Henryk Loewenherz

Henryk Loewenherz

Data i miejsce urodzenia	7 lub 9 marca 1871 Lwów
Data i miejsce śmierci	9 lipca 1936 Budapeszt
Poseł na Sejm II kadencji
Okres	od 4 marca 1928 do 30 sierpnia 1930
Przynależność polityczna	BBWR
Senator III kadencji
Okres	od 23 listopada 1930 do 20 grudnia 1934
Przynależność polityczna	BBWR
Wiceprezes Unii Międzyparlamentarnej
Okres	od 1935 do 9 lipca 1936
Przynależność polityczna	BBWR
Odznaczenia

Henryk Loewenherz, także Löwenherz (ur. 7 lub 9 marca 1871 we Lwowie, zm. 9 lipca 1936 w Budapeszcie) – polski adwokat, polityk, poseł i senator RP.

Życiorys

Pogrzeb Henryka Loewenherza

Pochodził z rodziny żydowskiej. Syn Dawida, który był bankierem. Absolwent Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie^[1]. Od 1889 do 1890 studiował na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Lwowskiego (usunięty w związku z radykalnymi poglądami), po czym został absolwentem studiów prawniczych i filozoficznych na Uniwersytecie w Zurychu i Wiedniu, uzyskując tytuł doktora praw. W 1900 był autorem broszury pt. Równe prawa dla wszystkich. W styczniu 1892 brał udział w zjeździe założycielskim Galicyjskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (od 1897 Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego). Od 1895 w Szwajcarii był członkiem sekcji Związku Zagraniczny Socjalistów Polskich. Był wiceprezesem Towarzystwa Rygoryzantów. Po studiach odbył aplikację adwokacką i od 1905 prowadził kancelarię adwokacką we Lwowie.

Podczas I wojny światowej działał na rzecz Legionów Polskich. Był łącznikiem Naczelnego Komitetu Narodowego z działaczami we Lwowie. Od 1 lipca 1918 był współtwórcą i członkiem Rady Naczelnej Obrony Lwowa. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 był delegatem PPSD do Polskiego Komitetu Narodowego Obrony Lwowa i członkiem prezydium. Został członkiem powołanego 23 listopada 1918 Tymczasowego Komitetu Rządzącego we Lwowie^[2], w ramach którego został szefem sekcji sprawiedliwości, odpowiedzialnego za organizowanie działu ustawodawczego i sądowego. W tej funkcji odbierał przysięgi sędziów, wydających wyroki w imieniu Rzeczypospolitej. Na przełomie i 1918/19 był jego delegatem do Tymczasowej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie. W 1919 był delegatem Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz posłów wschodniogalicyjskich do Sejmu Ustawodawczego na konferencję pokojową w Paryżu^[3]. Od 1919 do 1928 był członkiem PPS. Od 1919 do 1927 był radnym Lwowa. W marcu 1921 został wybrany członkiem wydziału Związku Adwokatów Polskich we Lwowie^[4]. Pełnił funkcję wiceprezesa Lwowskiej Izby Adwokackiej. W 1924 został członkiem tzw. „Komisji Czterech”, powołanej przez rząd Władysława Grabskiego celem opracowania projekt założeń polityki narodowościowej. W 1926 został członkiem komisji rzeczoznawców przy Sekcji Komitetu Politycznego Rady Ministrów dla Spraw Mniejszości i Województw Wschodnich.

Był współzałożycielem i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Ligi Narodów, członkiem zarządu Federacji Polskich Stowarzyszeń Przyjaciół Ligi Narodów, prezesem lwowskiego Stowarzyszenia dla Ligi Narodów, członkiem rady nadzorczej Targów Wschodnich. W 1928 został współzałożycielem i wiceprezesem Instytutu Badań Spraw Narodowościowych w Warszawie. Po zamachu majowym z 1926 został zwolennikiem Józefa Piłsudskiego.

Należał do piłsudczykowskiego BBWR. W partii został prezesem grupy regionalnej województw południowo-wschodnich II RP^[5]. Sprawował funkcję wiceprezesa BBWR dla trzech województw południowo-wschodnich. Z ramienia tej partii został wybrany z listy państwowej nr 1 posłem na Sejm RP II kadencji (1928–1930), należąc wówczas do Komisji Spraw Zagranicznych. Był wiceprzewodniczącym klubu posłów i senatorów BBWR. Następnie z listy BBWR nr 1 w województwie lwowskim został wybrany senatorem Senatu III kadencji (1930–1935). W Senacie był członkiem Komisji Konstytucyjnej, Komisji Prawniczej, Komisji Spraw Zagranicznych oraz był zastępcą przewodniczącego Sądu Klubowego BBWR. Był przewodniczącym zespołu posłów i senatorów z Małopolski Wschodniej. Brał udział w pracach nad konstytucją kwietniową. W 1934 wybrany do Komisji Wykonawczej Międzynarodowej Konferencji Unii Międzyparlamentarnej, w ramach której został przewodniczącym grupy polskiej. Po upływie kadencji Senatu w 1935, został wybrany wiceprezesem Unii Międzyparlamentarnej. Wielokrotnie brał udział w jej kongresach. W trakcie jednej z takich konferencji, zmarł 9 lipca 1936 w Budapeszcie. Na krótko przed zgonem otrzymał mianowanie na rejenta w Drohobyczu^[6].

Jego pogrzeb odbył się we lwowskim kościele ewangelickim^[7] i miał charakter chrześcijański, mimo że Henryk Loewenherz nie zmienił wyznania. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie^[8][9].

Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną miał córkę Bożenę, która także została prawnikiem. Jego drugą żoną została Zofia z domu Habdank-Koporska.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 października 1935)^[10]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (dwukrotnie: w tym 2 maja 1922^[11])
• Medal Niepodległości (29 grudnia 1933)^[12]
• Krzyż Obrony Lwowa
• Odznaka Honorowa „Orlęta”

Przypisy

Bibliografia

• Nagły zgon b. senatora Loewenherza. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 155 z 10 lipca 1936. 
• Henryk Loewenherz – profil na stronie Sejmu RP. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2015-02-13].
• Zofia Borzymińska: Henryk Loewenherz – profil na stronie Żydowskiego Instytutu Historycznego. jhi.pl. [dostęp 2015-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-13)].
• Andrzej Żbikowski: Henryk Loewenherz – profil na stronie Sztetl. sztetl.org.pl. [dostęp 2019-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-12)].
• Henryk Loewenherz – profil na stronie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-02-13].