Henryk Grodziecki

Płyta nagrobna Henryka Grodzieckiego zm. 1587

Henryk Grodziecki (Jindrzych, Ondrzej[1]) herbu Radwan (zm. 1587) – hetman cieszyński.

Pochodził z rodziny Grodzieckich herbu Radwan, jednej z nielicznych w tym czasie katolickich rodzin szlacheckich na Śląsku Cieszyńskim. Był synem Macieja Grodzieckiego, starosty cieszyńskiego, i jego żony Heleny (Aleny), pochodzącej albo z rodu Starowiejskich ze Starej Wsi (jak podaje Bartosz Paprocki) albo z Bibersteinów ze Starej Wsi (jak podaje dokument księżnej Katarzyny Sydonii z 1591 roku). Braćmi Henryka byli Jan, biskup ołomuniecki, i Wacław, proboszcz brneński i autor mapy Polski z 1562 roku.

Ojciec Henryka zmarł przed 1560 rokiem. W 1560 roku matka przekazała Henrykowi trzecią część swojego majątku. W 1570 roku w Grodźcu Henryk wraz ze swoimi braćmi Janem i Wacławem dokonał podziału rodzinnego majątku. W 1573 roku definitywnie sprzedał Grodziec braciom. Jednak już w 1574 roku po śmierci Jana Henryk stał się właścicielem całego Grodźca.

Henryk był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się z Zofią Marklowską z Żebraczy, zmarłą krótko po około 1571 roku. Przed 1578 roku ożenił się powtórnie z Zofią Tschammerówną z Iskrzyczyna, jak się przypuszcza córką Jerzego, pana na Małej Rudzicy.

Z pierwszego małżeństwa pochodzili:

  • Piotr, kanonik ołomuniecki,
  • Ludwik, kanonik ołomuniecki,
  • Fryderyk, zm. 1591,
  • Krzysztof, ur. ok. 1571, zm. 1622, hetman cieszyński w latach 1610-1613,
  • Ludmiła, żona Jana Lhotskiego z Lhoty.

Z drugiego małżeństwa pochodziły:

  • Anna,
  • Helena.

Henryk pochowany został w grodzieckim kościele, będącym jego fundacji. Trumnę przykryła kamienna płyta epitafijna, zachowana do dziś. Napis na płycie w języku staroczeskim brzmi: LETA PANIE 15.. USNUL W PANU BOHU UROZENY PAN JINDRZYCH GRODECZKY Z BRODOW A NA GRODCZI A TU TO POD TIM KAMEN POCHOVA JEHOSTO DUSSI PAN BUH RACZ MILOSTIW BITY[2].

Przypisy

  1. ↑ W literaturze czasami niesłusznie daje się mu imię Andrzej, por. W. Gojniczek, Grodzieccy..., s. 9-10 przypis 14.
  2. ↑ Wacław Gojniczek: Grodzieccy z Brodów herbu Radwan. W: red. Józef Król, Renata Moczała, Irena Skrzyżala: Grodziec i jego właściciele. Grodziec: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 2018, s. 11-26. ISBN 978-83-88271-57-1.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Henryk Grodziecki 1587.jpg
Autor: Muzeum Zamek Grodziec Śląski, Licencja: CC0
Henryk (zm. 1587) – syn Macieja. Poślubił Zofię Marklowską z Żebraczy. Urodziła ona mu synów: Ludwika (został księdzem, kanonikiem ołomunieckim), Piotra (został księdzem, proboszczem brneńskim i kanonikiem ołomunieckim), Fryderyka (zm. 1591) i Krzysztofa (ok.1571-1622) oraz córkę Ludmiłę. Po śmierci Zofii poślubił Zofię Tschammerównę z Iskrzyczyna (zapewne córkę Jerzego, pana Małej Rudzicy w Księstwie Cieszyńskim i Zuzanny Mleczko z Iłownicy). Z drugiego małżeństwa urodziły się dwie córki: Anna i Helena (Alena). W tamtym czasie Grodzieccy należeli do nielicznej szlachty katolickiej w Księstwie Cieszyńskim. Po 1545 roku, kiedy książę Wacław III Adam wprowadził wyznanie ewangelickie jako religię państwową, zdecydowana większość rodów szlacheckich przyjęły nowe wyznanie. Mimo, że władca był protestantem, Grodzieckich nie spotkały żadne represje. Henryk piastował nawet funkcję starosty cieszyńskiego i bywał na zamku w Cieszynie. Henryk pochowany został w grodzieckim kościele, będącym jego fundacji. Trumnę przykryła kamienna płyta epitafijna, zachowana do dziś. Napis na płycie: LETA PANIE 15 USNUL W PANU BOHU UROZENY PAN JINDRZYCH GRODECZKY Z BRODOW A NA GRODCZI A TU TO POD TIM KAMEN POCHOVA JEHOSTO DUSSI PAN BUH RACZ MILOSTIW BITY