Henryk Kietlicz

Henryk Kietlicz

Data urodzenia	ok. 1150
Data śmierci	22 marca 1219
Arcybiskup gnieźnieński
Okres sprawowania	1199–1219
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	1199
Sakra biskupia	brak danych

Henryk Kietlicz (ur. ok. 1150, zm. 22 marca 1219) – arcybiskup gnieźnieński w latach 1199–1219.

Życiorys

Jego działalność przypada na czas pontyfikatu Innocentego III, który zamierzał podporządkować władzę świecką Kościołowi, a wewnątrz Kościoła – rozpowszechnić swoje poglądy^[1].

Do współpracy z papieżem Henryk Kietlicz wykorzystał pozycję arcybiskupa gnieźnieńskiego jako duchownego, którego wpływ rozciągał się na wszystkie dzielnice piastowskie^[1]. Przedstawił program reformy kościelnej, która zawierała cztery postulaty: wprowadzenie celibatu duchowieństwa świeckiego, zarówno wyższego jak i niższego, uwolnienie kościoła spod władzy świeckiej (nadanie immunitetu), wyłączenie duchownych spod kompetencji sądów świeckich oraz zaprowadzenie kapitulnego wyboru biskupów.

Kietlicz wpłynął, by na synody prowincjonalne nie zwoływać przedstawicieli władz świeckich, a żonaci duchowni zostali odsunięci od sprawowania funkcji kościelnych^[2]. Ponadto duchowni otrzymali privilegium fori^[2]. W czasie sporów o dobra ziemskie wyklął księcia Władysława Laskonogiego, a później biskupa Arnolda, będącego stronnikiem księcia^[3]. W 1207 roku kapituła krakowska wybrała Wincentego Kadłubka na biskupa^[1]; w tym samym roku do Kietlicza pisał papież Innocenty III w sprawie uprawiania przez duchowieństwo "widowiska maski poczwar", znane szerzej jako Święto Głupców^[4]. W 1210 roku Leszek Biały, Konrad I mazowiecki i Władysław Odonic zrzekli się ius spolii^[2], a w 1215 wydali następny przywilej w Wolborzu^[5].

Sukces reformy, pomimo oporu znacznej części duchowieństwa polskiego, arcybiskup zawdzięczał głównie poparciu ze strony Innocentego III, który w razie potrzeby wystawiał odpowiednie bulle, nakazujące wprowadzenie poszczególnych postulatów w życie.

W 1212 roku w Mąkolnie postanowił zorganizować misję chrystianizacyjną w Prusach, której przewodzić miał Christian z Oliwy^[5]. Trzy lata później wziął udział w soborze laterańskim IV, gdzie spotkał się z Innocentym III i uzyskał potwierdzenie jego poparcia^[6].

W 1216 roku zmarł Innocenty III, w konsekwencji Henryk Kietlicz utracił wsparcie papieża, a niechęć, jaką budził wśród polskich książąt i biskupów, mogła wyjść na jaw. Biskup płocki Gedko Sasinowic zwrócił się do następcy Innocentego III, Honoriusza III, ze skargą na widoczny przerost pychy arcybiskupa. Henryk Kietlicz został pouczony i od tego czasu nie brał udziału w życiu politycznym, co spowodowało kształtowanie się nowego układu wpływów wśród Piastów^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-14816-4.