Henryk Reyman

Henryk Reyman

Henryk Reyman (1926)
Pełne imię i nazwisko	Henryk Tomasz Reyman
Data i miejsce urodzenia	28 lipca 1897 Kraków
Data i miejsce śmierci	11 kwietnia 1963 Kraków
Wzrost	178 cm
Pozycja	środkowy napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1908–1910 Polonia Kraków 1910–1914 Wisła Kraków
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1914–1933 Wisła Kraków 149 (128)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1922–1931  Polska 9 (5)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1945–1947 Polska 1956–1957 Polska 1957–1963 OZPN Kraków 1957–1959 Polska

Henryk Tomasz Reymann

podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	28 lipca 1897 Kraków
Data śmierci	11 kwietnia 1963
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Jednostki	37 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Henryk Reyman (drugi od lewej) w barwach reprezentacji Polski na IO 1924

Henryk Tomasz Reyman vel Reymann^[a] (ur. 28 lipca 1897 w Krakowie, zm. 11 kwietnia 1963 tamże^[3]) – polski piłkarz występujący na pozycji napastnika, reprezentant Polski w latach 1922–1931, olimpijczyk, trener i działacz piłkarski, podpułkownik Wojska Polskiego.

Życiorys

Służba wojskowa

Urodził się w Krakowie, w rodzinie Władysława, urzędnika pocztowego, i Franciszki z Czernych^[4]. Był starszym bratem Jana – również piłkarza.

Ukończył III Gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie^[5]. Podczas I wojny światowej walczył w szeregach armii austriackiej. Po przeszkoleniu został skierowany na front włoski na którym walczył od 1 marca 1915 do 31 grudnia 1916. Od 1 stycznia 1917 do 10 września 1918 walczył na froncie włoskim^[5]. Podczas walk na froncie włoskim został dwukrotnie ranny. 1 kwietnia 1917 został awansowany na podporucznika^[5].

W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej w stopniu podporucznika^[6]. Na początku 1919 roku uzyskał przydział do 3 Pułku Piechoty; w czasie walk polsko-ukraińskich o Małopolskę Wschodnią walczył w obronie Lwowa i Przemyśla^[7], a następnie brał udział w przygotowaniach do I powstania śląskiego^[7]. Brał również udział w akcji plebiscytowej na terenie Spisza i Orawy^[5][8]. 1 grudnia 1919 roku został mianowany porucznikiem^[4]. Przydzielony do 20 Pułku Piechoty, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej^[8]. Podaje się, że miał być odznaczony za czyny bojowe Krzyżem Walecznych^[5] i to aż czterokrotnie^[8], lecz informacji tej nie potwierdzają Roczniki Oficerskie z 1923, 1924, 1928, 1932 i 1939 roku. W 1921 roku ukończył czteromiesięczny kursu w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie^[4][9]. Uczestniczył w III powstaniu śląskim^[8].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1325. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 20 Pułk Piechoty^[10][11]. W listopadzie 1924 został przydzielony z 20 pp w Krakowie do Oddziału Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V na stanowisko referenta^[12][13]. Z dniem 7 marca 1925 został przydzielony z DOK V do macierzystego 20 pp^[14]. 3 maja 1926 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 223. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[15]. 26 kwietnia 1928 został przeniesiony z 20 pp do 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie^[16][17]. W grudniu 1929 roku ponownie przeniesiony do 20 pp^[18]. Jesienią 1930 roku został przeniesiony do 5 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Krakowie^[19]. Dwa miesiące później otrzymał przeniesienie do Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie^[20][21]. 28 czerwca 1933 roku ogłoszono jego przeniesienie do 18 pułku piechoty w Skierniewicach^[22][23]. W skierniewickim garnizonie pełnił służbę do 1936 roku^[24]. W marcu tego roku został awansowany na majora w korpusie oficerów piechoty.

