Henryk Krok-Paszkowski

Henryk Krok-Paszkowski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1887
Rudnia Pilańska, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1969
Dartford, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

22 Pułk Piechoty
9 Dywizja Piechoty
Obszar Warowny „Wilno”
20 Dywizja Piechoty
45 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
dowódca obszaru warownego
dowódca dywizji piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
Kampania wrześniowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Leopolda (Belgia)
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej
Józef Piłsudski w rozmowie z Henrykiem Krok-Paszkowskim, ćwiczenia POW

Henryk Krok-Paszkowski (ur. 1 kwietnia 1887 w majątku Rudnia Pilańska nad Usą, zm. 7 kwietnia 1969 w Dartford, w Anglii) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Od lewej: Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz podczas Święta Żołnierza w dniu 15 sierpnia 1939 w Warszawie

Był synem Stanisława i Jadwigi ze Straszyńskich, których majątek sąsiadował z majątkiem Oziembłowo. Rodzice przyszłego generała przyjaźnili się z Heleną i Edmundem Dzierżyńskimi, rodzicami Feliksa. W latach 1897–1902 uczęszczał do Szkoły Realnej w Pińsku. Studiował na Politechnice Lwowskiej, gdzie związał się ze Związkiem Walki Czynnej i „Strzelcem”.

W okresie od sierpnia 1914 do listopada 1915 pełnił służbę w Legionach Polskich. Był dowódcą I plutonu w 1 Kompanii Kadrowej, potem jej dowódcą oraz dowódcą 4 kompanii w 2 i 5 pułku Legionów Polskich. W listopadzie 1915 odkomenderowany został do Polskiej Organizacji Wojskowej. Był komendantem Obwodu POW w Siedlcach oraz komendantem Szkoły Podoficerskiej w Warszawie. W maju 1917 ponownie w służbie liniowej. Dowodził batalionem w 5 pułku Legionów. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.

2 listopada 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego i mianowany dowódcą I batalionu 5 pułku piechoty Legionów. W styczniu 1919 objął dowództwo I batalionu 22 pułku piechoty. Walczył w wojnie z bolszewikami. W maju 1920 został dowódcą 22 pp. Przejściowo dowodził także XVII Brygadą Piechoty. Po demobilizacji i przejściu wojska na organizację pokojową, w dalszym ciągu dowodził 22 pp.

Na jego czele wziął czynny udział w przewrocie majowym 1926 po stronie Józefa Piłsudskiego. Zmiany personalne w wojsku przeprowadzone przez Pierwszego Marszałka Polski po zamachu stanu miały bezpośredni wpływ na dalszą karierę pułkownika Krok-Paszkowskiego. Wyznaczenie gen. bryg. Mieczysława Rysia-Trojanowskiego, dotychczasowego dowódcy 9 Dywizji Piechoty na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu umożliwiło objęcie stanowiska dowódcy dywizji przez płk. Franciszka Sikorskiego, dotychczasowego dowódcę piechoty dywizyjnej 9 DP. Na zwolnione przez pułkownika Sikorskiego stanowisko wyznaczony został z dniem 9 sierpnia 1926 roku[1].

Piechotą 9 DP dowodził niecałe dwa lata. 18 lutego 1928 roku został mianowany dowódcą Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie[2]. Pełniąc służbę w wileńskim garnizonie awansował na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku w korpusie generałów. 9 października 1930 roku został mianowany dowódcą 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach[3]. Dywizją dowodził ponad siedem lat. W styczniu 1938 roku przeniesiony został do Warszawy na stanowisko zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu nr I.

W kampanii wrześniowej 1939 miał dowodzić 45 Dywizją Piechoty Rezerwowej, lecz nie zdołał jej zmobilizować. Od 12 do 17 września był komendantem punktu zbornego w Brzeżanach. Od września 1939 do lutego 1941 internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[4], potem do kwietnia 1945 w niewoli niemieckiej w Oflagach Dorsten i VI B Dössel. Po uwolnieniu osiadł w Anglii. Zmarł w szpitalu Joyce Green w Dartford[5].

Awanse

  • chorąży – 29 września 1914
  • porucznik – 5 marca 1915
  • kapitan – 15 czerwca 1915
  • pułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  • generał brygady – 1 stycznia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 1 lokatą w korpusie generałów

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 246.
  2. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 29.
  3. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 1.
  4. Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93– 94.
  5. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 15-16, s. 136, Czerwiec 1969. Koło Lwowian w Londynie. 
  6. Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. nr 11 poz. 328)
  7. M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  8. M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 73)
  10. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  11. 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
POL Odznaka za rany i kontuzje 1 gwiazdka BAR.png
Odznaka za rany i kontuzje - 1 gwiazdka
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej.JPG
Autor: Jurek281, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Henryk Krok-Paszkowski.jpg
Henryk Krok-Paszkowski (1887-1969) – General of the Polish Army
Ćwiczenia Polskiej Organizacji Wojskowej..jpg
Ćwiczenia Polskiej Organizacji Wojskowej. Komendant Józef Piłsudski rozmawia z komendantem Szkoły Oficerskiej Henrykiem Krokiem-Paszkowskim. Na zdjęciu widoczni też (siedzą): Wojsznar-Opieliński i Bogusław Miedziński. Na dalszym planie: Władysław Horyd i Karol Krzewski-Lilienfeld.
Officer Ordre de Leopold.png
Baretka Krzyża Oficerskiego Orderu Leopolda (Belgia)
Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz in Warsaw (1939-08-15).JPG
Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz podczas Święta Niepodległości Polski 15 sierpnia w Warszawie