Henryk Pachulski

Henryk Pachulski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 października 1859
Łazy koło Siedlec

Data i miejsce śmierci

2 marca 1921
Moskwa

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Powiązania

Konserwatorium Moskiewskie

Henryk Pachulski (ur. 4 października[a] 1859 w Łazach koło Siedlec, zm. 2 marca 1921 w Moskwie)[1][2][3] – polski kompozytor, pianista, pedagog.

Życiorys

Studiował do 1876 w Instytucie Muzycznym w Warszawie grę na fortepianie u Rudolf Strobla oraz harmonię i kontrapunkt u Stanisława Moniuszki, potem u Władysława Żeleńskiego[4]. Następnie uczył się w Konserwatorium Moskiewskim kontynuując studia pianistyczne u Nikołaja Rubinsteina (1880–1881) i Pavla Pabsta (od 1882), a także studia kontrapunktu Antona Arienskiego. W 1885 otrzymał dyplom „artysty wyzwolonego”. W 1886, dzięki protekcji Piotra Czajkowskiego, został wykładowcą Konserwatorium w Moskwie, gdzie przez 35 lat (do końca swojego życia) prowadził klasę fortepianu, od 1916 jako profesor[1][2].

Działalność pianistyczną rozpoczął po ukończeniu studiów. Koncertwał w Warszawie, Moskwie i Petersburgu. W jego repertuarze znajdowały się kompozycje m.in. J.S. Bacha, Schumanna, Chopina, Liszta, Paderewskiego, Schuberta. Uczestniczył także w wykonywaniu muzyki kameralnej[1].

Jego brat Władysław Pachulski, również był pianistą i skrzypkiem oraz sekretarzem Nadieżdy von Meck i mężem jej córki Julii[1][2].

Twórczość

W kompozycjach Pachulskiego zauważalne są wpływy wielu twórców — od Schumanna po Liszta, Czajkowskiego, Arienskiego i Taniejewa. Często posługiwał się techniką polifoniczną (np. Studia kanoniczne op. 26), w utworach fortepianowych stawiał wykonawcy znaczne wymagania techniczne[1].

Skomponował około 100 utworów fortepianowych, m.in. Polonaise op. 5, Concert Etude op. 7, 2 sonaty — op. 10 i op. 27, liczne preludia, etiudy, walce, mazurki, impromptus. Pisał transkrypcje fortepianowe na 2 i 4 ręce utworów orkiestrowych i kameralnych, m.in. Czajkowskiego (IV, V i VI symfonia, Kaprys włoski, uwertura-fantazja Hamlet, Pezzo capriccioso op. 62, Sekstet smyczkowy „Souvenir de Florence” op. 70) oraz Antona Arienskiego (Kwartet smyczkowy G-dur), Władysława Żeleńskiego (Suita tańców polskich) i Stanisława Moniuszki (O matko moja). Ponadto napisał kilka utworów orkiestrowych, kameralnych i wokalnych[1].

Do najważniejszych jego kompozycji symfonicznych można zaliczyć Suitę op. 13, Marsz uroczysty op. 15 (napisany dla uczczenia 100. rocznicy urodzin Adama Mickiewicza) oraz Fantazję op. 17 na fort. i orkiestrę. Ponadto napisał kilka utworów kameralnych i wokalnych[1]. Jego utwory wybrane nagrała m.in. Lubow Nawrocka (Henryk Pachulski – Piano Works 1, Acte Préalable, Warszawa 2008, AP0187)

Dyskografia

  • 2008 : Piano Works vol. 1 – Acte Préalable AP0187[5]
  • 2016 : Piano Works vol. 2 – Acte Préalable AP0361[6]
  • 2020 : Piano Works (& Chamber) vol. 3 – Acte Préalable AP0487[7]

Uwagi

  1. ↑ International Music Score Library Project podaje datę urodzenia 16 października 1859[8].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Zathey 2002 ↓, s. 246.
  2. ↑ a b c Chechlińska 2004 ↓.
  3. ↑ Henryk Pachulski. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. [dostęp 2018-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-02)]. (pol.).
  4. ↑ Zathey 2002 ↓.
  5. ↑ Henryk Pachulski (1859-1921) Piano works 1, Acte Préalable [dostęp 2020-10-10] (ang.).
  6. ↑ Henryk Pachulski (1859-1921) Piano Works 2, Acte Préalable [dostęp 2020-10-10] (ang.).
  7. ↑ Henryk Pachulski (1859-1921) Piano Works (& Chamber) 3, Acte Préalable [dostęp 2020-10-10] (ang.).
  8. ↑ Category:Pachulski, Henryk. [w:] International Music Score Library Project [on-line]. [dostęp 2018-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-02)]. (ang.).

Bibliografia

  • Janusz Zathey: Pachulski Henryk. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 7: NOPa część biograficzna. Kraków: PWM, 2002, s. 246-247. ISBN 83-224-0808-0. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 562. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Zofia Chechlińska: Pachulski, Henryk. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. P. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
  • Mieczysława Hanuszewska: 1000 kompozytorów. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1986, s. 107, seria: Biblioteka Słuchacza Koncertowego. Seria Wprowadzająca, t. 3. ISBN 83-224-0305-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Henryk Pachulski Polish composer.jpg
Portrait of Henryk Pachulski, Polish composer (1859-1921)