystego 1 puł z równoczesnym odkomenderowaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, do czasu zakończenia postępowania superrewizyjnego i do dalszych zarządzeń ministra spraw wojskowych^[8]. 31 grudnia 1924 roku został mianowany dowódcą XVII Brygady Kawalerii w Hrubieszowie, pozostając oficerem nadetatowym 1 puł^[9][10]. 31 marca 1927 roku został mianowany członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego^[11][12].

Zmarł 14 października 1928 roku Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, w następstwie obrażeń ciała doznanych w pojedynku na rewolwery z por. Janem de Rossetem^[13][14]. 18 października 1928 roku został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim^[1][15].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (pośmiertnie, 17 marca 1932)^[16]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz pierwszy 1921^[17])
• Kawaler Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy)^[18]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[18]
• Krzyż Wojenny (Francja)^[18]
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)^[18]
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)^[18]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Henryk Bagiński, Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, Warszawa 1921.
• Wacław Lipiński, Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905–1918, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1990, ISBN 83-85218-00-9.
• Aleksander Wojciechowski, Zarys historii wojennej 1-go Pułku Ułanów Krechowieckich, Warszawa 1929.
• Milewski, Pojedynki na wokandzie, cz. 1, Pismo Adwokatury Polskiej Palestra Nr 1-2/2009.
• Miejsca historyczne. Ulica Kościuszki, Wirtualny Mińsk Mazowiecki. minskmaz.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-18)]..
• Jarosław Szlaszyński, 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, Augustów-Suwałki 2015. ISBN 978-83-61494-92-8.
• Jarosław Szlaszyński, Dowódcy 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska w Białymstoku”. Białystok 2018, z. 31, s. 25–109. ISSN 1230-9338.
• Stefan Pomarański: Budkowski Henryk. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 94. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.
• Ś.p. płk Henryk Budkowski. „Polska Zbrojna”. 289, s. 3, 1928-10-17. Warszawa.