Henryk II Średni

Henryk II Średni
książę Lüneburga
Okres	od 1471 do 1522
Poprzednik	Otto II
Następca	Otto III i Ernest I Wyznawca
Dane biograficzne
Dynastia	Welfowie
Data urodzenia	1468
Data śmierci	19 lutego 1532
Ojciec	Otton II
Matka	Anna
Żona	1. Małgorzata, 2. Anna z Campe
Dzieci	z Małgorzatą: Otton III, Ernest I Wyznawca

Henryk II Średni, niem. Heinrich der Mittlere (ur. 1468 r., zm. 19 lutego 1532 r.) – książę Lüneburga (Celle) od 1471 do 1522 r. z dynastii Welfów.

Życiorys

Henryk Średni był synem księcia lüneburskiego Ottona II oraz Anny, córki Jana IV, hrabiego Nassau-Dietz. Jego ojciec zmarł w 1471 r., gdy Henryk miał zaledwie trzy lata. Początkowo rządy w księstwie sprawował dziadek, który wcześniej abdykował i udał się do klasztoru, Fryderyk Pobożny, a po jego śmierci w 1478 r. regencję w imieniu Henryka objęła jego matka Anna. Samodzielną władzę Henryk objął dopiero w 1486 r. Henryk znany był ze swej lekkiej ręki w wydawaniu pieniędzy – zużywał je na utrzymanie świetnego dworu, ale także na starania o umocnienie swej władzy w księstwie (przede wszystkim przez ograniczenie praw największego miasta księstwa, Lüneburga) i ekspansję terytorialną (w celu uzyskania dostępu do Morza Północnego poprzez zagarnięcie hrabstwa Hoya i wschodniej Fryzji). Próby realizacji tych ostatnich planów spowodowały w 1516 r. konflikt Henryka z Habsburgami, podczas którego książę nawiązał współpracę z Francją; w efekcie popierał nawet kandydaturę króla Francji Franciszka I na cesarza. Przeciwko Henrykowi wystąpili także jego welfijcy kuzyni z sąsiednich części księstwa brunszwickiego, Henryk II Młodszy z Wolfenbüttel i Eryk I Starszy z Calenbergu. Co prawda w 1519 r. Henryk zdołał pokonać swoich krewniaków pod Soltau, ale już wkrótce przeciwko niemu wystąpił nowy cesarz Karol V Habsburg. W efekcie w 1520 r. Henryk uciekł do Francji, pozostawiając rządy oraz ogromne długi swoim synom Ottonowi i Ernestowi. W 1527 r. próbował odzyskać władzę, zachęcany przez katolicką opozycję wobec sprzyjających reformacji synów, jednak bez sukcesu. W 1529 r. ponownie wrócił do księstwa, tym razem jednak bez ambicji politycznych; rok później zdjęta została z niego kara banicji.

Potomkowie

Henryk II był dwukrotnie żonaty. W 1487 r. poślubił Małgorzatę (zm. 1528), córkę elektora saskiego Ernesta. Mieli liczne dzieci:

• Anna (1492–??)
• Elżbieta (1494–1572), żona księcia Geldrii Karola z Egmond
• Otto I (1495–1549)
• Ernest I Wyznawca (1497–1546)
• Apollonia (1499–1571)
• Anna (1502–1568)
• Franciszek (1508–1549)

W 1528 ożenił się z Anną z Campe, z którego małżeństwa pochodziło dwóch kolejnych synów Henryka:

• Franciszek Henryk
• Henryk

Bibliografia

• Heinrich Schmidt: Heinrich der Mittlere, Herzog von Braunschweig-Lüneburg-Celle. W: Neue Deutsche Biographie. T. 8. Berlin: Duncker & Humblot, 1969, s. 350–351. [dostęp 2010-01-15]. (niem.)

Władcy Brunszwiku i Lüneburga Książęta Brunszwiku i Lüneburga Otto I Dziecię (1235–1252) Jan i Albrecht I Wielki (1252–1267) Linia lüneburska Jan (1267–1277) Otto II Surowy (1277–1330) Otto III (1330–1352) Wilhelm (1330–1369) Linia brunszwicka Albrecht I Wielki (1267–1279) Henryk Dziwak (1279–1286) Wilhelm (1279–1292) Albrecht II Tłusty (1279–1318) Otto Łagodny (1318–1344) Ernest (1344–1345) Magnus I Pobożny (1344–1369) Magnus II Młodszy (1369–1373) Fryderyk (1373–1400) Henryk I i Bernard I (1388–1409 w Lüneburgu i 1400–1409 w Brunszwiku) Książęta Lüneburga Średnia linia Henryk I (1409–1416) Wilhelm I Zwycięski (1416–1428) Bernard I (1428–1434) Fryderyk Pobożny (1434–1441) Otto I Kulawy (1434–1446) Fryderyk Pobożny (1446–1457) Bernard II (1457–1464) Otto II (1464–1471) Henryk II Średni (1471–1522) Otto III (1522–1527) Ernest I Wyznawca (1522–1546) Franciszek (1536–1549) Franciszek Otto (1546–1559) Nowa linia Wilhelm Młodszy (1559–1592) Ernest II (1592–1611) Chrystian (1611–1633) August Starszy (1633–1636) Jerzy (1635–1641) Fryderyk (1636–1648) Chrystian Ludwik (1641–1665) Jerzy Wilhelm (1648–1705) Jan Fryderyk (1665–1679) Elektorzy Hanoweru Ernest August (1679–1698) Jerzy I Ludwik (1698–1727) Jerzy II August (1727–1760) Królowie Hanoweru Jerzy III (1760–1820) Jerzy IV (1820–1830) Wilhelm IV (1830–1837) Ernest August I (1837–1851) Jerzy V Hanowerski (1851–1866) Hanower włączony do Prus (1866) Książęta Brunszwiku Średnia linia Bernard I (1409–1428) Wilhelm I Zwycięski (1428–1482) Henryk Spokojny (1432–1473) Fryderyk (1482–1484) Wilhelm II Młodszy (1482–1495) Eryk I Starszy (na Calenbergu) (1495–1540) Eryk II Młodszy (na Calenbergu) (1540–1584) Henryk I Starszy (na Wolfenbüttel) (1495–1514) Henryk II Młodszy (na Wolfenbüttel) (1514–1568) Juliusz (na Wolfenbüttel, od 1584 także na Calenbergu) (1568–1589) Henryk Juliusz (1589–1613) Fryderyk Ulryk (1613–1634) Nowa linia August Młodszy (1634–1666) W Wolfenbüttel Rudolf August (1666–1704) Antoni Ulryk (1704–1714) August Wilhelm (1714–1731) Ludwik Rudolf (1731–1735) linia na Bevern (od 1735) W Bevern Ferdynand Albert I (1666–1687) Ferdynand Albert II Brunswick-Lüneburg (1687–1735) Karol I (1735–1780) Karol Wilhelm Ferdynand (1780–1806) Fryderyk Wilhelm (1806–1807) w granicach Królestwa Westfalii (1807–1813:) Fryderyk Wilhelm (1813–1815) Księstwo Brunszwiku Karol II (1815–1830) Wilhelm (1831–1884) Albrecht Pruski (regent, 1885–1906) Jan Albrecht z Meklemburgii–Schwerin (regent, 1907–1913) Linia hanowerska Ernest August (1913–1918)