Henryk Floyar-Rajchman
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 7 grudnia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Minister przemysłu i handlu | |
| Okres | od 15 maja 1934 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   _4r_BAR.svg){kind=small}      _4Class_BAR.svg){kind=small}  | |
Henryk Janusz Floyar-Rajchman (ur. 7 grudnia 1893 w Warszawie, zm. 22 marca 1951 w Nowym Jorku) – polski polityk obozu piłsudczyków, dyplomata i działacz państwowy II Rzeczypospolitej, major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, wiceminister oraz minister przemysłu i handlu, poseł na Sejm IV kadencji.
Życiorys
Do 1911 uczęszczał do VI Gimnazjum Filologicznego w Warszawie, w tym samym roku uzyskał maturę w I Szkole Realnej w Krakowie. Do 1917 nosił nazwisko Reichman. W latach 1918–1920 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W 1911 wstąpił w Warszawie do Polskiej Partii Socjalistycznej. Od 1912 do 1914 działał w krakowskim „Strzelcu”. W czasie I wojny światowej był żołnierzem 5 pułku piechoty Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 do 1919 przebywał w Zakopanem.
W styczniu 1920 wstąpił do Wojska Polskiego. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w 35 pułku piechoty[1]. Od lipca 1921 pełnił obowiązki szefa sztabu 1 Dywizji Piechoty Legionów[2][3]. W latach 1921–1923 był słuchaczem II Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do 61 pułku piechoty w Bydgoszczy. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1135. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. Z dniem 17 lutego 1925 powrócił ze stanu nieczynnego do służby czynnej z równoczesnym przydziałem do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu[5]. Z dniem 1 października 1926 został przeniesiony z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie do Biura Inspekcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych w Warszawie[6][7]. 18 lutego 1928 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 86. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Z dniem 20 sierpnia 1928 roku został mianowany attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Tokio[8][9][10]. Po powrocie do kraju został przeniesiony w stan nieczynny[11][12]. W grudniu 1935 został przeniesiony w stan spoczynku.
W latach 1933–1934 był wiceministrem, a od 15 maja 1934 do 12 października 1935 w rządach Leona Kozłowskiego i Walerego Sławka ministrem przemysłu i handlu. W latach 1935–1938 był posłem na Sejm RP.
_01.jpg)
W lipcu 1938 został wybrany do specjalnej komisji do spraw cen artykułów rolniczych. We wrześniu 1939 wraz z Ignacym Matuszewskim organizował i przeprowadził ewakuację 75 ton złota rezerw Banku Polskiego przez Rumunię, Turcję, Syrię do Francji, gdzie zostało ono przekazane Rządowi Rzeczypospolitej.
16 września 1939 roku objął kierownictwo transportu Funduszu Obrony Narodowej[13].
Odsunięty przez otoczenie gen. Władysława Sikorskiego od służby państwowej. Od stycznia 1940 przebywał we Francji, następnie w Wielkiej Brytanii, a od czerwca 1941 w Nowym Jorku. W 1942 był współorganizatorem Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia (KNAPP), a w 1943 Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce[14] (został w nim wiceprezesem zarządu).
W 1940 jego żona Zofia i córka Janina wyjechały do Brazylii[15].
18 listopada 2016 szczątki mjr. Henryka Floyar-Rajchmana i płk. Ignacego Matuszewskiego zostały ekshumowane na cmentarzu Calvary Cemetery w Woodside (Queens, Nowy Jork) w Stanach Zjednoczonych, po czym 23 listopada 2016 przywiezione do Polski, a 10 grudnia 2016 pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie 1920 roku (kwatera B13-1-33)[16][17][18].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6633 (1923)[19]
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1935)[20]
- Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)[21]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie: 1922)[19]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)[22]
- Srebrny Krzyż Zasługi (7 sierpnia 1928)[23][19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Srebrny Medal Waleczności (Austro-Węgry)
- Brązowy Medal Waleczności (Austro-Węgry)
- Order Skarbu Świętego IV klasy (Japonia, 1929)[24]
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 786, tu jako „Henryk Rejman”.
- ↑ Depesza MSWojsk. do Dowództwa 2 Armii. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. [dostęp 2019-08-16]., tu jako „Reichman”.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 36, tu jako „Henryk Florian Rajchman”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 137, 415, 1500.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 354.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 125, 183.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 332.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 32, 424, tu jako „Henryk Rajchman-Floyar”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 209, z dniem 16 lipca 1933 roku przedłużono mu stan nieczynny o kolejne dwa miesiące.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 35, przedłużono mu stan nieczynny z dniem 16 września 1933 roku.
- ↑ Wacław Jędrzejewicz, Fundusz Obrony Narodowej w czasie 2-ej wojny światowej, Zeszyty Historyczne, Paryż 1962, nr 1, s. 159.
- ↑ Józef Piłsudski Institute of America.
- ↑ Maria Luiza Tucci Carneiro: Weltbürger. Brasilien und die fluchtlinge des Nationalsozialismus 1933–1948. Munster/Zurych: Lit Verlach, 2014, s. 213. ISBN 978-3-643-90369-3.
- ↑ Powitanie oficerów w Ojczyźnie. wbh.wp.mil.pl, 2016-11-25. [dostęp 2016-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-16)].
- ↑ „Rzeczpospolita spełnia swój obowiązek”. Szczątki bohaterów powitane na Okęciu. tvp.info, 2016-11-23. [dostęp 2016-12-13].
- ↑ „Ich czyny przesłaniem o sile narodu”. Pożegnanie bohaterów. tvp.info, 2016-12-10. [dostęp 2016-12-13].
- ↑ a b c Floyar-Rajchman Henryk Janusz 1893-1951. bs.sejm.gov.pl (Biblioteka Sejmowa). [dostęp 2016-04-28].
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308 „za wybitne zasługi dla Państwa”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 594 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 184, poz. 401 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
- ↑ Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 362, nr 19 z 12 grudnia 1929. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Wiceminister przemysłu i handlu p. Henryk Floyar-Rajchman. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 248 z 2 września 1933.
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
Linki zewnętrzne
- Archiwum Henryka Floyar-Rajchmana w zbiorach Instytutu Piłsudskiego. pilsudski.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-12)].
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
| W dniu zaprzysiężenia |
|---|
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Media użyte na tej stronie
Official photo of Leon Kozłowski (1892-1944) as a prime minister of Poland. Published many times in interwar period without clear copyright.
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Groby pułkownika Ignacego Matuszewskiego i majora Henryka Floyar-Rajchmana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Henryk Floyar-Rajchman
Baretka "ogólna": Order Świętego Skarbu – typ I, używany m. in. podczas II wojny światowej (Japonia).
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).