Henryk Floyar-Rajchman

Henryk Floyar-Rajchman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 grudnia 1893
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

22 marca 1951
Nowy Jork, Nowy Jork, USA

Minister przemysłu i handlu
Okres

od 15 maja 1934
do 12 października 1935

Poprzednik

Ferdynand Zarzycki

Następca

Roman Górecki

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Złote Promienie z Rozetą Orderu Świętego Skarbu (Japonia, 1888–2003)
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych

Henryk Janusz Floyar-Rajchman (ur. 7 grudnia 1893 w Warszawie, zm. 22 marca 1951 w Nowym Jorku) – polski polityk obozu piłsudczyków, dyplomata i działacz państwowy II Rzeczypospolitej, major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, wiceminister oraz minister przemysłu i handlu, poseł na Sejm IV kadencji.

Życiorys

Do 1911 uczęszczał do VI Gimnazjum Filologicznego w Warszawie, w tym samym roku uzyskał maturę w I Szkole Realnej w Krakowie. Do 1917 nosił nazwisko Reichman. W latach 1918–1920 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1911 wstąpił w Warszawie do Polskiej Partii Socjalistycznej. Od 1912 do 1914 działał w krakowskim „Strzelcu”. W czasie I wojny światowej był żołnierzem 5 pułku piechoty Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 do 1919 przebywał w Zakopanem.

W styczniu 1920 wstąpił do Wojska Polskiego. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w 35 pułku piechoty[1]. Od lipca 1921 pełnił obowiązki szefa sztabu 1 Dywizji Piechoty Legionów[2][3]. W latach 1921–1923 był słuchaczem II Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do 61 pułku piechoty w Bydgoszczy. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1135. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. Z dniem 17 lutego 1925 powrócił ze stanu nieczynnego do służby czynnej z równoczesnym przydziałem do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu[5]. Z dniem 1 października 1926 został przeniesiony z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie do Biura Inspekcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych w Warszawie[6][7]. 18 lutego 1928 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 86. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Z dniem 20 sierpnia 1928 roku został mianowany attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Tokio[8][9][10]. Po powrocie do kraju został przeniesiony w stan nieczynny[11][12]. W grudniu 1935 został przeniesiony w stan spoczynku.

W latach 1933–1934 był wiceministrem, a od 15 maja 1934 do 12 października 1935 w rządach Leona Kozłowskiego i Walerego Sławka ministrem przemysłu i handlu. W latach 1935–1938 był posłem na Sejm RP.

Groby majora Henryka Floyar-Rajchmana i pułkownika Ignacego Matuszewskiego po powtórnym pogrzebie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

W lipcu 1938 został wybrany do specjalnej komisji do spraw cen artykułów rolniczych. We wrześniu 1939 wraz z Ignacym Matuszewskim organizował i przeprowadził ewakuację 75 ton złota rezerw Banku Polskiego przez Rumunię, Turcję, Syrię do Francji, gdzie zostało ono przekazane Rządowi Rzeczypospolitej.

16 września 1939 roku objął kierownictwo transportu Funduszu Obrony Narodowej[13].

Odsunięty przez otoczenie gen. Władysława Sikorskiego od służby państwowej. Od stycznia 1940 przebywał we Francji, następnie w Wielkiej Brytanii, a od czerwca 1941 w Nowym Jorku. W 1942 był współorganizatorem Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia (KNAPP), a w 1943 Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce[14] (został w nim wiceprezesem zarządu).

W 1940 jego żona Zofia i córka Janina wyjechały do Brazylii[15].

18 listopada 2016 szczątki mjr. Henryka Floyar-Rajchmana i płk. Ignacego Matuszewskiego zostały ekshumowane na cmentarzu Calvary Cemetery w Woodside (Queens, Nowy Jork) w Stanach Zjednoczonych, po czym 23 listopada 2016 przywiezione do Polski, a 10 grudnia 2016 pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie 1920 roku (kwatera B13-1-33)[16][17][18].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 786, tu jako „Henryk Rejman”.
  2. Depesza MSWojsk. do Dowództwa 2 Armii. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. [dostęp 2019-08-16]., tu jako „Reichman”.
  3. Spis oficerów 1921 ↓, s. 36, tu jako „Henryk Florian Rajchman”.
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 137, 415, 1500.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 90.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 354.
  7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 125, 183.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 332.
  9. Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 10.
  10. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 32, 424, tu jako „Henryk Rajchman-Floyar”.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 209, z dniem 16 lipca 1933 roku przedłużono mu stan nieczynny o kolejne dwa miesiące.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 35, przedłużono mu stan nieczynny z dniem 16 września 1933 roku.
  13. Wacław Jędrzejewicz, Fundusz Obrony Narodowej w czasie 2-ej wojny światowej, Zeszyty Historyczne, Paryż 1962, nr 1, s. 159.
  14. Józef Piłsudski Institute of America.
  15. Maria Luiza Tucci Carneiro: Weltbürger. Brasilien und die fluchtlinge des Nationalsozialismus 1933–1948. Munster/Zurych: Lit Verlach, 2014, s. 213. ISBN 978-3-643-90369-3.
  16. Powitanie oficerów w Ojczyźnie. wbh.wp.mil.pl, 2016-11-25. [dostęp 2016-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-16)].
  17. „Rzeczpospolita spełnia swój obowiązek”. Szczątki bohaterów powitane na Okęciu. tvp.info, 2016-11-23. [dostęp 2016-12-13].
  18. „Ich czyny przesłaniem o sile narodu”. Pożegnanie bohaterów. tvp.info, 2016-12-10. [dostęp 2016-12-13].
  19. a b c Floyar-Rajchman Henryk Janusz 1893-1951. bs.sejm.gov.pl (Biblioteka Sejmowa). [dostęp 2016-04-28].
  20. M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308 „za wybitne zasługi dla Państwa”.
  21. M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  22. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 594 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  23. M.P. z 1928 r. nr 184, poz. 401 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
  24. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 362, nr 19 z 12 grudnia 1929. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
GenInspWP.jpg
Autor: Gruzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka Generalnego Inspektoratu WP
Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Ignacy Matuszewski, Henryk Floyar-Rajchman (grób) 01.jpg
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Groby pułkownika Ignacego Matuszewskiego i majora Henryka Floyar-Rajchmana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Floyar-Rajchman.jpg
Henryk Floyar-Rajchman
JPN Zuiho-sho (WW2) 4Class BAR.svg
Baretka "ogólna": Order Świętego Skarbu – typ I, używany m. in. podczas II wojny światowej (Japonia).
Leon Kozłowski 2.jpg
Official photo of Leon Kozłowski (1892-1944) as a prime minister of Poland. Published many times in interwar period without clear copyright.