Tuż przed drugą wojną światową i w czasie wojny obronnej 1939 dowódca I batalionu 37 pułku piechoty z Kutna. 20 września został ranny w bitwie nad Bzurą. Jako jeniec trafił do szpitala w Rawie Mazowieckiej. Z powodu ciążącego na nim od 1940 roku wyroku sądu hitlerowskiego skazującego na karę śmierci ukrywał się w Krakowie u Benedyktynek oraz w majątku Tarnowskich w Dzikowie^[25].

Kariera sportowa

W latach 1910–1933 występował w Wiśle Kraków, w barwach której w latach 1927–1934 grając w lidze zdobył 109 goli. Kilkukrotnie był kapitanem związkowym (selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej mężczyzn). W 1924 pełnił funkcję kapitana reprezentacji na olimpiadzie w Paryżu Był członkiem honorowym PZPN. Będąc selekcjonerem reprezentacji stworzył zawołanie Orły, do boju!^[26]. Od kwietnia 1945 prowadził działalność w strukturach krajowych i okręgowych ruchu sportowego. Brał czynny udział w reaktywacji PZPN. Od 29 czerwca 1945 był członkiem zarządu związku i jednocześnie kapitanem związkowym. Funkcję kapitana związkowego pełnił do 30 sierpnia 1947 roku. W latach 1956–1959 ponownie pracował we władzach PZPN. Od 22 września 1956 do 17 lutego 1957 wchodził w skład kapitanatu. 14 lutego 1959 został przewodniczącym kapitanatu. W latach 1956–1962 pełnił również funkcję selekcjonera Krakowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej (KOPZN). Był jednocześnie wiceprezesem Wisły Kraków. W 1959 został honorowym członkiem PZPN. Ponadto posiadał także honorowe członkostwo KOPZN i stanowisko honorowego prezesa Wisły Kraków^[25]. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera 26-płd-po lewej Sroczyńskich).

Grób Henryka i Jana Reymana na Cmentarzu Rakowickim

Sukcesy

• dwukrotne mistrzostwo Polski z Wisłą w 1927 i 1928
• dwukrotny król strzelców w 1925 (11 goli) i w 1927 (37 goli)
• dziewięciokrotny reprezentant kraju

Rekordy

• 1927 rok – strzelił 37 bramek w jednym sezonie
• 1927 rok – strzelił jako pierwszy w polskiej lidze 5 bramek w jednym meczu (z Warszawianką)

Rodzina

Był żonaty z Lidią z domu Dudek; małżeństwo zawarli w 1936 roku^[27]. Jego dwaj bracia byli więzieni w KL Auschwitz - Stefan zmarł tam w 1941 roku, a Jan - przeżył obóz. Młodsza siostra - Zofia, po mężu Tomaszewska, ukrywała Żydów, za co została w 2007 uhonorowana tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata^[28].

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (1938)^[29]
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933)^[30]
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[31][32]
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (1931)^[33]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[34]

Upamiętnienie

Od 1972 roku jego imieniem nazwano jedną z ulic Krakowa (przylegającą do stadionu Wisły)^[25]. Od 2006 jego imię nosi Stadion Miejski w Kutnie. 23 stycznia 2008 radni Krakowa podjęli decyzję, że stadion Wisły Kraków będzie nosił jego imię. W czerwcu 2009 roku Mirosław Szymkowiak, Marek Konieczny i Tomasz Frankowski założyli w Krakowie Akademię Piłkarską 21 im. Henryka Reymana^[35].

Został przedstawiony na obrazie Vlastimila Hofmana^[36].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
• Kazimierz Toporowicz: Henryk Tomasz Reyman. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny, 1988. [dostęp 2019-05-25].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 492–493. ISBN 978-83-64864-22-3.
• Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
• Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa, Aleksandra Wójcik: Sportowcy dla niepodległej. Opowieść na rok powstań śląskich. 2021. ISBN 978-83-962258-2-5.