Henryk Sawoniak

Henryk Sawoniak

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1912 Warszawa
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 2003 Warszawa
Specjalność: bibliotekoznawstwo, informacja naukowa, bibliografia
Odznaczenia

Henryk Sawoniak (ur. 12 kwietnia 1912 w Warszawie, zm. 30 stycznia 2003 tamże) - polski ekonomista, bibliotekarz, bibliograf, autor publikacji słownikowych i bibliograficznych z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.

Życiorys

Urodził się w Warszawie w rodzinie urzędniczej. Ukończył Państwowe Gimnazjum Humanistyczne im. A. Mickiewicza w Warszawie. W 1935 r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Grodnie w stopniu kaprala podchorążego piechoty. We wrześniu 1939 wzięty do niewoli, wywieziony został do ZSRR. W listopadzie 1939 r. jako jeniec wojenny osadzony w stalagu pod Norymbergą. Wyzwolony przez wojska brytyjskie przedostał się do Francji. Zarejestrowany w Polskich Siłach Zbrojnych w Paryżu znalazł się w obozie dla polskich oficerów - jeńców wojennych w La Courtine, gdzie uczył w gimnazjum i liceum polskim. W 1947 r. wrócił do Polski^[1][2].

Miał córkę Marię Witt, współautorkę publikacji "International bibliography of bibliographies in library and information science and related fields" i "New international dictionary of acronyms in library and information science and related fields"^[3].

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 331a-1-1)^[4]

Kariera zawodowa

W latach 1930-1934 studiował w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, gdzie odbył praktykę w Bibliotece SGH (1935-1936). W latach 1936-1938 pracował jako księgowy i kierownik w Biurze Zarządu Głównego Zrzeszenia Pracowników Państwowych Banku Rolnego. Od 1938 do września 1939 r. był zatrudniony w Funduszu Kultury Narodowej przy Urzędzie Rady Ministrów. W 1947 r. otrzymał etat w filii Biblioteki Szkoły Głównej Handlowej w Łodzi, gdzie pracował do końca 1950. W 1949 r. uzyskał stopień magistra nauk ekonomicznych. W 1951 r. został zatrudniony w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej w Warszawie, początkowo jako kierownik Pracowni Centralnie Drukowanych Kart Katalogowych, następnie jako kierownik Pracowni Dokumentacji Księgoznawczej. W latach 1955-1972 był kierownikiem Zakładu Teorii i Organizacji Bibliografii. W 1972 r. podjął pracę w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego na stanowisku starszego kustosza dyplomowanego w Oddziale Prac Naukowych. W 1977 r. przeszedł na emeryturę, kontynuując pracę naukową w zakresie bibliografii i klasyfikacji dokumentów^[5][1][6].

Kariera i dorobek naukowy

W 1966 r. na podstawie dorobku naukowego, organizacyjnego i dydaktycznego otrzymał tytuł bibliotekarza dyplomowanego (mimo braku formalnego wykształcenia bibliotekarskiego).

W 1970 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie rozprawy pt. „Rozwój i metodyka powszechnych i narodowych bibliografii bibliografii”.

W latach 1975-1978 pracował jako nauczyciel akademicki na stanowisku docenta w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego.

Głównym obszarem jego zainteresowań była bibliografia. Był autorem ponad 100 publikacji z zakresu metodyki bibliografii, klasyfikacji dokumentów, organizacji. Pierwsze publikacje dotyczyły klasyfikacji biblioteczno-bibliograficznej opracowania rzeczowego dokumentów. Był współautorem tablic „Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna (UKD)" dla bibliografii narodowej i bibliotek publicznych

Brał udział w pracach nad "Słownikiem tematów dla bibliografii i katalogów w układzie przedmiotowy". Współtworzył i redagował roczniki bieżące „Bibliografii Bibliografii i Nauki o Książce” oraz kwartalnik „Przegląd Piśmiennictwa o Książce”, kontynuowany jako „Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej. Piśmiennictwo zagraniczne” (kwartalny dodatek do „Przeglądu Bibliotecznego”), którego był redaktorem przez prawie 20 lat.

Przygotował do druku i uzupełnił „Bibliografię bibliografii polskich do 1950 r.”. Samodzielnie opracował jej kontynuację „Bibliografia bibliografii polskich 1951-1960”.

Był współautorem bieżącej i retrospektywnej bibliografii z zakresu nauk ekonomicznych. Zajmował się terminologią bibliotekarską i informacyjną. Był autorem ok. 70 haseł w „Encyklopedii wiedzy o książce” oraz ok. 25 haseł w „Encyklopedii współczesnego bibliotekarstwa polskiego”. Uzupełniał tematy w tzw. słowniku wileńsko-warszawskim opracowanym przez Adama Łysakowskiego.

Redagował działy Bibliotekarstwo, Bibliotekoznawstwo, Bibliografia, Edytorstwo w „Słowniku terminologicznym informacji naukowej”.

Uczestniczył w pracach Komisji Normalizacyjnej (przez pewien czas jej przewodniczył), był autorem kilku norm.

Brał udział w konferencjach polskich i międzynarodowych. Współorganizował dwie ogólnokrajowe narady bibliografów (1956, 1966)^[5][1][7].

Ważniejsze publikacje

• Bibliografia bibliografij polskich : do 1950 roku / Wiktor Hahn, oprac. H. Sawoniak. Wrocław, 1966
• Bibliografia : poradnik metodyki bibliograficznej dla autorów bibliografii specjalnych : praca zbiorowa. Pod red. H. Hleb-Koszańskiej, M. Dembowskiej i H. Sawoniaka. Warszawa, 1960
• Biblioteki współczesne, bibliografia, informacja naukowa / H. Sawoniak ; wyboru dokonali i wstępem poprzedzili A. W. Jarosz i Z. Żmigrodzki. Katowice, 1995
• H. Sawoniak : Klasyfikacja i katalog rzeczowy. Warszawa, 1961
• H. Sawoniak : Międzynarodowa bibliografia bibliografii z zakresu informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i dziedzin pokrewnych 1945-1978. Wrocław, 1985
• H. Sawoniak : Międzynarodowy słownik akronimów z zakresu informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i dziedzin pokrewnych. Warszawa, 1976
• H. Sawoniak : Rozwój i metodyka powszechnych i narodowych bibliografii bibliografii. Warszawa, 1971
• H. Sawoniak, M. Witt : International bibliography of bibliographies in library and information science and related fields. Vol. 1-2. München, 1999, 2003
• H. Sawoniak, M. Witt : New international dictionary of acronyms in library and information science and related fields. München, 1988, 1992, 1994
• H. Sawoniak: Bibliografia bibliografii polskich 1951-1960. Wrocław, 1967
• H. Sawoniak: Klasyfikacja i katalog rzeczowy. Warszawa, 1957
• Metodyka bibliograficzna : poradnik dla autorów bibliografii specjalnych : praca zbiorowa. Pod red. H. Hleb-Koszańskiej, M. Dembowskiej i H. Sawoniaka. Warszawa, 1963

Normy

• PN-56/N-01155 Przepisy bibliograficzne. Skrócony opis bibliograficzny
• PN-62/N-01153 Przepisy bibliograficzne. Kompozycja wydawnicza i typograficzna bibliografii w układzie działowym lub systematycznym
• PN-62/N-01168 Przepisy bibliograficzne. Streszczenie autorskie artykułu
• PN-76/N-01153 Kompozycja wydawnicza i typograficzna bibliografii specjalnych w układzie działowym lub systematycznym
• PN-76/N-01220 Informatory o bibliotekach i ośrodkach informacji^[2].

Odznaczenia, nagrody

• Złoty Krzyż Zasługi (1969)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1966)
• Honorowa Odznaka Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (1976)
• Nagroda Naukowa Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich im. A. Łysakowskiego (1985)^[1]

Bibliografia

• H. Sawoniak: Autobibliografia. „Przegląd Biblioteczny” 2001 z.4, s. 308-318
• A. Romańska, H. Zasadowa: Wywiad z doc. dr Henrykiem Sawoniakiem. „Przegląd Biblioteczny” 1989 z. 1 s. 3-15
• E. Gondek: Henryk Sawoniak (12 IV 1912 - 30 I 2003). „Roczniki Biblioteczne” 2003 R. 47 s. 287-292
• A. Nowińska: Henryk Sawoniak (1912-2003). „Przegląd Biblioteczny” 2003 z. 4 s. 459-464
• J. Sadowska: Henryk Sawoniak (1912-2003). „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2003 nr 1 s. 87-90

Przypisy